Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Wychowanie
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
132 STULECIE DZIECKA
Jakże się to jeszcze i do naszych czasów stosuje?
Choć okrucieństwo nie jest już tak wielkie, pedantyczna
karność zawsze jeszcze fałszuje pojęcia moralne, czyniąc
wielkie małym, a małe wielkim. Wszakże dziś w szkole
razy i napomnienia są miarą humoru nauczyciela, nie zaś
zachowania się i skłonności uczniów; wszakże co druga
katedra jest ołtarzem małostkowości.
Montaigne nienawidzi zniewieściałości niemniej niż
razów. Dzieci powinny się uczyć znosić wszystko, jeść
wszystko, wszystkiego doświadczyć — nawet następstw
nieumiarkowania. „Kosztując wszystkiego, uczą się cenić
i lubić naprawdę dobre rzeczy".
Oto złote słowa i polecam je tym matkom, co dziś
obliczają ilość stronnic, które dziecko może naraz prze-
czytać z książki wybranej przez nie, które odważają ka-
wałki cukru i zastanawiają się nad tym, czy dziecko może
jedną śliwkę albo dwie zjeść na godzinę lub dwie przed
obiadem,—czy może wypić pół szklanki wody w p ó łgo-
dziny lub trzy kwadranse po gonitwie! Przejadać się lub
rozsypiać, naczytać lub nachodzić, wógole czegoś nad-
używać — należy moim zdaniem do mądrości życia i do
praw człowieka! Kto w swoim czasie niczego podobnego
się nie dopuści, będzie niedołęgą lub szaleńcem z chwilą,
gdy miejsce systemu miar i podziałek mamusi zastąpi
jego własna’odpowiedzialność osobista.
Posłuchajmy dalej znakomitych słów Montaigne’a,
przesyconych miodem mądrości: „Przez wychowanie
usuńcie gwałtowność i grubjaństwo, gdyż nic równie nie-
omylnie nie koszlawi i nie poniża natury!... Jeśli chcemy,
by nasz uczeń lękał się wstydu i kary, nie oswajajmy go
z jednym i z drugim, lecz tak hartujmy, by się nauczył
znosić mróz i upał, głód i te przeciwności, któremi gar-
dzić powinien. Odzwyczajcie go od wygód i rozpieszcza-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
