Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
153
leikritaskáldskap og nútíðarbókmentir íslendinga ylirleitt og um hverjir hafi mest og
bezt unnið að þvi, að útbreiða þekking á þeim á týzkalandi. Söknum vér þar
einkum þess, að fröken M. Lehmann-Filhés skuli ekki vera nefnd á nafn, því bæði
hefir hún afrekað eigi alUítið í þessa átt, og alt, sem eftir hana liggur. er svo vandað
og sýnir svo fribæra þekkingu á íslenzkri tungu, að hana ber að sjálfsögðu að telja
meðal hinna fremstu, Það er og miður nákvæmt, að dr. Schweitzer hafi fyrstur
raanna vakið eftirtekt á íslenzkum bókmentum á þýzka tungu, því þó að hann yrði
fyrstur ti! að rita alment yfirlit yfir þær (1885), þá liatði þó Poestion nokkru áður
þýtt bæði »Pilt og stúlku« (1883) og »íslenzk æfintýri« (1884) og í formálum fyrir
þeim þýðingum bent á nútíðarbókmentir vorar. Vér viljum engan veginn draga úr
þeim heiðri, sem dr. Schweitzer á skilið, en vér viljum, að hver fái það, sem
honum ber með réttu.
UM ÍSI.AND OG ÍSLENZKAR BÓKMENTIR hefir dr. Georg Brandes ritað
dálitið í grein einni i *Ti1skueren« (jan. 1900), og átelur Dani harðlega fyrir
með-t’erð þeirra á íslandi, þó ætla hefði mátt, að einmitt það land, vagga allrar norrænnar
menningar, hefði hiotið að verða augasteinn þeirra. Honum finst sjálfsagt, að
Islend-ingar eigi að fá sérstakan ráðgjafa, er kunni íslenzku og hafi ábyrgð íyrir alþingi.
Ennfremur sé það herfilegt, að þeir hafi ekki enn fengið ritsíma. En einna verst sé
þó, hve hið andlega saniband milli Islands og Danmerkur sé lítið. Hinar nýrri
bók-mentir Islendinga séu með öllu ókunnar í Danmörku, en á fýzkalandi og í
Austur-ríki hafi menn (t. d. Küchler, Poestion o. fl.) með lífi og sál sökt sér niðar í þær;
og nú sé svo komið, að búið sé að þýða á þýzku af nýíslenzkum ritum tíu sinnum
meira en á dönsku, og f’jóðverjar hæðist að Dönum íyrir það. Danir eigi og ekkert
rit, er samsvari hinni stóru islenzku bókmentasögu Poestions, en þeir geti þó varla
minkunarlaust látið sér lynda að fara að þýða hana á dönsku.
í hinni nýju safnsútgáfu (»Samlede Skrifter«) af ritum dr. Georgs Brandesar er
og kafli um nýíslenzkar bókmer.tir síðast í 3. bindinu (bls. 719—725) Er þar fyrst
grein hans um sögur Gests Pálssonar, sera áður hefir verið getið í Eimr. (III, 159),
og siðan önnnr grein um íslenzk skald, einkum þau, sem Olaf Hansen hetir {íýtt
kvæði eítir i ?Vagten«. Að siðustu minnist hann á leikritaskáldskapinn, og þá
einkum tvö leikrit, er hann hafi lesið. Annað þeirra er »Jón Arason< eftir Matthias
Jochumsson, sem hann segir að sé kjarnyrt og vel náð lyndiseinkunnum manna, en
á mælginni í tilsvörum (Repliker) persónanna megi sjá, að höfundinn vanti æfingu í
að skrifa fyrir leiksvið. Hitt leikritið, sem dr. Brandes kveðst hat’a lesið, er »Sverð
og bagall« (þýzka þýðingin) et’tir Indriða Einarsson. Segir hann, að það sé hreint
og ósvikið manniiefndaleikrit, og hafi hið fræga leikrit Ibsens »Kongsæmnerne« ef
til vill haft ofurlitil áhrif á stíl þess, en það sé trúrra sögulegum sannleik, þó það
liins vegar sé ekki eins auðugt af hugmyndum og rit Ibsens. Tilsvörin séu stutt og
kjarnyrt.
UM ÍSLANDSVININN MIKI.A, R. Kr. Rask, hefir dr. Kr. Kålund skrifað í
tímaritið »Daniat; IV, 129—143, og eru þar meðal annars prentuð tvö merkileg bréf
um Rask frá vinum hans á Islandi Er annað þeirra frá Bjarna Thorsteinsson
amt-manni, en hitt frá dr. Sveinbirni Egilssyni. Þar er og tilfært ýmislegt eftir Rask,
sem sýnir, hve heitt hann unni Islandi og íslenzkum bókmentum. Meðal annars
stendur þetta í bréfi til B. Th. (á islenzku): »enda veiztu Bjarni minn, að meira verk
mundi ég vinna og frásagnarverðara, eða að minstu hafa vilja að vinna, ef ég vissa
það væri möguligt, þá
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
