Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
386
SKÝRSLUR UM MÝVATNSELDA.
aukum (Appendices I—III) og hafa þeir ekki fyr veriö
prent-aðir. Af þeim eru handrit í hdrs. J. S. 422 4° og í Gammel
kgl. Samling á Konungsbókhlöðu 2860 4° (K) og eru
skýrsl-urnar hér prentaðar eftir þeim handritum. Benedikt
Þor-steinsson sýslumaður hélt 11. september 1730 héraðsþing á
Haganesi við Mývatn til þess sem valdsmaður að leita frétta
hjá héraðsmönnum um skaða þann sem orðið hafði af
jarð-eldunum; þingið hefir verið haldið fyrir tilmæli H. Schovgaards
kaupmanns á Húsavík sem bréf hans sýnir. Þingskýrslan er
geymd i Rikisskjalasafni (Miseellanea Island vedkommende
1680—1770). Þar er líka bréf Benedikts lögmanns til
Com-merceraad Schovgaard, dags. Rödeskride 13. sept. 1730, um
hið sama efni, en í því er ekkert nýtt og því slept hér. í
sama safni er stutt grein um Jökulsárhlaup frá sama tíma og
hefi eg hér látið hana fylgjast með hinu.
Það er alment álitið, að gosin við Mývatn hafi hætt um
haustið 1729, en í sýslulýsingu Þingeyjarsýslu í
Ríkisskjala-safninu eftir Jón Benediktsson (dags. 18. júní 1747), er þess
getið, að eldur hafi enn verið uppi i Leirhnúksgígum 1746.
Þar segir svo (á dönsku): »Og nú að nýju 10. júlí 1746 kom
upp í fyrnefndum Leirhnúk ógurlegur jarðeldur með miklum
landskjálftum, braki og brestum, hann uppkastaði og útspjó
glóandi eldsteinum, sandi og ösku alt í kring og gerði með
því mikinn skaða á grasi í nánd og á silungsveiði í Mývatni,
sem að miklu leyti er horfin, og vatnið uppþornað um ^/a
alin. En nú hefur eldurinn sefast aftur, nema reykur og gufa,
sem rísa upp frá eldholunum«. Reykjahlíðarkirkja stóð til
1729 mitt í hraunflóðinu, en var að sögn Jóns Benediktssonar
þá um haustið rifin niður »for Bekymring af Jordilden«, en
bygð aftur á sama stað 1736.
1 bréfum nokkrum til Árna Magnussonar er stuttlega
getið um Mývatnselda.a) I bréfi frá Finni Jónssyni, siðar
biskupi, dags. Hítardal 3. okt. 1729, stendur: »Ógn er að heyra
þær sögur, sem fara af eldganginum við Mývötn, 4 bæir skulu
’) Um eldstöðvar og eldgos við Mývatn sjá Lýsing íslands II, bls.
178—185. Oversigt over de isl. Yulkaners Historie, Kbhavn 1882.
Landskjálftar á íslandi. Kmhöfn 1905. Andvari IX, bls. 24—30;
XI, bls. 38-49.
*) Hdrs. A. M. Access. nr. 1. fol.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
