Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
656
UM ÍSLENZK. MANNANÖFN.
Seleyjar (Sæleyjar) í norrænum skjölum, og mun því sprottið af
stofninum salv-, sem kemr fram i orðinu söl (ef. ft. sölva, sem
er alkunnugt nafn einskonar þara) og sagnorðinu söhia. I
forn-þýzku er til orðið salo1) o: dökkleitr, og af sömu rótum mun
runnið enska orðið sallow (gulgrár, fölr). Á voru máli hefir að
fornu verið til samstofna lýsingarorð sölr, með ákveðna
greinin-um (hinn) sölvi, sem þýtt hefir annaðhvort »fölr« eða »blakkr«,
eða hvorttveggja2). Mun hin síðari merking hafa upphaflega
legið í karlmannsnafninu Sölvi (o: skolbrúnn) og héraðsnafninu
Soleyjar (o: blökku, dökkleitu eyjarnar). í fþ. finst nafnið Salwo, er
víst mun vera dregið af lýsingarorðinu salo, og samsvarar þá
alveg Sölva-nafninu hjá oss. Ekkert nafn með þessum stofni
má algengt heita vor á meðal, nema Solveig, og hefir það að
líkindum, eptir því sem hér er tekið fram, verið upphafiega borið
fram Sölveig, en ekki Sólveig. Aptr á móti virðast nöfnin
Sól-borg og Sólrún vera dregin af »sól«, og styrkist það af
nöí’n-unum Sólbjarlr (sem er eitt af nöfnum Örvandils stjörnuhetju,
föður Svipdags, Fjölsv. 47) og Sólbjört (sem tröllkonan Dis
Kolsdóttir nefnir sig, er hún hefir brugðið sér í líki yndislegrar
meyjar, forst. s. Yík. (5. k.) í Fas.2 II. 68. bls.).
120. Sámr var eigi mjög títt mannsnafn í fornöld, og er
nú fyrir löngu lagt niðr, enda er það ekki ótíðara sem
jötuns-heiti en manns í fornum sögum, sem og er eðlilegt, með því að
það mun dregið af þjoðarnafni Finna (er nefna sig sjálfa Same,
Sabme), en fornmenn rugluðu einatt’saman Finnum og jötnum3)
Af sama stofni er nafnið Sæmingr (Semingr), og er svo nefndr
sonr Óðins og Skaða, dóttur þjaza jötuns, er Háleygjajarlar
töldu kyn sitt til. Skaði er kölluð öndur-dís (o: skíðadis), en
Finnar gengu mjög á skíðum (»áttu andra fala«) og eru jafnan
kendir við skíðaferðir(sbr. »Fiðr skríðr«, og Skrið-Finnar), oggetrþví
nafn þetta bent á finskan uppruna Háleygja-ættarinnar, enda
virð-ist Sæmingr beinlínis geta þýtt þann, sem kominn er frá Finn-
1 Salo íinst líka sem nafn í fþ., og jafnar 0. N. því við n. og d.
Sali (Fas.J I, m. 130).
3 Nú er stundum sagt, að gras sé >sölt«, þegar það er fölnað, en
»sölugr« er s. s. óhreinn, og vísar það til frummerkingarinnar
>blakkr«.
3 Lýsingarorðið >sámr< þýðir s. s. dökkr, og gat það bæði átt við
jötna og Finna, er voru þeldökk þjóð.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
