Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
110
Feidrahcimen
29de Mai 1878.
mangt, som skulde bøiast, og han skulde finna Bo-
tevon· So gav han seg ijVegen, men daa han
inkje kunde magtadet alt, slepte han osta det eine
og tok det andre, som daa tyktest honom mest
naudsynlegt; men so kom han altid attende til det
fyrste atter seint um sidar. Han sveik aldri det,
han hadde teketpaa seg; men han fekk liksom inkje
Tid til at samla all si Kraft· berre paa eit, og
driva det sram, til det stod fullferdugt. Det var
for mange, som nappad i honom. Disyre ligg
det mangt halvgjort etter honom. Han var ein
elskeleg Droymar paa same Tid som han var ein
praktisk Mann. Og so for ein utrvyttande Gjest-
venskap han synte mot alle, høg og laag. Du
kunde koma seint elder tidlegt, paa dei mest ulu-
gomme Tider i Onni —— Per Bv var lika venleg
og gjestmild. Det svinde seg inkje fyre ein norsk
Bonde at negta nokon Hus. Baade han og Gar-
den leid svært ved dette Paarenn av Gjester.
Sume Sumrar var Huset fullt kvar Dag, Rør-
menner, Danskar og Svenskar, Karsolk og Kvinfolk·
Han klagad seg stilt syre meg, og sagde, at han
trudde, det vardt naudsynlegt fyre honom at røma
til Fjells med Kona si ein Maanad um Sumaren·
For at lata dei sramande sigla sin eigen Sjo,
elder segja, han hadde inkje Raad med at hava
deim der no Onnetider —- det var umogelegt fyre
Per Bø, han maatte vera den hoflege Mannen.
Og so hadde han sor godt Hjartelag. Han hadde
no ein Gong senget det syrgelege og det ærefulle
Ordet paa seg, at til honom kunde dei trygt ganga.
Og var det so ein dansk Timbremann elder Snik-
kar elder Murar, som skulde hava Arbeid — til
Per Bø; var det ein fatig Friskulelærar, som skulde
,,se Norre’«, og som trong um at kvila ut — ei
Vika hjaa Per Bø; var det ei bringesjuk Gjenta,
som skulde hava Fjelluft4—tilPer Bo med henne;
kom det Gutar ranglande, som gjerna vilde paa
Folkehagskulen men inkje hadde Raad —« paa Per
Bø. Per Bo skulde skasfa deim Arbeid, Per Bø
skulde skaffa deim Kost, og Per Bri gjorde det.
Ein Jslending, som var ved Folkehvgskulen, og
hadde litet Raad, hadde han fritt i Huset eit heilt
Aar. Eg sagde ofta med honom skjemtande: ,,du
er no alle Daarers Formynder, du Per.« Daa
log han berre. Ja han hadde stort Hjartelag, han
Per Bo, han var ein vensæl Mann·
Per Bv hadde And, og han trudde paa
And. Han visste og, at han var Andi meir skul-
dug enn Kroppen· Difyre tok han eit Aaret Kona
med seg og strauk til Danmark Midsumars, var
paa Folkehvgskularne der og hjaa Virkedal, Melby,
Hoff og andre Prestar av Grundtvigs Skule. Folk
laut tru, han var halvgale11, strjuka burt sraa Gar-
den no beste Sumarstid, og det ein norsk Gard-
brukar! Slikt var dei inkje vane med. Men Per
Ba vis-ste, at han hadde ein paalitande Vror,-som
sytte fyre Garden; han visste, at slapp han inkje
ut no, vardt det aldri kannhenda, og um han so
kom til at tapa eit Par Hundrad paa det, at han
var burte, so fekk han det visst tvifaldt atter i den
ering syre si And, som han derute ventad at
finna. Og den Ferdi tregad han visst aldri paa.
