Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
206
DÓMKIRKJAN Á HÓLU.M
SAFN V
holti eptir Gizur Einarsson dauðan, og lét taka upp
lik hans, og flvtja það úr kirkjunni, en samkv. þá
gild-andi lögum var hann ekki kirkjugræfur, og segir Þórður
þar meðal annars: »Haec impius ille homo coram omni
populo, ubi fere octinginti homines congregati erant
fecit« *). Hafi það verið átta stórhundruð, eru það 960
manns, og er það mikil aðsókn í strjálbygðu
sveitahér-aði. Það er vafalaust, að hinar mikilfenglegu
guðsþjón-ustur hafa laðað fólkið, og það má hér taka það fram,
að sú skoðun, sem margsinnis hefur verið barin fram,
að almenningur hafi ekki haft af þeim not, af þvi að
þær voru á latínu, er algjörlega röng. Þó fólkið að visu
skildi ekki latínuna, var það svo nákunnugt öllu efni
og eðli guðsþjónustanna, að það kom fyllilega í
skiln-ings stað. Kerlingin, sem hraut við altarishornið hjá
Guðmundi presti Arasyni, vissi livað messunni leið, og
þekti hana út og inn; það sýnir viðtal hennar við
Guð-mund prest2). Prédikanirnar kunna að vísu einnig að
liafa laðað, því nógu voru þær margar, þó þeirri
bá-bilju sé enn haldið fram, að þær hafi litlar eða engar
verið. Prestar áttu að prédika alla sunnudaga og
há-tiðisdaga3), eða nákvæmlega sama og evangeliskir
prest-ar nú, en það var satt, að biskupar létu sér
mismun-andi annt um, að sú skylda væri af hendi innt; t. d.
dró mikið úr því á dögum Páls biskups4). Það má því
segja, að á hvorutveggja hafi verið jafnmikil þörf,
kap-ellunni á virkum dögum og kirkjunni á hátíðum og
þegar frammistöðuhald var, og er enginn efi á því, til
hvers kapellan hafi verið notuð. Þó Jón biskup IV. (1426
—35) gjöri ráð fyrir daglegri hámessu á kóri6), gat kapellan
þó hafa verið til þá, því óefað er þetta messa sú, er
kapítul-inn skyldi hlýða daglega á dómkirkjukóri (missa
conven-tualis), en hinsvegar er ekki óliklegt, að hún hafi verið bygð
um leið og Gottskalk biskup Keniksson lét smiða upp
mið-kirkjuna6). Ivapellan er sett á kirkjuna norðanverða, af þvl
1) D. I. XI, 789. 2) B. S. I, 438. 3) D. I. III, 93 sbr. 615.
4) B. S. I, 140. 5) D. I. IV, 421. 6) B. S. II, 231.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
