Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
160
Fedrahcinien.
10de Juli 187
Kristen. Og detta var ikkje so underlegt· No uni
Dagen og i Vissa i vaart Land vart ikkje ein
Maria Fritenkjar, annat enn fyrdi det var honom
iminsto til Deils ei Ypervitningssak. Annarleids
vilde det visseleg verta, naar Storhopen vart Fri-
tenkjarar, fyrdidetvarso Moten. Vane-Fritenkjeriet
vilde visst ikkje visa seg betre enn Vane-Kristendo-
men. Tvertimot. Det aalmenne sedelege Tilstand
vilde daa tvillaust lægjast. Ein burde helder ikkje
halda seg fraa aa hoyra paa, kvat Fritenkjararne
hadde aa segja. Det kunde vera rett fyr mange,
men ikkje syr alle. Den tenkjande Mann høy-
rer det til aa prøva, aa granska Sanningi av
alt det, han hev med aa gjera i Livet. Skulde
daa ikkje Kristendomen standa ei Prøving2 Tru ein
einaste ein av deim, som i den syrste tronge Tidi,
gjekk yver til Kristendomen, gjorde dets utan aa
prpva honom det skarpaste han kunde? Eislik aalvor-
leg Proving burde kvar einaste Kristen leggja paa
si Tra; det var eit av dei vigtugaste Vilkor fyr,
at ein kunde koma til full Manns Mogning i sin
Kristeiidom· Dei gjorde det ikkje, fyrdi dei var
rædde. Denne Ræddhiigen tydde paa, at Trui
stod paa laus Grunn, paa mykje annat enn San-
ning aaleine. Dei, som foer nokot rikare kristeleg
Utvikling, hjaa deim vil vist Trongen til aa prova
den Grunn, dei stend paa, vakna av seg sjølv ein
Gong. Men det var og mange — Barn og veike
—- som ikkje burde prova seg med aa lesa Fritenk-
jarskrifter· — Det, som gav Fritenkjeriet slik ei
Magt no, var det, at deiKristiie tenkjer so reint
for lite. Største Skuldi fall i so Maate paa Prest-
arne og Theologarne· Det var lite med sjolvstens
dig Tenkjingiden Heimen. Det, som vaare Prestar
segjer i vaare Kyrkjur, plagarvere so slakt tenkt, at det
ikkje gjev Kyrkjefolket stor Rettleiding til kristeleg
Tenkjing - Det aa vera ein Kristen er visstnok ikkje
fyrst og sremst ei Tankesakz men difyr er ikkje Krist-
endomen i Skyldskap med Tankelzztysa Dei fyrste For-
kynnarar var langt i fraa aa likna sine Etterfylgjarar
iSkort paa sjolvstendig Tenkjing. Dei kom med ein
Visdom og ei Aandskraft, som var langt hver
den aat alle dei andre. Det at Tenkjekrasti hadde
slaknat hjaa Kristendoms-Forkynna·rom, tydde paa
ein Nedgang, paa Sljoning og Avsovning i Kri-
stendomen. Daa er det Tid syr Fienden til aa
saa sitt Ugras bland Koeiten« Daa kjem ein
« kristendomssiendleg Visdom og byd dei slappe,
tankeveike Kristne Tanke-Utvikling og Klaaring i
mangt, som hev Verde og stort Verde syr Manna-
Anden. Naar no Fritenkjeriet bryt inn og vinn
seg Roiit, so er det ei guddomeleg naudsynleg
Refsing syr oaar Avsooning· Meiningi er aa jaga
dei Trtiande upp til ein Kappestrid med deira
Motstandarar, til meir sjolvstendig Tenkjing yver
Kristendomen. Og serleg er det Meiningi aa skaffa
oss mykje meir tenkjande Prestar, enn me no hev-
Men vil deiTruande og Theologarne gjeva seg til
aa tenkja i si Tra, so skulde dei nok faa tjenna,
at Tvilen vilde koma nær til deira Sjæl med sine
Freistingar. Det hev dei fulla og ei Kjenning av,
og difyr flyr dei sjolvstendig Tenkjing. Den, som
i sov, syndar ikkje, og den som lcet vera aa tenkja,
tvilar ikkje; men so sov han daa rettnok· Den
tankelause Rettruande, som ser ned fraa sine trygge
Hagder paa Menneskjurne, naar dei strævar og leitar
etter Sanningi, han kcm ikkje skyna deira utallege
Mistak deira Toil, deira Fraafall. Han domer um
alt slikt utan aa forstanda og utan Miskunn. Men
den som sjolv tenkjer, den som difyr veit, kvat det
er aa vera sreistad av Toil, ja den som sjolv hev
100 Gonger voret sreistad, og 50 Gonger stadet
seg maateleg i Freistingi, han vil og mesta dei
menneskjelege Villur med meir Forstand og meir
Mildskap· Men disyr er det like visst, at Villa
er av det Bonde, like so fullt som all Synd er
det. Og Fritenkjeriet, den Billa, som tek fraa oss
den hogste Sanning, det er ein større Bonde, enn
vaar Tanke kann mæla.
