Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
326
DÓMKIRKJAN Á HÓLU.M
SAFN V
staðar; efnið gat verið hið einfaldasta eða hið bezta og
merkin gátu verið með prýðilegum saum. Nefnd eru
silkimerki1), rauð silkimerki2) og merki silkisaumað
með veandasaum3). Til er islenzkt merki4) frá Flatey
á Breiðafirði, á lengd 97 cm, á breidd 46 cm, tviklofið
að neðan og grænt og gylt kögur á oddunum. Pað er
úr rauðu silki, sem nú er að visu fölnað, og ofnir i
hringar og i þeim á vixl hjörtur, örn, maður og
fiðr-ildi (»heiðið stykki«); er saumaður yfir það þvert og
endilangt mjör léreptskross, og það hangir á mjóu,
rauðu, nýlegu kefli. Er frá 13.—14. öld. 1
forngripa-safninu i Björgvin er eptirtektarverður norskur fáni og
markaður á Ólafur konungur. Merki voru borin i
pró-sessíum og stóðu í kirkjum til prýði, en prósessinr
voru gjörðar »með krossum og kertum, með merkjum,
reykelsiskerum, acerrum og mörgum dýrðligum,
helg-um dómum«5). Hóladómkirkja átti
1525. 1) Merki 1 með silki.
2) — 2 með steint lérept.
3) Merkistengur tvær.
1550. Merki fjögur.
6.) Líkaábreiðsl (pallium mortuorum) var altaf
not-að á miðöldum og var það af eðlilegum ástæðum, því
lik voru þá sjaldnast grafin í kislum0) — ef svo var, voru
þær optast loklausar, sbr. fundinn i Herjólfsnesi —, unz að
siðaskiptum leið, heldur voru þau saumuð í dúka7), enda
1) D. I. III, 160. 2) D. I. II, 474. 3) D. I. V, 583. Muq þaö
ef til vill dregið af vivendum á latínu (á frönsku viande), sem
pýöir (meðal annars) kvikindi, og merkir pá aö saumuö haíi verið
á merkið dýr, t. d. hirtir, sem ekki var óalgengt. 4) Pjóðminjas.
fsl. nr. 256. 5) B. S. I, 258. 6) Sumir biskuparnir fornu voru í
kistum grafnir, t. d. Guðmundur Arason (B. S. I, 828), aðrir, t. d.
Jón Ögmundsson, ekki (B. S. I, 176—177). Dæmi eru pess, að lík
væru grafin í steinprær eins og Páll biskup (B. S. I, 132) og pá
auðvitað i engri kistu annarri. Bein Odds Þórarinssonar voru
sett i kistu, er pau voru tekin upp 1279 (B. S. I, 711). 7) Sjá t.
d. I. A. 288 sbr. pjóðsöguna »Þú átt eptir að bíta úr nálinni»
og B. S. I, 444 og 529. Enn 1548 eru hefðarmenn grafnir
kistu-lausir, t. d. Gissur biskup Einarsson. Póröur Marteinsson segir:
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
