Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
350
Fedrahcinien.
28de December 1878.
før det, at ikkje ein eineste breud tileteikne
det ned pa pepere, før-een kleire hundre er etteis
Jesu himmelferd. —
Du vil ha ,,vitnemel« før mi tru; men kva
bata1· det deg! Det vil lel ga deg som det gjek
folke i Sikar. vel nok kom dei ut or byen etter
ordom et kvinnon; men du minnes, dei lel sagde
etterat, at dei først trndde, da dei sjolve hadde
hoyrt det talende gudsorde gjenoin frelserens
eigen mun. Under net det same vilkare er vi
au. Skal vi kunne tru slik, at vi bli glade i
al eeve, so ma vi fki ein personleg og notidig
tiltele ev den hoyrlege Kristiis, eltso fii honom
sjolv i eit fast og vist ord i evtaleform,
snud beint at os. Og kor er dette, utanidei
tvo nadereidskapom (dap og netverd)!
vei- difor ikkje so snar til atale om grundts
vigstru, nar du les dette. Du ser«desse tankerne
skriv seg fra ei tid longo forise l783, da Grrundtvig
kom til-
steltrue var (dei 3 truergreinerne) den levende
Bis13 Mertensen Skal au kalle »ap0—
Iiris tus ib lan dt o s«z og he11 er ingen grundt—
vigiener· —— 1 denne tenkegeng vil du ikkje undres
pe, at det gjeld om kristendomen, liksovel som om
jndedomen, det orde, Jesus sagde at skriftkloking—
om: ,,Di randsake skrifterne, for di tru a kinne
live ut-ide1n. Men dei vitn e om meg. Eg er
Sjolv iins hen ikkje som det frelsende orde
meire synleg no en dei-, men an like so greidt
11 ø y rle g no som ds- til frelsingz for ,,true
kjem gjenom hoyringj a; men hoyisingja
gai1 før seg gjenom orde frit Gud-« —
0 r el er Bind og endens berarz men skrift er liv-
leuse krokar, som i det liogste er bil dl et o g
skugger av ord.
Nideros, 18 Deobr. 1878.
0. J. Hø)7em.
live-«
,,Fed·raheimen« kann ikkje taka mykje· av slik
Strid- um reint theologiske Spursmaal; me lyt di-
fyr beda dei Herrar skriva stutt. Bldst.
skille 0g llpklysning
Fisa Lervil:. Tidleg i heust (3die sep—
tember) hadde 1ærararne fris- Larvik og dei næste
gjeld dei-ikri11g eit lærermøte i Laugestrands
skulehus til dryfting av logfremlaget um bygde—
Der møtte iram eit tjug
leerarer· Samtalen vart opnad med eit fyredrag·
1 dette vert det klart og greidt boret frem
bede um upphavet til logfremlaget og um den
fremgang, som det fekk i storthinget, og det
endecl med den seming, at dot norske follc vil
mal i lendsslculen·
aldri i lengdi kunna liva som eit sjolvstendigt
folk, dersom det inkje feer sitt eiget ,,skriftsprak.«
Fleirtelet av dei, som veis tilstades, var og av
den meining, og· desse ynskte, at framlaget matte
fa hade veel og snar fratngeng. ved avrfjjztdngi
Det
ve1· berre ein klokkar, som i telen sin var»»full—
hlodsa ,,Morgenhlads««—ma1111. Dei Beste hadde
ikkje nokot imot sjelle grunntankan i framleget.
ver do 8 imot det, men av ymse grunnar.
Den fann dei var rett nok. Men sume meinte,
et eit slikt logframlag varkutrengt, av di et skille-
styret (stiftsdirektionen) hev gjevet loyve til s-
Eiii klokkar (inkj»e
Morgenbledsniannen) vilde stadfesta dette med
reine ord, og las dit upp eit par linor av eit
sendebrev (eirkuleere), skulestyret nyleg hadde
Eiii leerar fenn
det underlegt, at der ver komet eit so bradt
umsleg fra det lægjez han hadde de ein tvil
um, at klokkaren hadde leset sendebrexset lik—
Han bad di-
Det fekk han,
Men da
fekk ein høyre, at der stod nokot meii’ enn det,
som fyrst var sagt-.
bruka Larnemelet i skulen.
sendt ikring pa landsbygdoin·
som ein ,,viss mann« les bibelen.
fyre um Er fki sja sendehrevet·
og so les han ,,perioden" tilendes.
