Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Wychowanie
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
13t> STULECIE DZIECKA.
swym p. t. „Kilka myśli o wychowaniu" okazał się god-
nym zwiastunem Herberta Spencera, którego książka
„O wychowaniu pod względem umysłowym, moralnym
i fizycznym" była najwybitniejszym dziełem pedagogicz-
nym XIX wieku.
Zwracam uwagę, iż Spencer, jako pedagog, zawdzię-
czał wiele Rousseau i że nadto w wielu wypadkach po-
wtórzył tylko to, co wielu znakomitych niemieckich pe-
dagogów (obcych mu zresztą) już przed nim powiedziało.
Ale to bynajmniej nie ujmuje Spencerowi zasługi. Abso-
lutnie nowych myśli bywa bardzo niewiele, prawdy zaś,
choć nie nowe, winny być wciąż odnawiane przez to, że
na nowo nowy człowiek wypowiada je z głębokiego,
gorącego przekonania.
Ze myśli rozsądne, zarówno w zakresie pedagogiki
jak i w innych dziedzinach, coraz przez innych ludzi na
nowo są wypowiadane, dowodzi pomiędzy innemi, iż
rozsądne wychowanie, dotychczas niewprowadzone w ży-
cie, opiera się na niektórych zasadach tak niewzruszo-
nych, jak aksjomaty matematyczne, które każdy zdrowo
myślący na nowo odnaleźć musi, podobnież jak na no-
wo odnajdzie stosunek pomiędzy kątami trójkąta. Praw-
da, że dzieło Spencera nie stworzyło nowych podwalin
wychowawczych, lecz raczej stało się uwieńczeniem gma-
chu, wzniesionego przez Montaigne’a, Locke’a i Rous-
seau’a. Absolutnie nową na nasze czasy myślą jest nauka
o psychologii dziecka i z niej rozwijająca się nauka wy-
chowania.
Nowa ta nauka psychologji dziecięcej została zapo-
czątkowana w Anglji przez Darwina, ukształtowała się
zaś w Niemczech dzięki Preyerowi. Objęła ona studja
nad wyrażeniami dzieci samych, nad wspomnienia-
mi dorosłych z ich lat dziecięcych, bezpośrednie doświad-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
