Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
239-
det dypeste og mest blivende i alle tiders norskhet; men
han naadde længer, han naadde nedenunder de na»
tionale forskjelligheter og fandt noget av det blivende i
al menneskenatur.
Man har længe opfattet disse verker blot som «bonde»
fortællinger» eller billeder av en form av særeget norsk
folkeliv. Men i virkeligheten er de mesterverker av fri og
universel psykologisk digtning, opvokset paa norsk grund
i en tid, da nationen hadde bruk for at sammenligne fortid
og nutid.
Netop gjennem en sammenligning av vidt forskjellige
kulturperioder kunde det lykkes Bjørnson at finde en saa
almenmenneskelig sjæleskildring, — en lek med sjælekræfter
og livsbehov, som alle folk og alle tider har bruk for.
Ærgjerrig livshunger eller storsindet stræben kommer hos
Bjørnson først i strid, og senere til forsoning, med trofasthet
i et eller andet av de grundmenneskelige forbund.
Halvard Gjæla er høitstræbende og ærgjerrig; som Tore
Næsset i «Et farlig frieri», eller Stange i «Ole Stormoen»;
som Thorbjørn Granlien i «Synnøve Solbakken» eller som
Øivind i «En glad gut». De er alle, hvad den engelske
renæssanses digtere — en Marlowe eller Shakespeare —
vilde kalde for aspiring minds eller mounting spirits, «op»
adstræbende aander». Det samme gjælder Arne og helten
i «Ørneredet» eller «Faderen» og «Fiskerjenten», — likesaa
vel som Sigurd Slembe og Arnljot. Om Arnljot heter det
hos Bjørnson:
«Stundet hadde han
til det største.
Straks han saa det,
gav han sig helt».
Og Fiskerjenten synger:
«Ak det store hen mig drager» . . .
«Jeg maa storsjøen naa,
jeg maa havstyrten faa». . .
Og provsten gir hende ret: «alle maatte stræbe at naa
det største.»
Thorbjørn i «Synnøve Solbakken» føler sig i slegt med
ørnen og med storfuruen. Han er kappelysten, han vil
være nummer een, — han likesom Øivind i «En glad gut».
Det er den slags mennesker, som i det gamle norske sprog
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
