Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
160
• DÓMKIRKJAN A HÓLUM
safn v
faciusar páfa I. (418—422)J). Nýjar kirkjur voru upp
frá þvi með kórinn austan megin. En hvað varð um
gömlu kirkjurnar með vesturkórinn? Þvi sýnist meiga
halda fram, ekki eingöngu sem sennilegri og
hugsunar-réttri skýringu, heldur lika sem fullum sannindum, að
menn hafi ekki eingöngu látið sér það lynda, að nýjar
kirkjur væru bygðar með kórinn austanmegin, heldur
hafi hin breytta innri skipun kirknanna knúið menn
til að gjöra samsvarandi breytingar á hinum gömlu
kirkjum, og byggja nýjan kór við austurendann, svo
kirkjan svaraði kröfum timans. Hefur þá stundum
vest-urkórinn verið rifinn, en stundum verið látinn standa,
og þar með verið komnar kirkjur með bæði austur- og
vesturkór. Yitanlega eru til kirkjur, sem frá upphafi
vega sinna eru bygðar með bæði austur- og vesturkór,
sýnir það glögglega klaustur- og kirkjuuppdráttur sá
frá 9. öld, sem hinn frægi franski fornfræðingur
Ma-billon fann i bókasafni klaustursins i St. Gallen um
miðja 17. öld. Er á þeim uppdrætti sýnd kirkja með
bæði austur- og vesturkór, og er uppdrátturinn uppkast
eitt, sem menn ætla að aldrei hafi verið farið eptir2).
En kirkjur þær, sem frá öndverðu erú með austur- og
vesturkór, eru allar svo ungar (flestar fra 9. öld), að
næst liggur að ætla, að þær séu stælingar á
orienteruð-um kirkjum, sem haldið hafi vesturkór eptir að
austur-kór var á þær settur, og að byggingarmeisturum hafi
þókt þetta gjöra skemtileg svipbrigði á kirkjuhúsin, sem
ekki heldur verður neitað. Þessi skoðun er auðsýnilega
sennilegri heldur enn tilgáta Dietrichsons, og eins styðst
hún við ýms rök, er nú skal greina. í vesturgafli
kirkj-unnar i Lydd í Kent á Englandi, sem nú er með
aust-urkór einum saman, hafa fyrir fáum árum fundist
menjar eptir kórdyr, og er því álitið að þeim megin
hafi fyrrum kór verið3). Hlýtur vesturkórinn þvi að
hafa verið rifinn þegar austurkórinn var settur. Nefnir
1) Omrids bls. 14. 2) Um uppdrátt þennan sjá Fergason
II, 213-217. 3) Arls II, 245.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
