Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Wychowanie
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
90 STULECIE DZIECKA.
kraść, nie kłamać, na sukienki uważać, lekcji się uczyć,
grosza oszczędzać, rozkazów słuchać, starszym nie za-
przeczać, pacierz odmawiać i od czasu do czasu podo-
kazywać... Kto jednak uczy młodą duszę, aby sobie włas-
nych dróg szukała, kto zdolny jest odczuć, iż tęsknota
za tą własną ścieżką tak może być gorąca, iż z tresury
surowej czy łagodnej czyni skryte udręczenie lat dzie-
cinnych?!
Dziecię wchodzi w życie z dziedzictwem minio-
nych cech plemiennych, a dziedzictwo to modyfikuje się
przez przystosowywanie do otoczenia. Przedstawia ono
jednakże i indywidualne odmiany gatunkowego typu,
i, aby ta jego właściwość nie zanikała, należy staran-
ną pieczę nad samoistnym rozwojem jego siły rozciąg-
nąć, a tylko pośrednio wpływać na indywidualność
w ten sposób, aby wychowawca mógł następstwa owego
rozwoju ująć w zwartą całość i nadać im ton silny.
Łagodna, jak niemniej surowa metoda dzisiejsza
usuwa skutki zamiast pozwolić im działać w całej pełni
w każdym wypadku, gdzie nie grozi dziecku niepoweto-
waną krzywda.
Tryb domowy winien wydać się dziecku niewzru-
szonym, jak prawa przyrody, o ile chodzi o rzeczy zasad-
nicze. Amiel słusznie utrzymuje, iż przyzwyczajenia
są to instynkty zamienione w zasady, instynkty, które
weszły w krew i kości. „Zmienić przyzwyczajenia —
mówi on dalej — znaczy to ugodzić w istotę życia, ży-
cie bowiem jest utkane z przyzwyczajeń”...
Dla czego istota rzeczy nie zmienia się mimo
wpływu stuleci? Dla czego „wysoko ucywilizowane”
i „chrześcijańskie” narody wciąż się ograbiają, nazywa-
jąc to wymianą, mordują się wzajemnie masami, nazy-
wając to nacjonalizmem, i prześladują, zowiąc polityką?
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