Det var merkelegt, so han voks etter den. Det
kom meir Ro, meir stille Gleda yver heile Man-
nen, og han vardt styrkt i si Barnetru og i siTru
paa Livet som aldri syrr. Alle kann vita, atdetta
vardt ymist utlagt i Bygdi. Per Bo vardt ofta
miskjend, syre di han inkje var som alle andre,
fyredi han vilde vera friboren Mann og trudde
paa Livsens hogre Magter. ·
Per Vei var ein makalaus Son og Hussader
og Ven. Alle dei, som heve havt den Lukka at
ferdast idet Huset, maa hava lagt Merke til det
framisraa kjærlege Forhold, som var der millom
Mo’r og Systkjen· Den gamle sine, av Sorg
boygde Mo’r, saag paa denne Son sin som paa
Grunnmuren under sitt Hus. No er han ramlad,
og ho stend. Mot Borni sine var han den kjær-
legaste Fa’r, og fyre Venom sine hadde han altid
opet Øvra, godt Ord og mceglande Hond· Sjolv
ei sin Natur var han og sin til at skyna andre.
Men veik var han·inkje, han var helder hardfør.
Galdt det honom sjø1v, so at han leid paa Sjæl
elder Kropp, tagde han seg helst; han vilde inkje,
vera ved, at det gjorde nokot. Han var so still
den sidste Tidi, han var visst hardare klen enn
nokon visste. ,
Per Bg var ein from Kristen. J honom
var inkje Trui berre ei utanbokes lærd Leksa, ho
var eit Liv. J den kristne Trni livde han, i den
kristne Trui doydde han-« Ein ars-dei sidste Dagom
han livde, bad han dei kjære, som stod kring Sengi,
syngja dei Salmarne, han hadde mest kjær. Dei
song daa millom fleire: ,,den signede Dag.« Daa
dei kom til sidste Verset, sette den Sjuke i med:
,,saa reise vi til vort Fædreland-« Dit soor han
no, til den han elskad, til den, han trudde paa-
So fekk det vera det same, um han inkje fekk dvya
paa Fedragarden sin.
Per Bø doydde paa Skjeggestad i Ringebu.
Han var ein Dag reist i Ærender til Vetlehamar
og skulde koma heim um Kvelden. Paa Heimve-
gen fekk han Hjerneslag. Daa Hesten skulde snu
til vinstre ned aat Brunlaugbrui, heve han vente-
leg, sanselaus som han par, rvkt til galne Leidi,
og der strauk Hesten med honom nordetter Gud-
brandsdalm J 16 Timar heve den arme Man-
nen setet i Karjolen, reist heile Notti. Karjolen
er sett upp i Urer og paa Begjer, der inkje Kjvyr-
doning heve voret paa fyrr.’ Folk hava matt ho-
nom og hjelpt honom paa Veg atter; men so hava
dei latet honom sara einsleg vidare; dei hava trutt,
han var full. Det er raatt og hjartelaust detta
og vitnar inkje godt um Gudbrandsdvlen. Det
at sjaa sulle Folk etter Vegen er eit so aalment
Syn, at dei vyrda det inkje ein Gong, vyrda det
inkje um Mannen so er reint sanselaus’ og heng
og sleng i Karjolen· Han er »berre sull«, so kann
han gjerna rangla inn i Dauden daa. Paa Skjeg-
gestad stanad Hesten, reint utmasad, og der var
til all Lukka Folk, som kjende Per Bø, og vis-ste,
han aldri drakk seg drukken. Dei fekk honomi
Seng, og der vardt han liggjande. Kona hans og
Systkjen kom upp til honom, so han fekk daa
doya millom sine kjære. Cg fortel denne sidste
syrgelege Ferdi hans, daa ho i so mangt er eit
Biloete av hans Livsferd millom sitt eiget Vygde-
folk. - Naar han haud dei sine beste Tankar og
sine Draumar um Gausdals Framtid, smilad dei
berre, trudde han var-omi, og let honom rangla
vidare. Dei studde inkje under, dei hjelpte inkje,
dei skynad inkje, at.det var deira Velserd han
ueigennyttig strævad fyre. Den som giv myket,
skal faa myket atter, og slik Kjærleike, som Per
Bø hadde til si Bygd, maa hava saatt myket, han
kann inkje vera spillt. Ognaar Gausdals Ung-
dom ein Gang, fri og sterk, samlar seg kring alt,
som reint og godt er i Livet, segjer ifraa seg all
Raaskap og Skilingstraeldom, og vil vera med paa
at byggja sitt Land kvar etter sine Emne — daa
Peter Schlemih«l.
