Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
231-
berg. Det samme genetiske eller utviklingshistoriske syn
hadde Bjørnson ogsaa anvendt i «Aunun», til forklaring
og forsvar for en av de mange begavede «tomsinger»,
hvorav der gjerne er et eller flere eksemplarer i hver bygd.
Og det samme solskinsblik, paa een gang varmende og
oplysende, kaster han i «En munter mand» over en «iro»
niker». I denne videreutvikling av Einar Veitens skik»
kelse er der sandsynligvis, bevisst eller ubevisst, indarbeidet
indtryk av mænd som Botten-Hansen og Vinje. Og mens
Bjørnson kort efter, gjennem Aslak»figuren i «Synnøve Sol«
bakken», lekte med og rendyrket den kyniske og ertende
side hos Vinje, har han i «Én munter mand» vist os no»
get av femtiaarenes Vinje fra den bedste side. Bjørnson
betoner det «storladne» ved Arne, at han kan omsætte
smerte og skuffelse i vittig skjemt, trodsig og seiglivet
likesom furuen dernede ved fossen, som utsender gren paa
gren til alle sider, endskjønt den er blit krøket og «ka»
stet overende i sin ungdom». For Bjørnson var der noget
heroisk ved dette, noget, som mindet ham om de gamle
nordmænd. I «En munter mand» utleder han denne ka»
rakterstyrke nærmest av opfostringen i en storslagen og
streng natur.
Bjørnson har her ydet den Heine’ske retning sin varme
sympati, samtidig med at han har forklart den som en
følge av smertelige barndoms» og ungdomsindtryk, altsaa
som kamp med en art av sygdom eller svækkelse. Han
var nu istand til at se denne kultur»retning i et alsidigere og
retfærdigere lys end ved sin ankomst til hovedstaden i 1850.
Allerede Vinje hadde i «Andhrimner» pekt paa, at der
i de norske bygder kunde findes mangt et sidestykke til
Goldschmidt, og kanske derved tænkt paa sin far og sig
selv. Og Paul Botten»Hansen hadde i «Norske mysterier»
spøkende sammenlignet selve Heine med den gamle sagn»
helt Ørvarodd, som hadde den eiendommelighet, at han
lo, naar han blev grepen av en rigtig dyp sorg. Vinje har
senere, baade i «Ferdaminni» (1861) og i et digt til fædre»
nes minde fra 1868 forherliget dette træk i de gamle nord»
mænds karakter.
Du høyrde’n aldri mala
i klynk um sine kaar.
Den guten kunde tala
med skjemt um sine saar.’
’ Vinjes Skrifter i Utval, III, s. 211.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
