Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
66
?á skal jeg nefna: »Hinn mikli fiskidráttur«, »Sakkeus«, »Likfylgdin
i Nain«, »Jóhannes og Pjetur«, »Gamaliel«, »Apturkoma hinna dánu«
og niðurlagið á kvæðinu »Himnaförin«; og mörg fleiri gæti jeg tilgreint.
En þrátt fyrir öll þessi dýrðlegu kvæði, held jeg mjer sje óhætt
aö fullyrða, aö þetta siðara bindi jafnist þó ekki á við hið fyrra, þegar
á heildina er litið. Pvi að frá efnisins hlið eru sum kvæðin i þessu
siðara bindi miklu tilkommninni, en búast heföi mátt við, þegar um
annan eins höfund er að ræða og sira Valdimar. Það skal raunar
fús-lega játað, að svo sem yrkisefni hans er háleitt og stórkostlegt i þessu
siðara bindi, svo er og vandfarið með það, og þvi vandi að yrkja svo
út af því, að mönnum liki vel. En eigi fæ jeg heldur betur sjeð, en
að hann hafi spillt ýmsum af frásögum nýja testamentisins i meðferðinni,
og að þvi leyti eru sum kvæðin i þessum siðara parti gölluð. Þetta
kemur og af þeim höfuðgalla, er mjer finnst vera á kveðskap
höfund-arins, að honum er svo gjarnt á að lýsa öllu þvi ytra, náttúrunni,
um-heiminum, en aptur á móti gerir hann of litíö að þvi, að lýsa
manns-sálinni, hennar kvöl og hennar striði, efasemdunum, bæninni, trúnni.
Bifliuljóðin — einkum þessi parturinn — leiða oss allt of litið inn i hinn
innra heim, lypta allt of litið tjaldinu frá hugrenningum mannshjartans.
Þess vegna er tiltölulega of mikið af náttúrulýsingum i kvæðunum, sem
að lokum verða þreytandi, hversu fagrar sem þær kunna aö vera. En
um mannssálina og hennar eðli fræöumst vjer tiltölulega allt of lítið;
og hjer ætti þó tækifærið og tilefnið aö vera nóg. Eða mundi ekki
vera fýsilegt að fá lýsingu af öðrum eins stóröndum og Jóhannesi
skir-ara, Páli postula, eða öörum af þessum frábæru mönnum, sem nýja
testamentið segir frá, aö jeg ekki nefni sjálfan frelsarann? Náttúran er
fögur og margbreytileg, og mikil unaðsemd hana að skoða, en
manns-sáiin er enn einkennilegri heimur, og það er fyrst og fremst skáldanna
hlutverk að lýsa þeim heimi fyrir oss. Og sje sálarlifið nokkurn tima
á hreyfingu, þá er það á öðrum eins tímamótum og þeim, er nýja
testa-mentiö getur um. Eða hve nær á mannsandinn í meiru hugarstriði,
en þegar gömul og ný lifsstefna og lifskenning, vantrú og trú berjast
um völdin i huga hans? Og einmitt slíkum timamótum lýsir nýja
testa-mentið; slik barátta heíir átt sjer stað í svo að segja hverri mannssál,
sem n. t. leiðir fram fyrir oss. Þetta kemur hvergi átakanlegar fram en
í kvæöinu »Hinn blindfæddi«; i því kvæði hefði sannarlega verið ástæða
til að lýsa baráttu trúarinnar. Og hvað sjálfan frelsarann snertir, hefi
jeg það að setja út á lýsingu sira V. af honum, aö hann kemur eigi
nægilega fram þar sem »mannsins sonur«; hin hliðin, guðlega hliðin,
sem sannarlega er eins rjett, ber þessa hlið ofurliði. Guömaðurinn,
»mannsins son«, hinn fullkomni maður, sem lifir meðal mannanna holdi
klæddur sem einn af þeim, — það er hann, sem verður fyrir oss i
lýs-ingum guðspjallamannanna; en sú Kristmynd, sem vanalega verður fyrir
oss í Bifliuljóðunum, er hinn upprisni og himinfarni frelsari. Af þessu
stafar ef til vill aptur fiað, að sira V. lætur sjer eigi nægja að segja frá
þeim yíirnáttúrlegu viðburðum, er n. t. getur um, heldur bætir þar
stundum miklu við, einkum i kvæðinu »Jesus gengur á vatninu«.
Villi-dýrin skriða að fótum Jesú á fjallinu, forynjurnar sveima kringum hann
og svellköld klöppin grær á svipstundu fyrir frjódögg tára hans; slíkt
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
