Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
45
jährigen Krieges«) samdi hann einnig og var hún að koma út á
árun-um 1791—93. Lagði hann mikið að sjer og varði raikilli fyrirhöfn
til að kynna sjer sögu þess tímabils, því hann hafði ráðið með sjer, að
yrkja sjónleik ut af Wallenstein. En einmitt þegar svo vel áhorfSist,
var bölið næst, þvi nú tók heilsa hans að bila af brjóstveiki, og voru
svo mikil brögð að þvi, að hann varð að hætta að halda fyrirlestra.
Ofan á vanheilsu þessa bættist erfiður fjárhagur, þó viö væri leitað að
bæta úr honum. Var það drjúgust hjálp, er Schiller þá fjekk frá
Dan-mörku; prinzinn af Holstein-Augustenborg og Schimmelmann greifi. buðu
honum sem sje fjárstyrk, 1000 ríkisdali árlega í þrjú ár, svo að
lifs-áhyggjur þyrftu ekki að draga úr störfum hans; var danska skáldið
Baggesen hvatamaður að því, en Schiller þáði fegins hendi þessa
drengi-legu hjálp. Arið 1793 tók hann sjer ferð á hendur til átthaga sinna i
Würtemberg og dvaldi fram undir ár í Heilbronn og Stuttgart, og í
þeirri ferö samdi hann hina merkilegu ritgjörð sína »Briefe iiber die
aesthetische Erziehung des Menschengeschlechtes« (brjef um fagurfræðilegt
uppeldi mannkynsins); er það aðalinntak hennar, að hið fagra ætti að
vera æðsta lögmál, sem farið væri eptir í uppeldi mannsins, og að það
sje vegurinn til hins sanna frelsis.
fegar Schiller var kominn heim aptur, stofnaði hann timaritið
»Die Horen«. og hefst frá þeirn tima vináttusamband hans við Goethe.
Það voru fádæmi, og það ber vott um hið óbuganlega viljaþrek Schillers,
hve miklu hann fjekk afkastað á þeim árum, er nú fóru i hönd, þar
sem hann var svo mjög bilaður á heilsu, og tók nálega aldrei á
sjer heilum. Fyrir utan »Die Horen«færðist hann einnig i fang að gefa
út skáldskapar-ársritið »Miísenalmanach« (1795—1800). Má telja, að
hjer byrji hið þriðja timabil i skáldskap hans. Að ógleymdum
skop-visunum, »Xenien«, sem þeir vinirnir kváöu i sameiningu, orti Schiller
nú hin ágætu kvæði, »Der Spaziergang«, (skemmtigangan), »Lied der
Gloche«, (klukkukvæði), »Das Ideal und das Leben«, (hugsjónin og lífið)
og ýmsar af hinum fögru »ballöðum« sínum og »rómönzum«, t. d.
»Der Taucher«, (kafarinn), »Der Ring des Polykrates« (hringur
Polýkra-tesar) o. fl. En mest kvað að því, er hann lauk viö þríleikinn
(tri-logiuna) Wallenstein (Wallemteins-Lager — »Die Piccolominh — »
Wallenstein Tod«■), (1799) óefað hiö stórkostlegasta og fullkomnasta af öllum
verkum hans, enda jafnframt hið þjóðlegasta, þar sem aðalpersónan er
frægðarhetja úr sögu fýzkalands og leikritið byggt á undirstöðu
sögu-legra viðburða. Pað var því að vonum, að sjónleikur þessi hertók hugi
manna og náði almennri þjóðhylli. Ásetti Schiller sjer nú, að yrkja
framvegis eingöngu sjónleiki, og á árunum 1800—1802 samdi hann
tvo »rómantiska« sorgarleiki sögulegs efnis, »Maria Stuart« og
»Jung-frau voit Orléans« (ungfrúin frá Orléans), og 1803 kom út eptir hann
»Braut von Messina«, sem er einkennilegur sorgarleikur að þvi leyti
sem þar er likt eptir forngriskum tragediuskáldum með því að viðhafa
kórsöngva og låta örlagavald (fatum) ráða i gangi leiksins. Siðasti
sorgar-sjónleikurinn, sem Schiller orti, var »Wilhelm Telh (Vilhjálmur Tell),
er hann lauk við öndverðlega á árinu 1804. I honum er lýst sigri
þeim, er hið sanna og göfga frelsi vinnur á ofriki og harðstjórn. Hefir
enginn af sjónleikjum Schillers orðið hinni þýzku þjóð kærari, þvi hjer
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
