- Project Runeberg -  Ungdomsskulen i Norge i 50 aar 1864-1914 /
13

(1914) [MARC] [MARC] Author: Haakon Aasvejen, Rasmus Stauri
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - I. Folkhøgskulen - Nedlagde skular - I Hornindalen - I Strandvik - I Bratsberg amt - Folkehøgskular som er i gang no (1914) - 1. Sund folkehøgskule - 2. Sogndals folkehøgskule - 3. Telemarks folkehøgskule

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has been proofread at least once. (diff) (history)
Denna sida har korrekturlästs minst en gång. (skillnad) (historik)

leggja skulen ned. Han var seinare i fleire
aar lærar og amtsskulestyrar. I 1898 vart han
innsett til styrar av Fjordenes amtsskule. Hans
medlærarar ved folkehøgskulen i Hornindal
var seinare redaktør Rasmus Steinsvik og
landbruksskulestyrar J. O. Aashamar.

I Strandvik


i Fuse sud for Bergen var ein folkehøgskule
igang fraa 1888–99, heile tidi utan tilskot
fraa det offentlege. Styraren var Stein Hauge,
som døyde i 1900.

I Bratsberg amt


var 2 private ungdomsskular igang i 90-aari
og utover, Joh. Andresens ungdomsskule paa
Ulefoss i Hollen (fraa 1897—03) og K.
Stenstads ungdomsskule
(fraa 1893—96 og
1900—11). Den siste flutte fraa bygd til bygd. Baae
hadde tilskot fraa amt og stat etter dei same
reglar som folkehøgskulane.

Folkehøgskular som er i gang
no (1914).


1. Sund folkehøgskule.


Denne skulen er i grunnen den same
som Bentsen og Foosnæs sette igang i
Stjørdalen i 1868, og som O. K. Kuløy flutte med
fraa bygd til bygd heilt til 1900 daa han fekk
eigen skulegard paa Sund. Den er soleis den
eldste av dei noverande folkehøgskular. N. T.
amtsting var det fyrste som gav tilskot til
folkehøgskular. Skulen paa Kvithamar fekk amts-
og statstilskot i 1875 (kr. 400 + 1200). Fraa
77—86 var skulen i ymse bygder i
Inntrøndelagen og Namdalen, fraa 86—92 fast paa Kuløy
sin gård Sæter ved Levanger, so paa flytjing
att til 1900. Karl Seip fekk istand
pengeinnsamling til ein gymnastiksal, samla inn kr.
1800 og gav sjølv 100 band til ei boksamling
for skulen. Sparebanken paa Inderøya gav
eit laan paa kr. 10,000 — 2 % rente — mot
pant i skulegarden Sund, som Kuløy, J.
Bragstad
og Ingv. Sakshang kjøpte saman.
Sakshaug (f. 1864) som hadde uppretta eigen skule
i Verran i 1898, kom til Sund i 1900. Desse
tri var saman um skulen til 1904. Kuløy søkte
daa avskil og busette seg i Trondhiem. Dei
tvo andre styrde skulen saman til 1910.
Bragstad kjøpte daa skulegarden og overtok styret
aaleine. Sakshaug er lærar der framleides.

Johannes Bragstad (f. 1858) var fyrst paa
eit par norske høgskular, so 3 vintrar paa
Askov, seinare i Tyskland. I nokre aar var
han iærar paa Mære landbruksskule.

2. Sogndals folkehøgskule


er grunnlagd av Jakob Sverdrup, som tok til
med ein skule for vaksne bondegutar paa
garden Loftenes i januar 1871 saman med
agronom M. Storm. Samarbeidet millom desse
tvo varde ikkje lenge. Aaret etter flutte
Sverdrup skulen over til Nes, der han enno er, og
fekk seg ein ny medlærar. Sverdrup kom
snart so mykje med i det politiske liv, at han
fekk lite tid til skulearbeid, og gav i 1878
styret til H. M. Dahl. Saman med syster si, frk.
Mette Dahl,
arbeidde han skulen upp, kosta
nye hus og stod i arbeidet til 1896 daa den
noverande styrar Olav Hauge overtok det heile.

Dahl var ein rik mann, og rikdomen
bruka han til aa trygda folkehøgskulen og til
ymse andre aalmengagnlege fyremaal.
Skulebygningane (no verdsette til kr. 40,000) har
han og syster hans kosta aaleine. Daa Dahl
døydde i 1909 og testamentet hans vart opna,
synte det seg, at han hadde gjeve kr. 10,000
til hjelp for fatige elevar som vilde gaa paa
folkehøgskulen, 10,000 til skulen elles og ikring
30,000 til andre fyremaal.

Olav Hauge (f. l864) gjekk paa
Sogndals folkehøgskule, vart teologisk kandidat
1892 og var lærar paa folkehøgskulen til han
tok styrarromet. Millom dei som har vore
lærarar kann nemnast: Hersleb Sverdrup,
Eirik Bruhjell, V. Flugeim, Edv. Sverdrup
og
Jens Kvále, no styrar av »Sogns Tidende«.

3. Telemarks folkehøgskule.


Skulen er grunnlagd av Viggo Ullmann.
Fraa 1873—80 heldt han skule i Nedenes og
i fleire bygder i Telemark. Skulen vart fast i
Seljord i 1880. I dei 23 aar han var der, var
Seljord ein samlingsstad for folkelegt
upplysningsarbeid. I mange aar var der ogso ein
privat lærarskule som Ullmann styrde
samstundes med at han hadde folkehøgskulen. Til
lærarkursi um sumrane kom lærarar fraa alle

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Fri Oct 18 18:12:14 2024 (aronsson) (diff) (history) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/ungdomskul/0015.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free