Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
394
DÓMKIRKJAN Á HÓLU.M
SAFN V
og stiett af trie under« Þessi lýsing virðist þó eins og
hún er eiga við hljóðfæri, nema rétt lýsing á tveim
mismunandi hlutum hafi brenglast saman. Djrmbill var
tréplata og á henni hamar, sem barðist við plötuna ef
hún var skekin. Dymbill er viða nefndur2) og á einum
stað jafnvel dynbjalla3), sem er bersýnileg leiðrétting
afskrifara, er kannast hefur við það orð úr Gretlu.
Varla er þó skildleiki með þeim orðum, og ekki við
orðið dumbell, sem Cleasby nefnir, þvi dumbell þýðir
rambald. Eins hefur og verið gizkað á, að dymbill væri
af dumbur. Sennilegast er það með hljóðlíkingu dregið
af latneska orðinu tintinabulum, sem þýðir klukka. Nefnd
er böng4). Er það óefað klukka, sem elcki var hringt
með streng, heldur barin með kólfi — bönguð og böng
(ílt. bengur) beint myndað af sögninni að banga. Elztu
klukkur eru mikið til jafn viðar að ofan og neðan, en
yngri klukur viðari að neðan. Ofan á klukkunum voru
margir kengir (corona) og i þá fest rambaldið. Á stóru
klukkunum voru opt áletranir. Af áletrunum á
islenzk-um klukkum er kunnust þessi:
Vox mea est bamba, possum depellere Satan’)
Áletranir tvær á klukkum Hóladómkirkju eru
prentað-ar annarstaðar i riti þessu6). Klukkusteypari þekkist sá
einn, er í þeim áletrunum getur: Hinrik Koch i
Ham-burg. Virðist Hólakirkja bæði fyrir og eptir siðaskiptin
hafa látið gjöra klukkur sinar þar, þvi ein klukka var
steypt þar fyrir ólaf Hjaltason’). Vígsla klukkna var
nefnd skírn — af því að klukkurnar voru þvegnar i
vigslunni8); fengu þær í vígslu nafn af þeim, sem þær
voru helgaðar. Svo var til ólafsklukka á Völlum i Svarf-
1) Ny kgl. Sml. 1847, 4to fol. 61-66. 2) T. d. D. I. III, 257.
3) D. I. IV, 130 sbr. oröamuninn. 4) T. d. D. I. III, 502. 5) Jón
Árnason: Pjóðsögur og œvinlýri. 6) Bls. 59. 7) D. I. III, 609; á
henni stóð: Herra Ólafur heiðursmann | eð hélt með prýði
Hóla-rann | meta klukku innt staðarins torg | meta maka lét in
Ham-borck. Svona höfðu Hamborgararnir áletrunina. í Árbókum
Espólins er visan rétt. 8) Ponlificale romanum, de benedictione
signi vel campanæ.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
