- Project Runeberg -  Jak powstaja swiaty /
157

(1910) Author: Svante Arrhenius Translator: Ludwik Bruner
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - VII. Mgławice i słońca

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.

157
szybciej poruszające się drobiny, przez co ochładzają się ich
zewnętrzne warstwy. Gdyby w całem wszechświecie znajdo-
wały się tylko jednakie mgławice, to odłączone i błądzące
drobiny w końcu musiałyby na innej mgławicy wylądować,
istniałaby wtedy równowaga ciepła między różnemi mgławi-
cami i zgon cieplny byłby spełniony. Ale jak mieliśmy już
sposobność zauważyć w mgławicach znajdują się liczne za-
błąkane gwiazdy, które zgęszczają gazy w swem otoczeniu
i przytem zyskują wyższą temperaturę.
Te błąkające się drobiny gazu mogą przypuszczalnie do-
stać się do szeroko rozpostartej atmosfery tych tworzących
się gwiazd, przez co, wraz ze spadkiem entropii opóźniłaby
się ich kondensacya. Przez takie procesy mechanizm świata
może zawsze być w ruchu i niema obawy aby stanął.
Około zabłąkanych do mgławicy ciał i około resztek „no-
wej gwiazdy “ w pośrodku mgławicy leżących, gromadzą się
zatem gazy, wprzódy rozsiane w zewnętrznych częściach mgła-
wicy. Gazy te pochodzą z ciał wybuchowych, które znajdo-
wały się we wnętrzu gwiazdy. Prawdopodobnie wśród nich
najważniejsze są wodór i hel, gdyż skraplają się najtrudniej
i trafiać się mogą w większych ilościach nawet w bardzo ni-
skiej temperaturze, jaka w zewnętrznych częściach mgławicy
przeważnie panować musi, natomiast inne gazy musiałyby się
już tam skroplić. Gdyby naw7
et mgławica miała absolutną tem-
peraturę 50° ( — 223° C), to para najlotniejszego z metali
rtęci, nawet w stanie przesycenia, znajdowałaby się w tak
małej ilości, że jeden gram zająłby przestrzeń sześcianu, któ-
rego bok miałby długość 2000 lat świetlnych, to znaczy 450
krotną odległość ziemi od najbliższej gwiazdy stałej. U sodu,
który jest także bardzo lotnym metalem i stosunkowa dużą
rolę odgrywa w składzie gwiazd stałych, bok sześcianu, w któ-
rym zawierałby się jeden gram masy tego ciała, byłby jeszcze
miliard razy dłuższy.
Jeszcze bardziej olbrzymie liczby otrzymujemy dla ma-
gnezu i żelaza, które przecież często znajdują się w gwia-
zdach stałych i mniej są lotne od metali wyżej wymienionych.

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Tue Dec 12 01:38:54 2023 (aronsson) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/swiaty/0171.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free