Dei- ver det nett same grunn—
tanken i sendehrevet som den me kjenner fra
Bonnevie. Nei, frki deii kenten kan ein nok inkje
vente stort, desverre. skal selki vinna fremgang
og fremjast, so det munar, so lyt —nok den dri-
·vande kreft koma fra stortinget d. v. s. fra
sjolve folket. Det lyt sjolxs hyrje, uin det ein
gong vil syne, at det er eit folk, ikkje berre
ein husmens—pless (provins) til eit ennet lend.
— Det kenii merkjest, at millom dei, som pii-
møtet roysted imot framlaget, var tri klokkerer.
Desse er gjilde og gode menn; men ein norsk
netionalitet i malvegen tru dei inkje pa. Der
skal mannskap og mod til a tru pa ideer, og
Men dei
Heste 1ære1«e1-, isae1· dei yngre da, er glade bede
det er ikkje alle som er so sterke.
s s-
Ein Fritenkjar.
Ei Forteljing or Samtidi.
v-
»Bravo!« ropad Fat-en; ,,ja dei Theologarne,
dei kann leggja det ut! Naa, Student«—2« Balle
heldt fram. »Eg veit nok, at her i desse Dagar
er mykje Snakk um Kultur, um Humanitet, og di-
likt, og at den skal vera Grunnstyida fyr all Lukka
og Sæla paa Jordiz men lat dei preval — Lat
dei przejval« Han saag eggjande paa Hauk. ,,Kor
hev dei det, som skal aga den vonde Naturen og
læra Folk aa boygja seg fyr ein streng Moral,
naar dei tek burt Kristendomen med dens hoge
sedelege Mynster?«
»Ja, og so Helvite?« tok Hr. Flint i; —
Balle beit seg i,Lippa. »Gg er ein gamall Mann,
ein Mann med Røynsla; men det veit eg, at
aldri skruemer du ein Kjeltring sraa hans Kjeltring-
skap, utan at du bruker Helvite. Tukthus —
pøh! Slaveri——visvas! Øks og Blokk—hjelper
ikkje! Det einaste, som hjelper, det er den gnis-
lande, gloande Elden· Den er dei rædde. Den
vriddei seg fyre. Ha-ha-ha, rimelegt nok! —
Men hadde me ikkje den, so hjelpte det —! korkje
Log elder Laag; dei kom til aa slaa oss ihel alle
Mann og brenna oss npp med Parafinolje, liksom
dei gjer der ned i detta Filleholet,detParis. Fy!
— Ja De, Student, De hev voret i Paris, De;
De kjenner Krutet, De! Ah, for Herf. vulgus,
profanum vulgus—hm? er det ikkje so han segjer,
denne gamle Skarven, denne —- hm! — denne—
Cicero? javisftI — 0di profanum vu1giis, segjer han,
d. e. : til Bloksberg med den fordomde Herkemugen —
og det segjer eg med ! Cicero, det var ein gild Mann.««
«Han var ikkje Kristenl» smilte Hank·
»Nei nei!« sa Futen, «men han var . . .han
var. . . neivisstl —- men han var ikkje av desse ny-
motens Uppviglarar og Uppegglarar, desse som ligg
og øser upp Herket og vil oydeleggja all Daning
og all Kultur . . . nei! — Men hellest, som sagt,
han var ikkje Kristen. og difyr var han helder ikkje
so god som han kunde voret. Nei, daa var Luther
meir til Kar. Lutherja—? Kvat sagde ’kje han?
