Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
rS6
EIRÍKUR BRIEM: HUGSUNARFRÆÐI. Rvík 1897. Þetta er góð bók
og vel samin, en sá er galli á gjöf Njatðar, að engir nema lærðir menn geta
haft hennar not, af því að í henni er svo mikill sandur af útlendum orðum,
sem hverjum alþýðumanni er ofvaxið að botna í. Þó vjer höfum ekkert á
móti að taka upp einstöku útlend orð í mál vort, þykir oss hjer sannarlega of
langt farið í því efni. Þessi hugsunarfræði er að eins »til að nota við kennslu i
prestaskólanum«, og lítur þvi lielzt ut fyrir, að von sje á annari handa
lækna-skólanum. Ef svo er, vildum vjer óska, að ekki yrði annar eins mýgrútur af
útlendum orðum í henni, svo hún yrði dálítið aðgengilegri fyrir íróðleiksþyrsta
alþýðumenn.
ÍSLENDINGASÖGUR. 16., 17., 18 , 19. Búið hefir til prentunar Valdimar
Ásmundarson. Rvik 1897. 1 þessum fjórum heptum eru: Reykdœla saga (eða
Vémundarsaga og Víga-Skútu), porskfiröinga saga (eða Gull-Þóris saga), Finnboga
saga (hins ramma) og Víga-Glúms saga. Um fráganginn á þessum útgáfum er
sama að segja og að undanförnu (sbr. Eimr. II, 75 og III, 156). -Það er mikilla
þakka vert, að alþýða á nú kost á svo handhægum og ódýrum útgáfum af
sög-um vorum, og er vonandi að sem flestir kaupi þær og kynni sjer. Þar getur
sá, er kann að hagnýta sjer þær, margt gullkornið fundið. Þvi það má með
sanni segja, að í sögum vorum sje fólginn einn hinn helzti andlegí fjársjóður
þjóðarinnar. Þær glæða tilfinning fyrír fögru máli og búningslþrótt; þær
vekja ást á frelsi, dug og drengskap og öðrum mannkostum, en andstygð á
á-þján, lævísi og lítilmennsku. Pær bregða upp íyrir oss hinum margbreyttustu
myndum úr fjelagslífinu. Þær sýna oss meðferð barnsins í vöggunni, unglinginn
temja sjer íþróttir á leikvellinum, brúðhjónin í veizlusalnum, bóndann við
vinn-una, víkinginn á skeið sinni, kappann á hólminum, dómarann og löggjafann á
þinginu og soninn strengja þess heit við erfiölið, áður enn hann dirfist að
setj-ast i hið auða öndvegi föður síns, að verða ekki ættleri. Þær sýna hve holl
á-hrif tíðir mannfundir og allskonar skemmtanir geta haft á fjelagslífið, og hve
mikið táp, fjör og atorka getur upp af því vaxið. Er þá hægt að hugsa sjer
öllu hentugri og hollari bækur til aö svala fróðleiksþorsta uppvaxandi unglinga
en þessar sögur? Vjer efumst um það, þó þær sjeu auðvitað ekki einhlítar sem
menntameðal. Mundu þær ekki betur en flest annað hvessa sjón unglingsins
fyrir því, hve langt vjer erum orðnir á eptir öðrum þjóðum frá því sem var á
söguöldinni, og hvísla því í eyra honum, að hann geti ekki kinnroðalaust sezt
í sæti þessara forfeðra sinna, nema hann strengi þess heit í hjarta sínu, að sýna
sig sem verðugan niðja þeirra, en engan ættlera, — eins og sonurinn við erfiöl
föður síns forðum.
BJARNI JONSSON: ÍSLENZK MÁLSGREINAFRÆÐI. Rvík 1893. í^ð
er gullsatt, sem höf. segir í formála sínum, að það sje ekki nægilegt, að kenna
mönnum rjetta stafsetning, heldur verði því að vera samfara leiðbeining í rjettri
skipun orða og málsgreina. Hann hefur nú ætlazt til, að bæklingur sinn }-rði
notaður við slika tilsögn, og má vel vera, að hann komi þar að góðu haldi.
En eigi getum vjer neitað því, að oss finnst hann ekki hafa tekízt svo vel, sem
vjer hefðum óskað. Oss finnst framsetningin ekki nógu skilmerkiieg og
auð-veld fyrir unglinga, en kverið þó jafnframt of fjöl\Tt, og því óhentugt til að
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