Smne av dei, som var tilstads, trudde ikkje
det var raadelegt syr dei fleste av dei Kristne aa
saast ved Fritenkjarskrifterne. Det fekk daa, um so
var, verta Prestarne, som gjorde seg kjende med
Aagripi paa Kristendomen, syr aa kunna laga si
Forkynniiig deretter. Naar Bruun klagad yder, at
det var for liteTanke i Forkynningi aat-Prestarne,
so var detta nokot, som sagde seg sjølv. Kristus
’kiet, skal hava Sjolvstyre.
hadde komet med dei nye store Tankar; paa deim
skulde me liva til alle Tider. Det var ikkje sagt,
at dei, som kunde handyvla dei djupe Tankar, var
dei beste Forkynnarar.
Skyldsctnillgs-Nem11diskal ha teket den Raad
aa beda Professor Dr. O. J. Broch um aa ganga
inn og verta Formann etter avlidne Amtmann
Meinich.
Ngrdrc Trondbeims Amtsthing hev latet
til 400 Kr. aat· Folkehggskularne aat Bentsen og
Foosnes.
Nedeues Amtsthiug hev derimot negtat Til-
skot aat Vigmarkens Folkehogskule ved Grimstad.
Yvertalet i Skulenemndi·legg sram 5 Grunnar;
den fyrste av deim er den, atdei grundtvigske Folke-
hogskular ,,i Regelen synes at sammenblande Kri-
stendom og Mythologi i Religions-undervisningen.«
Sydre Bergenhus Auit hev negtat Tilskot
aat Ullensvangsskulen med 1572 mot 12372 R-
- Av dei 29 Ordforarcm som sit i Sydre
Trondheims Amtsthing er dei 12 Klokkarar og
Skulelcerarar·
Norges Bank skal tapa 400,000 Kr. ved
sUppbodsbuii Trumsøy, segjer ein Jnnsendar i
,,Tromsøposten.« -
Ul)cnde. Vel so 14 Dagar sidan hende det,
at 11 unge Folk fraa Dyrstein druknad. Dei kom
fraa eit Brudlaup og skulde setja yver ei berre
smal Vik; men daa 14 Menneskjur hadde stuvat
seg i Hop i ein liten Færing, skalv han sull og
gjorde Ulukka. 2 Gutar var ein Manns einaste
Born, og ei Gjenta var Einberning.