DeiSkarve Bondernex sa’n! detHerket! sa’n! burde
hengjast som Hundar! sa’n! Og gamle Fader
i dette fremleg»et ogi alt, som kenn fremje eit
Dokskt bOkU15«1-"« Detta er eit merkje soin spar
godt- Ein læst-er vil helder ikkje lengje helde
pa med si leer) born i folkeskulen, enteii det
.no er i byeu elder pa landet, fyrr hen kjem
ettel’ kok UndEurleg ,,Danskenu er som ,,Medde—
lel«ses—Mideel«·». Det er syrgjelegt Er tenkja pa,
nar ein ««veit llsor vondt det er fyr dei smaa a
leere den densike malformi, men at dei ende skal
pleoigast med Slikt Nokot ev det sereste er, at
horni skal Ydre noydde til et leera Gudsordet
nga denne m,aten« Kor ordet vert mistzsdtl For
stræv ein lærer hev med Z, tyde og forklare det,
som dei skal 1ære» utantil. Kor inykje tid gjeng
da inkje hurt til unyttesl Mylcet kjem dei tung-
næme aldri til Ti fa skyn pa. verst tykkje1- eg
malet er i vare religions—leerebøker. Tek fyr deg
t. d. ,,Sverdrups forklaring«, og du vil sj3i,
dersom ikkje fordomen hev gjort deg reint blind, .
at malet heilt igjenom er so unorskt» og tungt
som det best kann svera· »kate—
Trur du,
at eit barn i 9——10 Strsaldren vil have lett fyr
Et skyna slike render, som: ,,Salig er den, hvis
Overtreedelse er forladt-, hvis Synd ei- skjult;
saligt er det Menneske, hvem Herisen ikke til—
regner Misgjeriiing, og i hvis Aand ikke er
svig2«« —- Detta er og god og fager verk-
,,paa det vi desto trøstigere med fuld Tillid
skulle bede, ligesom Børn trøstigen bede deres
(sie!) kjære Forældre om Noget.««- Kve er det
fyis born, som her i lande bed deres kjee1’e for-
eldre uni nokot?
Talc fyi’ deg
kismen««, og du vil iinne det same.
Alle dei eg kjenner gjeng til
sine foreldre, nar dei vil have ein ting. Er
ikkje det intelligent; et ein gamell prestemenn,
som all sin deg hev etet av 1andsenskost, end-i
inkje heve lært so myket ev det norske mel7 et
hen kann greida dei norske ,,pronomina?« ——
l.
Kristimlia, den 27de December 1878.
Bøko »Naturhistorisk Atlas. Dansk
Udgaoe. 48 Tavler med 644 Afbildninger og
Register. Efter gode Kilder samlet af Adj., Dr.
phil. C. R. Siindstrøm. Stockholni,Hjalmar Lind-
strøm; Kjøbenhavn, C. E. C-. Gad." 1878· Pris
90 Øre.
Luther visste nok kvat han sagde. — Aa Takk fyr
litt Steik, Student« ’
Aasrud kremtad, Kapellaneii saag paa Futeii
med helder sure Augo·
»Hr. Futen hev no sin eigen Maate aa tenkja
og maalgreida seg paa,« sagde han, »og det —
foer han hava Rett til. Gg legg no ikkje fullt fo
stort Lag paa den »gloande Elden« som Hr. Futen«
[,,Det gjer ikkje eg held!« skreik denne], »og finn
paa ingen Maate, at LEra um dei evige Straffer—
er det fyrste i Kristendomen« [,,nei var det likt
segl«« sa Faren],« — nei! det store i Kriftendomen
ligg paa andre Kantar, — um enn Læra um ein
ceveleg Pinestad hoyrer med, og maa hoyra med,
um Kristendomen skal vera det han i Sanning er.
[»So er det!« sagde Futen.] ,,Det eg meiner er,
at Trui allstxldt maa vera Grunnlag syr Moralen,
og naar dei no vil byggja eit nytt Samfund utan
Tra, fo vilde eg nok gjerna vita, korleids dei daa
tenkjer aa faa Fdlk til aa liva eit moralskt Liv-«
Kapellanen stirde paa Huuls-
,,Vit paa den, Karl« sagde Futen; han sat
og gnog paa ein Fagleveng.
»Hr. Kapellanen meiner altso,« sagde Hauk,
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
