- Project Runeberg -  Swensk-Latinsk Ordbok / Förre delen. A—J /
833-834

(1875-1876) [MARC] Author: Christian Cavallin
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (TIFF) - On this page / på denna sida - H - Husaga ...

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has been proofread at least once. (diff) (history)
Denna sida har korrekturlästs minst en gång. (skillnad) (historik)

consumere (comedere); nihil reliquum facere.
— V. hus = husets folk: domus (domus te
tota salutat, C.; cuncta domus, Vg.); h-ts
folk, medlemmar domestici; h-ts wän
familiaris homo. — VI. = latrina, forica.

Husaga: herilis animadversio. -arrest:
custodia privata l. libera. -behof: till h.
quantum ad usus domesticos sufficit; (in
domusionem, Petronius).

Husbloss: ichthyocolla.

Husbonde: dominus (i förhållande till
huset l. det hela); herus (i förhållande till
tjenarne); god, förståndig, wänlig h. bonus,
prudens, comis d.; dålig, hård h. saevus,
malus d.; byta om h. dominum mutare;
rymma från sin h. a domino l. hero
profugere (C.); anwända stränghet ss. h. mot
slafwar saevitiam adhibere, ut heri in
famulos (C. de Off. II. § 24); h-s son, h-s
uppdrag, wink o. d. herilis filius (l. herus
minor), herile negotium, herilis nutus
(Hor.). -bondefolk: domini, heri; som är
för h-t dominicus (Varr., i motsats till
familiaricus = som är för famuli, familia).
-bondemakt: dominatio (domus vacat omni
d-ne, C. de Rep. I. § 67); herile
imperium. -djur: cicur bestia. -dörr: janua
(domūs); porta. -egare: domūs dominus
l. possessor.

Husera: dominari; pro domino se
gerere; grassari; turbare, turbas facere,
cuncta agere et ferre alqo loco;
tumultuari; h. grymt, wildt, öfwermodigt på ett
ställe crudeliter, saeve, superbe,
libidinose (egenmäktigt) alqo loco.

Husesyn: domūs inspectio, exactio.

Husfader: paterfamilias; god,
omsorgsfull, sparsam h. bonus, diligens, frugi p.
-faderlig: h. myndighet patria (herilis)
potestas. -folk: familia (wanl. blott om
husets tjenande befolkning; husets folk i allm. =
domestici). -fred: pax domestica; hafwa
h. domi suae pacem habere. -fru: domina.
-geråd: supellex; instrumentum (domūs).
-gerådssaker: supellex. -gud: lar
(familiaris), Pt. Trin. 39, Aul. 1; plur. lares;
(dii) penates (det senare ordet äfwen med
afseende på en familj: Dii penates meûm
parentum, familiai Lar pater, vobis
mando meûm parentum rem bene ut
tutemini, ego mihi alios Deos penates
persequar, alium Larem, Pt., Merc. 834 ff.).
-hyra: merces habitationis; habitatio (Su.);
betala dryg h. magno habitare; huru stor
h. betalar du quanti habitas? -håll: domus
(i saklig betydelse och om personerna, hwilka
utgöra h-t); familia (i ordet pater-familias
o. d.); res domesticae, res familiares (=
hushållsangelägenheter); hafwa eget h.
domum instructam habere; hafwa gemensamt
h. unam domum victumque communem
habere (C. de Off. I. § 58; de Am. § 103);
stort, drygt h. magna, sumptuosa domus;
hans h. kostar honom mycket in res
domesticas, in victum ac cultum quotidianum
(N. Att. XIV. 2) maximos sumptus facit;
förestå h-t res domesticas dispensare;
domum, res domesticas tueri; ea, quae ad
quotidianum victum cultumque
domesticum pertinent, curare; sköta h-t domūs
officia exsequi (apud Germanos domus
officia uxor ac liberi exsequuntur, T. Germ.);
hela h-t war borta tota domus aberat.
-hålla: 1. i allm. förestå ett hushåll, (gå i
hushållet): domui l. rebus domesticis
praeesse; res domesticas dispensare, curare,
administrare. — 2. h. med ngt, spara: recte
dispensare (dives opis natura suae, si tu
modo recte dispensare velis, Hor.; filum
candelae dispensare ac temperare, Juv.);
h. med sitt arf, sin förmögenhet
patrimonium, rem familiarem parce, diligenter
tueri, administrare; parce sumptus
facere; - i allm.: parce uti re, parcere rei;
diligenter tueri rem; h. med tiden, med
sina krafter tempori, viribus suis parcere;
(non profundere). -hållare: god h. parcus
et diligens in re familiari tuenda; bonus
et diligens (non indiligens) paterfamilias;
wara god, dålig h. rem familiarem
diligenter tueri l. administrare; rem f-m
negligere; wara en stark h. ad rem attentum
esse. -hållerska: *dispensatrix; quae res
domesticas alicujus dispensat; (peni
proma et conda - de motswarande maskulina
orden finnas hos Pt.). -hållning: 1. i allm.
(= hushållets förwaltning): rerum
domesticarum l. rei familiaris administratio,
procuratio; god h. diligentia, prudentia
rei familiaris tuendae; rei familiaris
diligens administratio; blott sysselsätta sig med
sin h. (ekonomi) re familiari contentum
vivere; ngns enskilda h. res privata et
familiaris; försumma sin h. rem familiarem
negligere. — 2. pregnant = god h.,
sparsamhet, hushållsaktighet: rei familiaris tuendae
diligentia; parsimonia; det är ingen h. ista
parsimonia non est; isto modo rei
familiari non consulas; med h. kan du lefwa på
denna inkomst hoc reditu, si parce
sumptus facies, contentus esse poteris.
-hållningswetenskap: oeconomĭa; skrift i h.
(liber) oeconomicus. -hållsaktig: ad rem
attentus; attentus; diligens; parcus; frugi
(ordentlig); wara h. se Hushålla 2.
-hållsaktighet: rei familiaris tuendae
diligentia; parsimonia. -hållsaktigt: parce;
restricte. -hållsbekymmer: cura rei
familiaris. -hållsbestyr: domus l. domesticum
negotium, officium. -hållsbok: ephemeris
(N. Att. XIII. 6); codex (sumpti et
accepti). -hållswett: rei familiaris
(tuendae) prudentia. -kors: malum
domesticum. -kur: curatio, medicina domestica
(popularis); medicamentum, remedium
domesticum.

Huslig: 1. i allm. som hör till huset eller
hushållningen: domesticus; familiaris; h-a
angelägenheter res domesticae; h. lycka
vitae domesticae felicitas; h-a sorger,
lidanden dolores, mala domestica. — 2. om
personer = som trifwes hemma: qui l. quae

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Tue Dec 12 01:37:52 2023 (aronsson) (diff) (history) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/swelatin/1/0419.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free