Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
380
DÓMKIRKJAN Á HÓLU.M
SAFN V
og hvar i kirkjunni, henni til prýðis og dýrlingunum
til heiðurs. Ekki verður hægt að gjöra þeim nein
full-nægjandi skil hér, því ikonographian — myndafræðin —
er langviðtækasta grein kirkjufornfræðinnar, og myndi
hún — þó að eins við Island væri miðað — verða of
rúmfrek1). Myndir guðs og heilagra voru gjörðar eptir
alveg föstum reglum; hafði hver sitt auðkenni svo að
hann þektist frá öðrum, og skal að þvi vikið nokkuð.
Guð faðir er öldungur með kórónu, rikisepli og
veldi-sprota. Kristur er ýmist skegglaus2) eða með alskegg
klofið eins og enn er venja, og eins og hann er sýndur
á öllum krossmörkum þeim, sem nefnd hafa verið, en
alt af ungur maður3). Hann ber opt rikisepli og
kór-ónu eða þyrnikórónu; auðkenni hans eru naglaförin
fjögur og síðusárið (stigmata). Heilagur andi er sýndur
í dúl’uliki. Af því að dýrlingar þeir, sem kirkjur hér
hafa verið helgaðar, vafalaust hafa verið sýndir hér á
myndum, skal getið auðkenna þeirra.
Marla guðs móðir: lilja eða einhyringur eða
sveinn-inn Jesús; er hún stundum krýnd4), standandi á
hálf-tungli5) eða i sporöskjulöguðum baug úr stjörnum
(mandorla)6). Pétur postuli: lyklar7). Ólafur konungur:
öxi8), maður9) eða undir fótum dreki með
manns-höfði kryndu 10); lika riðandi11). Porlákur biskup: ekkert.
Nikulás biskup: bók og þrjár kúlur; akkeri; lægir sjó
og vinda12). Jón postuli: örn (guðspjallamerkið);
kaleik-ur og i naðra13). Jón skirari: guðslamb14). Andrés post-
1) Merkast rit i peirri grein: Kunstte: Ikonographie der Heil-
igen, Freib. itn Br. 1926. 2) Svo t. d. i AM. 479 4to. 3) Til eru
ýmsar lýsingar á Kristi t. d. í Prosographiu Lentulusar og hjá
Jóhannesi frá Damaskus, sem þykjast vera sannsögulegar, en eru
hugarburóur einn, og ber ekki saman. 4) T. d. AM. 249 4to (ís-
lenzkt hdr.) 5) Pjóömenjas. ísl. nr. 3340. 6) T. d. á Grundar-
korpóralshúsinu, Pjóðmenjas. ísl. nr. 7053. 7) Pjóðm. ísl 3482.
8) Pjóðm. fsl. 3327. 9) AM. 68 fol. 10) AM. 160 4to. 11) D. I. II,
469. 12) Á skildi Reykhólakórkápunnar (Pjóðm. ísl. 2458) er
hann á skipi að lægja öldurnar. Einn skipverji spýr i stafni. 13)
Á Hitardalsbrikinni, Pjóðm. ísl. 3317-22. 14) AM. 233 a. fol.
I
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
