Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Wychowanie
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
STULECIE DZIECKA. 129
dajemy mu pracować swobodnie o własnych siłach..
Chcemy rozum rozjaśnić, nie zaprawiając go do czynu...
Uczymy dziecko władać bronią, grać na lutni, kierować
koniem, ćwicząc je w tych czynnościach. Chcemy jed-
nak, by dziecko nauczyło się mówić i myśleć, a mówić
i myśleć mu nie pozwalamy..."
Nauczyciel, który czasem tego ostatniego próbuje,
uważany jest za niemożliwego pedagoga, gdyż nie utrzy-
muje karności w klasie! A tymczasem w szkole — na-
wet lepszej o tę karność chodzi zawsze więcej niż o to,
by dzieci mówiły i myślały, choć w programach szkol-
nych bardzo wymownie rozprawia się o indywidualnym
rozwoju.
Jakże mądrze odzywa się Montainge, gdy woła: „Dla
myśli dziecka jakieś wydarzenie przy obiedzie, nierozsą-
dek jakiegoś sługi, może być równie dobrym materjałem
naukowym jak książka!"
Z jakimże zdrowym lekceważeniem mówi on o tych
uczonych, którzy gorliwiej się troszczą o objaśnienie
komentatorów niż rzeczy samych, pisząc książki o książ-
kach zamiast pisania dzieł nowych. Komentatorów roją
się całe tłumy, podczas gdy autorów nam braknie, woła
on już w owym czasie. Gdyby żył w naszej epoce,
byłby tę wieżę, z której bronił swego stanowiska, jako
samodzielny myśliciel, podwójnemi fosami i wałami obwa-
rował!
Dla Montaigne’a stosunki z ludźmi — „nawyknienie
do ocierania swego mózgu o mózgi innych" — stanowi
rzeczywistą treść wychowania.
Pragnął on jednak te stosunki pogłębić przez obco-
wanie z wielkiemi duchami wielkich epok, do czego daje
pole historja. Historja jednak tylko wtedy wpływ wycho-
wawczy wywiera, kiedy nauczycielowi mniej o to chodzi,
Stulecie dziecka n
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