Utlmtch Paa Kongressmotet den 5te
Juli vart det græske Spursmaal umtingatog avgjort
soleids, at dei græske Fylke, som stend rinder Tar-
Dessutaii fann alle
Magter, at det er til Bate syr Freden, at ein god
Deil Land vert lagt attaat Græklaiid. Landemerki
aat dette skal vidast ut til Lina Kalainas —— Salam-
bria. Dei turkiske Utsendingar antrad fyrst imot:
men sagde sidan," at dei var utari Fyresegner og
Fullmagt. Grækland foer soleids ikkje so liti
Landauking og Bolt um meir seinare. Det eri
ser Frankrike og Jtalia, som hev talat GrEklands
Sak. » Austrike og Gngland skal ogso samtykkja i
det, at det maatte skapast ei græsk Magt til Mot-
vegt mot det slaviske Velde; men daa Englaiid
samstundes hev "sett seg til Fyreloga aa halda
Turkiet uppe, saag det seg ikkje Syn til aa gjeva
Grækland meir; sordetvar Turkietdetmaatte ganga
ut yder. Rumoenia misser Bessarabia, og seer
til Skadebot lagt attaat Dobrudsja eitStykkje Land
fraa Silistria til Mangoliax Rumoenia sinn seg
laakt tent med Bytet, men kann ikkje, naar Europa
so vil, gjera annat enn protestera og so taka« ved.
Elles er dette ei Avgjerd, som visst ikkje andre
enn Ryssland og dess trugrie Hjelpar Bismarck er
nogde med; det er eit av dei styggaste Kast, som
den nyare Statsinannskunst hev aa visa upP; det
syner, kor lite Rett den kann venta, som ikkje hev
Magt aa setja npp.
Endaa Kongressen berre hev brigdat paa San-
Stefano-Semja til Bate fyr ankiet, er det langt.
ifraa, at Porten ·er nogd med Utgangen· J Grunn-
en hev alle Turkar gjenget med den Voni, at det
skulde verta ein aalmenn Krig, og at Turkiet skulde
ganga utor den med større Styrkje og fiill szjlvs
støda· Det hev endaa ein Gong voret ncer ved,
at Turkarne, i Von um at det daa skulde bera i
Hop, hadde gjevet seg i Kast med Rysseheren ved
Konstantinopel.f Ryssarne er enno ikkje trygge.
Bland dei ryske Herkultar er det stort Misnogje,
fyrdi Kongressen i Berlin hev gjevet Turkiet Rett
til aa hersetja og festa Balkanskardi; dei ryske Her-
sorarar kallar det syr ei Skam, at dei skal vera -
noydde til aa ganga attende hver Balkan. Mos-
kovskjja Vjedomosti, Hovudbladet aat det folkelege
Parti i Ryssland, hev ikkje stor Tru paa Freden;
det skriv bl. a. soleids: ,,Kanii ein kalla den Av-
gjerdi, som er teki, ein Fred? Kann ei· slik Avgjerd
stagga Samvitet aat ei kristi Menneskja og faaast
i Samkjome med Æra og Rett? Naar ein er glad
av denne Avgjerdi, so gled ein seg syr det, at det
vonde sigrar i sitt styggaste Skap. Medlemerne
av Kongressen gjeng ikring likesom Augurarne
(Spaamenner) i Rom og dreg paa Smilen, naar
dei raakast paa Tvomanns Hand, fyrdi dei hev so
lett fenget narrat alle dei stakkars Folkeslag, som
Kongressen hev sviket. Fridomens Morgonrode
hadde teket til aa lysa syr deim, og no hev denne
europceiske Høgsteretten, som Rysslands ,,diplomatiske
Jntelligens« strævad so syndsameleg syr aa faa
samlat, manat honom burt som annat Skrymt·
Europa vil paa nytt gjeva deim Villmennernei
Vald, endaa det godt veit, at deira Medferd vert
verre enn nokotsinn fyrr.«’
Ryssland skal ha gjenget inn paa, at Batum
vert Frihavn, og uppgjevet Retten til aa festa det-
Lærarpostar.
Aalrnst og Lykken Kr. i Hemsedal i Hallingdal. 24
til 80 Vikur, no 26 i fast Hus. 8 Kr., Statstilleg 2
Kr. syr Vika« Kost og Husvcere, sumt in natiusa, sumt
iPengar· Sokn. til Kristiania Stifsd. vert send i be-
talt Brev til Hemsedals Skulekoiti., Gol, til 6 Vikur fraa
20de Juni.
— Sjomeits og Veggens Distrikt, Ankenes Sokn.
Ofoten. 36 Vikur i6 Krinsar· 8 Kr. Vika. Kost Kr.
