Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
9
á einum 14 dögum, er þingið stóð. Pessa greining hefui-
Vil-hjálmur Finsen ómótmælanlega sannað. Eins víst er hitt, aö tala
lögréttumanna og dómenda var 36 — eins og í lögréttunni í
Noregi. Þessi tala var svo rótgróin í huga manna, að engum
hefur dottið í hug að vilja hafa a5ra skipun, enda kemur aldrei
nokkur óánægja með það fram í neinu riti. Pessir 36
lögréttumenn voru tómir goðar, en það voru fleiri goðar á landinu en 36.
Pað hafa því hlotið að vera frá öndveröu reglur gefnar um þab,
hverjir goðar skyldu vera lögréttumenn. Peim hefur verið skift
jafnt niður á hitia ýmsu landshluta, er neftidir voru þing; þau urðu
12 °g 3 goðar-lögréttumenn í hverju. Veldi þessara manna
hét goðorð, og gekk í erfðir. Það er nú ljóst, að einhverjir
goðar eða höfðingjar hafa frá fyrstu oröið út undan, og það hafa
verið höfðingjar (goðar), sem gátu ekki komist að í lögréttu. En
aldrei nokkuru sinni er þess ineð einu orði getið, að nokkur
óánægja hafi verið hjá þeim, er eigi voru lögréttumenn. Og er
það auðskilið. Skipulagið var, sem sagt var, svo samkvæmt
hugsun-arhættinum, að engum hefur komið til hugar að kurra. Og
eng-inn vafi er heldur á því, að það hafa jafhati verið beztu
menn-irnir, sem voru lögréttumenn. Svona var fyrirkomulagið til c. 965.
Á því ári urðu breytingar gerðar, er sérstaklega snertu
varnar-þing manna. Það er Ari, sem segir frá þeirri réttarbót; Pórðr
gellir var frumkvöðull hennar, er Ari var frá kominn í beinan
karllegg. Ari segir svo: þá var landinu skipt í fjóröunga, svo að
3 urðu þing í hverjum fjórðungi . . nema í Norðlendingafjóröungi
voru 4 (ástæður sagðar til þess). Pað er að skilja: þeim
I2þing-um, er áður voru, var nú skipað svo, að þau urðu undirskifting
landsfjórðunganna, er nú fyrst voru meö lögum ákveðnir, en
jafn-framt voru sérstakar ástæður til þess, aö Norölendingafjórðungur
fékk einu þingi meira en hinir. Nú varð því spurningin sú, hvernig
átti að koma þessari þingatölu (13) heim viö lögréttuskipunina og
dómendatöluna, »dómnefnuna«, sem Ari kallar. Hann segir: »en
þó skyldi jöfn dómnefna ok lögréttuskipun úr þeira fjórðungi, sem
úr einum hverjum öðrum«. Það er mein, að Ara hefur orðiö það
á, aö orða þetta svona — því að nú eru þessi orð hans
ágrein-ingsefni. Frá hans sjónarmiði og hans samtíðarmanna hafa þau
verið fullljós — og það er í rauninni nóg. Pví að þau gera
ein-mitt ráð fyrir því, að dómnefna og lögréttuskipun hafi þá (965)
verið (eða orðið) sú hin sama, sem Ari þekti og var á hans tím-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
