Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Wychowanie
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
94 STULECIE DZIECKA,
modzielność, ożywiało i podniecało odwagę do zboczenia
z utartego gościńca w takich wypadkach, gdzie nikogo
się nie krzywdzi i gdzie odrębność nie jest wprost
chęcią wyróżnienia się dla zwrócenia uwagi. Wyzwo-
lić ze skrupułów sumienie dziecka, gdy ono pragnie
uchylić się od ogólnie przyjętych poglądów powszech-
nie szanowanego zwyczaju lub banalnych uczuć — jest
zasadniczym warunkiem wykształcenia sumienia indywi-
dualnego, nie zaś zbiorowego, jedynego, jakim dziś
większość ludzi poszczycić się może! Poddać się chęt-
nie i dobrowolnie prawu zbadanemu przez moje sumie-
nie i przez nie uznanemu za słuszne; bez zastrzeżeń
słuchać niepisanego prawa, zaś podlegać rozkazowi włas-
nej woli, choćby ten miał mnie odosobnić od reszty
świata — oto co się nazywa mieć indywidualne sumie-
nie!
Tak pospolitym, że je prawie nieomylnym nazwać
można, jest zjawisko, iż właśnie oryginalni, wyjątkowo
uzdolnieni są najbardziej prześladowani zarówno w do-
mu, jak i w szkole. Nikt nie widzi i nie przenika tego,
co się dzieje w duszy dziwacznego, hałaśliwego, gwał-
townego lub w milczeniu zatopionego dziecięcia. 1 w tym
właśnie kierunku rodzice i wychowawcy zdradzają swą
opłakaną nieudolność w spełnianiu elementarnego wy-
chowawczego przykazania: „patrzeć gołym okiem”, nie
przez szkła pedagogicznych doktryn.
Nie spodziewam się bynajmniej, by zrozumiano
znaczenie, jakie ma dla dziecka swobodne ćwiczenie sił
wśród tych podpór społeczeństwa konwencjonalno-oby-
czajowo-bogobójnych, które powiadają, że upadłą ludz-
ką naturę należy nagiąć do skruchy i pokory, że grzesz-
ne ciało, to nieczyste zwierzę, rózgą poskramiać trze-
ba, a gwoli tej swojej teorji biblję cytują!
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