0,67 um Dag. Rett til Umstipingar med Krinsarne ut-
skild. Tromszz Stiftsd» W. A. Wexelsen, til the Juli.
— Lærar- og Klokkarp. i leertims nordre Skogbygd.
Løn 8 Kr., Kostp· 5,60 uni Vika, Statstillegg Voti til
Gratiale paa 60 Kr. attpaa. 30 Vikur i 2 Skulehusz
det eine hev Husvcere syr Læraren og ligg tett ved den «
Kapellkyrkja, han skal vera Klokkar ved. Rett til aa skipa
um Vikutalet og leggja attaat ein Kriiis til er utskild.
Reinhald og Glditig syr Betaling, som Heradsstyre fastset·
Fyr Klokkartenesta ved Kapellet foer han det, som tilfell
ved Forretningarne; den fyrre Klokkareii hev uppgjeuet
Jnntekti til 120 Kr. aarleg. Sokti. med Attester, som
gjeiig like til den sidste Tid, vert stilade fyr Lærarp.· til
Hamar Stiftsd og syr Klokkarp titHamar Bisp og sende
til Elvernms Skulek. innan 12te Ang.
—- J Hjelmelands Skulekommune: Kleppe, Melhus
og Øie Kr. med 36 Vikur« — Bjellands, Fundingslands
og Helgelaiids Kr. med 28 Vikur. Vikulon 6 Kr., Stats-
tillegg 2 Kr.,Kost. Kristianssands Stiftsd., Soknepresten
til Hjelmeland um Stavanger, med Attestei, og serleg
Attest fraa Soknepresten der Gin sidst hev vovet, innan
4 Vikur fraa 24de Juni.
Vinkrud og Bastode Skulekr· i Borre. 82 Vikur.
Aarslon 560 Kr., Kostp» medreknadez dertil fritt Hus og
eit mindre Stykkje Jord. Fraa 14de Ott. Kristiaiiia
Stiftsd» i betalt Brev til Vorre Skulekom. pr. Horteii til
6te August.
— Ved Fjrtg og Mdrks Skole i Urskoug vil dei hava
ein Seminarist konstitnerad fraa 1 Juli 78 til 1 Juli 79.
Sokneprest Schxtnheyder snarast mogleg·
Lysingar
Maa April an
kjem ,,Fedraheimen«" tvo Gougcr i Vitti. Prisen
er den same som fyrr: Kr. 2, 20 syr Halvaaret
(elder Kr. 1, 10 syr Fjordungaaret) med Post-
pengar og alt. J s
Blodet hev no betre Rotii til nokot av kvart;
serleg kanii det fortelja meir Nytt, so at Folk vil
kunna hjelpa seg med Vladet i den Vegeti» So
hev det og ein fast Slulcllrtikkcl, sotn inne-
held Tidender (og andre Stykkje) um Aalmuge-
skulen, Folkehogskulen og Amtsskulenz ledige Lær-
arpostcr m. m. Hellest vil det som fyrrinnehalda:
Utgreidingar uni ymse Ting, Politik, Reise- og
Naturstildringar, Forteljingar, Segner, Dikt, Ri-
spur o. d. Gode Menti er med og skriv-
Bladet er enno aa faa fraa Nyaar 1878.
Vplattdeneo Avis-,
udgivet af Kaad. O. Arveseii, Hamar, udkommet i stort
5-spaltet Forinat 2 Gange om Ugen med et mindst
14-dagligt Tillæg ,,For Kirke-, Skole- og Folkeoplysning««.
Prisen for Hovedblad og Tillæg, dei-· maa tinges sammen,
er 4 Kroner Halvaaret og 40 Øre i Postpenge.
Indvaike,
trie Aargangen av ,,Soein« Urcedd·« ·
Nokre Gksemplar er enno aa faa i Ringvolds Boktrykkeri,
Jernbanegata 6, ved Gidsvollsstationen. Kostar heftat 2
Kronnr.
Trykt i Ringuolds Bottrykkeri«
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
