Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
nr. 3
fjölmóður
9
juðu ekki fyrir það, að guðir heiðinna manna hefðu verið
eða væru til, heldur töldu þeir þá illa anda. Meira að
segja eftir miðja 18. öld sjáum vér jafnmætan mann sem
síra Jón Steingrimsson á Prestsbakka í ævisögu sinni
tala í fullri alvöru um Óðin sem illan anda, er tii sé enn
og valdur sé að ásóknum, er hann þykist verða fyrir.
Svipað kemur fram i bréfi Jóns byskups Arnasonar til
síra Einars Hálfdanarsonar á Kirkjubæjarklaustri, dags.
23. nóv. 1741. Þar er kveðið svo að orði: «... Hvað
er þessi fornaldar literatura og skáldskapur annað heldur
en andslcotans sæði, hverju hann hefir spúið í sitt
einka-verkfæri, Óðin kong, og hans selskap, til að villa með
soddan hætti Norðurálfuna?« (Bréfabók Jóns byskups
Árnasonar í Þjóðskjalasafni, 1740—43, bls. 770)1).
Jafn-vel Brynjólfur byskup Sveinsson, sem verið hefir
frá-sneiddastur hleypidómum sinna samtimismanna, virðist
ekki vera algerlega laus við þá trú, að gera megi
mönn-um mein með galdri með aðstoð djöfuisins. Hann kemst
svo að orði i sendibréfi til Sigurðar lögmanns Jónssonar
í Einarsnesi, dags. 29. jan. 1670, út af veikindum Jóns
yngra, sonar hans, er talin voru sprottin af völdum sira
Lopts Jósepssonar, kirkjuprests i Skálholti: »Eg á það ei
við andskotann að virða, að eg þurfi hans flokk að fylla
eða j’fir hans lærisveina fjöður að draga« (sjá bréfabækur
Brynjólfs byskups Sveinssonar, XII. bindi, frumrit í AM.
279, fol., eftirrit i Lbs. 1088, 4to., bls. 301). En þó má
tilfæra orð Brynjólfs byskups fyrir því, að þótt hefir
hon-um galdratrú og hjátrú vera ofar í fólkinu en góðu hófi
gegndi. Hann kemst svo að orði í sendibréfi einu til síra
Jóns Pálssonar i Vogsósum, dags. 10. jan. 1656: »Eg held
ekki neitt ráð betra í svoddan efnum en í herrans nafni
að stiga yfir allar þess konar hindranir, hvort sem þær
nsa af manna ráðum og samtökum, eður göldrum og
gerningum, og forsmá í guðs ótta hvort tveggja.
Djöfull-Mn hefir hér i landi mesla makl, af þvi menn óítast hann
of mjög. En svo mikið sem gengur i hans ótta af manns-
1) Jón dózent Jónsson hefir bent mér á þetta bréf.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>