Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Arne Garborg: Skulereformation. II
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Arne Garborg.
upplæring høyrer Eksamen. Og den maa vera som han er,
av di han ikkje kann bli betre.
Ein kann høyre Skulemenn i reine Ord gjeva Voni upp.
Um dei hev Reformtankar og set deim fram med godt
Mod, so lenge Talen er um andre Skular, nåar dei kjem
til Gymnase gjev dei upp; det segjer seg sjølv, at Gymnase
ikkje læt seg reformere. For det hev sin Student-Eksamen
aa tenkje paa. Og kvar Lærar veit, at i ein Fagskule er der
berre eitt Krav som vilkaarslaust gjeld: Skulen maa ikkje
gløyme kva som «trengst til Eksamen».
Dette er bokstaveleg «Livssak» for Elevarne. Eksamen
gjev Embætte, og kvar høgre Karaktergrad gjev betre Em
bætte; eit Plus eller Minus til Eksamen kann so ser det
i dei Aari ut vera avgjerande for ein Manns Framtid.
Og det segjer seg altid so lettvint sjølv, at det ein paa Skulen
lyt fuske seg ifraa, det kann ein «taka att sidan». Siste
Skuleaare, som skulde fullføre Utdaningsverke og gjeva
Samanheng i heile det lange Skulearbeide, det gjeng daa
for det store Fleirtale i Hovudsaki spillt. Dei kann berre so
halvt fylgje med; der er meir enn nok aa gjera med «opp
frisking» av alt det som fyrr er lært, av di der ikkje er den
Ting som ein ikkje «kann faa til Eksamen». Og Lærarane
preikar for dauve Øyro, til dess dei sjølve gjev seg med
i Eksamensstræve. Skuleutdaningi vert noko som ein uferdug
Grunnmur; det som sidan paa den vert bygt, stend daa aldri
stødt og nåar aldri si rette Høgd; Akademikeren vert altfor
ofte «haivstudera Røvar».
Studenteksamen med sitt aandelege Trykk, sin overvel
dige og uavviselege Suggestion, gjer Gymnasi so halvt til
Studentfabrikar. Alle veit, at ved ein Eksamen hev Slumpe
høve ei urimeleg Magt; det gjeld aa «ulykketrygde» seg som
ein best kann; og mot denne Kjensla av aa vera Leikeball i
Henderne paa Tilfelle hjelper korkje Grunnar eller Skjemt;
Eksamensrædsla er eit Troll som berre ein og annan
Oskeladd stend seg mot.
Vil daa Gymnase vera meir enn Fagskule, so maa
Eksamen burt. Og nåar ein rett tenkjer seg um, so læt dette
Krave seg gjenomføre.
Kontroll maa der til; men i Røyndi trengst det betre
Kontroll end den P2ksamen kan gjeva. Og den einaste Kon-
626
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