(E-tter Chamisso ved Andr. Hølaas.)
Framhald.
Jnkje Vindauga vende mot Sjoen, og eg laut
finna meg i med stor Møda og sur Sveite aa bera
Gullet Gaupn etter Gaupn til eit stort Skaap, som
stod i eit av Romi mine, og pakka det inn der.
Eg let berre eit Par Gaupnliggja att. Daa eg io
var ferdug med detta Verket, sette eg meg utasad
i ein Lænestol og ventad»e, til dess Folk tok til aa
koma seg ’app. So snart eg kunde faa det, let eg
meg gjeva Morgonverd og kallade Verten til meg.
Eg samraadde meg med honom um den sram-
tidige Umbunad av mitt Hushald· Til aa ganga
meg til Handa som Huskarl raadde han meg aa
taka ein ung Mann, han kallade Bengel. Han kom
strakst og ved sine opne Bragder og gode Hamferd
vann han radt mitt Tykkje, liksom han ved sin Vel-
· » vilje, Skynsemd og Trufesta vardt meg meir og
«’«meir kjær, di lengere det leid. Han var det, som
idan med stor Umhug troystande fylgde meg gjen-
UMLivets Uhemja og hjelpte meg til aa draga
min tunge Lut. For det er ikkje lett aa sakna
Skugge· — Eg dvalde heile Dagen innanstokks og
tingade med herrelause Tenestefolk, Skomakarar,
Skræddarar og Kaupmenn, eg sette meg i Bunad
- og kaupte alle Ting, som eg paa nokot Vis kunde
hava Bruk fyr, ogsaa ei Mengd av Dyrgriper,
Glimesteinar og ZGullstaT berre til aafaa Ende paa
nokot av den store Gulldungen, men det tottestmeg
aa vera faafengt Arbeid. Hopen vilde ikkje tverra k).
Samstundes sveiv eg i den største Tvilum og
Rædsla fyr, korleids det vilde ganga med meg.
Eg vaagade ikkje aa taka eit einaste Stig utum
Hotellet og let um Kvelden tendra syrti Vaksljos i
Salen, syrr eg trod sxam or Døkkleiken. Eg tenkte med
Gruv paa det avskrcemelige Hende med Skulegutarne.
So myket Mod eg ogso turvte til det, ætlade
eg enno ein Gong, fyrr eg reint uppgav Voni, aa
royna det aalmenne Gløggsyn. Næterna var maa-
nebjarte, og seint ein Kveld kastade eg ein vid
Vampe um meg, trykte Hatten djupt ned i Augo
og smaug meg or Huset. J ei Gata, som laag
langt burte, trod eg or Skuggen aat Husi sram i
t) minka. sml. tverrande Maane.
Maaneskinet, buen til aa hoyra min Lagnad av
deira Mrcnn, som gjekk sramum.
Spar meg syr «’aa taka uppatter, kvat eg tung-
sa1nthøyrde. Kvinnurna stokk hardt, daa dei saag, at
det vantade meg Skugge, men deitottalikevel Synd
i meg, mange av deim imindsto, men detta gjekk
meg gjenom Saali mest likso saart, som det Haad
av Ungmennet og den Svivyrding av eldre Menn,
eg maatte røyna, helst av slike tjukkselde, vælnørde
Karar, som sjølv kastade ein diger Skugge sraa
seg. Ei fager, holl Dros, som stillferdug fylgde
Foreldri sine —- trur eg — og mest saag berre
ende ned fyr seg, kastade som av eit Hende dei
lysande Augo paa meg: ho stokk synleg; daa ho
strakst gaadde Skuggeloysa mi, goymde ho det sagte
Andlitet i Sloret sitt, bvygde Hovudet og gjekk
forskræmd, men stilt frametter Gata.
Eg heldt det ikkje ut lenger. Salte Str-au-
mer sloymde ned or Augo, hugsprengd og med sorg-
tungt Hjarta drog eg meg inn i kakleiken, endaa
therne hadde vondt fyr aa bera meg. sEg laut
halda meg tett inn aat Husi, likso myket til ikkje
aa detta i Koll som til aa vera i Skugge, og kom
seint heim.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
