Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
nr. 1
sólarljóð
69
ljeti sjerorðin oftar enda á slikum atviksorðum enn i
firra kvæðinu.
Það er fleira, sem sinir, að þessi tvö kvæði muni
vera eftir sama manninn. Til þess tel jeg það, að
bragar-hátturinn er hinn sami, enn þó einkum, að sami andi
gengur i gegnum bæði kvæðin. í þeim báðum lisir sjer
sami áhugi á siðferðislegum lifsreglum, klæddum i fögur
og kjarnorð ijóð, og þó að Hugsvinnsmál sjeu að nafninu
þiðing á heiðnum spakmælum, þá kemur þó viða fram i
þíðingunni kristileg lifsskoðun alveg eins og í Sólarljóðum
(sbr. útg. Gerings, formálann IX. bls.).
Vjer skiljum nú betur, hvernig Sólarljóð eru lil orðin.
Höfundurinn hefur án als efa verið klerkur. Jeg sje
ekk-ert það í kvæðinu, sem mælir á móti því, heldur alt sem
mælir með þvi (sbr. athugasemd við 69. er.), og ef það
er hann sem hefur samið Hugsvinnsmál, hlitur hann að
hafa verið latínulærður. Hann liefur þegar á unga aldri
hneigst að lífsspeki og lesið Hávamál sjer lil ánægju og
fróðleiks. í prestaskólanum eða klaustrinu hefur hann
kinst Distieha Catonis, þvi að það rit mun hafa verið eitt
af þeim sem mest var lesið af prestlingum (sbr. Sn.E. II
26. bls.). Þetta heiðna lieilræðakvæði fjell honum svo vel
i geð, að hann þíddi það í íslensk ljóð, sem hann nefndi
Hugsvinnsmál. ISTokkru, ef til vill löngu, siðar kom
hon-um til hugar, að það væri þarft verk og mundi verða vel
þegið, ef hann gæli gefið samtíð sinni kristilegt
heilræða-kvæði i líking við Hávamál og Hugsvinnsmál. Þetla varð
til þess, að hann orti Sólarljóð. Að hann hafi haft
Hug-svinnsmál eða frumrit þeirra i huga, þegar hann samdi
kvæðið, sjest á umgjörð kvæðisins. Það er alt lagt i
munn föður, sem kennir sini sinum lifsreglur kvæðisins
(sjá 812). Þessi umgjörð er bersinilega tekin eftir
Hug-svinnsmálum (Disticha). Munurinn er að eins sá, að eflir
Sólarl. vitrast faðirinn sini sinum i draumi, enn svo er
ekki í Hugsvinnsm. Sólarljóð eru draumvitran. Þessa
hug-mind, enn örfátt annað, virðist skáldið hafa fengið úr
leiðslurilum (visionslitteratur) miðaldanna. Úr Hávamál-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
