Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
68
Fedraheimen·
1ste Marts 1879.
han laut paa dei betre Beitesmarkerx og me laut
og sinna oss i det, daa det var rimelegt, at han
kunde gjera meir der. »Norskelaget« hev ogso ei
Voksamling til Utlaan millom Medlemerne; der er
det daa baade ,,Maalbøker« og andre slike som
»Folkelige Gruntankar« og »Bjørnsons Fortellinger«.
Ja dei »Gruntankarne«l Det er makelaust, kor
dei slær ned millom tenkjande Folk; den Bokikjem
plent til aa setja mange paa Glid· ,,Almuebibli-
otheket« hev ogso soget i seg Maalbvker, og endaa-
til ,,Sliedaktøren« og ,,Fallitten«, ja sjolve»Kongen«
hev, ikkje rettare eg hugsar, funnet Vegen dit inn.«
(Meir.)
Ktiftiallia, den 28de Februar 1879.
Storthinget. Sverdrups Adresseforslag gjekk
igjenom med Glans siste Tysdag, det hjelpte ikkje,
at D"Hrr. Daae og Sorenssen baud npp all
si Kraft og all sin Lærdom fyr aa visa, at det vilde
vera meinslegt fyr Fedralandsforsvaret aa taka dei
eldre Aarsklassar, som alt hev gjengjet igjenom
Rekrutskulen, fri fyr Øving berre eit einaste Aar —
desse Herrar skal no liksom vera Feder fyr Logi
av 1876 saman med Hr. Velde, som ogso var
med i den kgl. Log-Nemndi; men han slo seg raitg no
og gjekk med Fleirtaletz dei tvo Herrar fekk med seg
berre Adjunkt J. Nielsen, Professor Aschehoug,
Amtmann Nye, Borgarmeistrarne Jensen og Strøm,
dei tvo Prestar· Essendrop, dei tvo Kapteinar Hille
og Krag, Riksraad Motzfeldt, Sakfvrar Christie og
Kaupmann Lorck som vonleg ikkje lid hardt av det
skonomiske Trykk, Summe- Summarum 14· —— Jua-
bceks Forslag um, at Adressen skulde yverskrivast
»Til Kongen", sekk ikkje Fleirtal, men iamlad likvel
um· seg fleire enn 14-MannZ-Mindretalet, nemleg
D’Hrr. Rinde, Jaabæk,Konoiv, Juel, Listol, Holm,
Dahl, O. Nilsson,Aarflot, Olafsen, Seljelid, Vent-
sen, Castberg, Aretander, Hjelmstad, Hurum og Ue-
land. —- Storthingspriksidentem Stifsprovst Cssen-
drop, og liteins Lagthingspræsidente1t, Landsdomar
Daa«e, ser ut til aa vera fullt reaktioncere i Aar:
i ei greid Sak, um det er Storthingetelder Regje-
ringi, som raader fyr Kaup og Sal av Rikseige-
domar —— det galdt Makeskifte av eit Grunnstytkje,
som Tollverket eig paa Horten, mot ei Tust der—
gjekk dei tvo Herrar Prwsidentar med Bakstrcevs-
mennerne Brandvold, Brandt, Vogt, Kyl)1r og dei
nye Repraesentantar Ebbesen, Holtermann, Richter
og Moe, m. fl., i alt 42, som altso er Talet paa
Stang-Helliesens handgjengne Menn i det ner-
ske Riksthitig Aar 1879.
J KonstitutionsMemndi er dei ferduge
med Dryftingi av Røysterettssaki: 6 oilha
vedteket det "Daae-Sørenssenske Forslag (Royste-
rett aat deim, som i deisiste 3 Aar hev lagt ende-
sram Skatt etter Likning til-Stat elder Kommnne,
hev fast Bustad i Valkommunen og ikkje stend i
Tenesta"som »Tyende.") Detta Forslaget vil gjeva
123000 nye Røysterettuge. 3 Medlemer av Nemndi
held paa eit Forslag, som er framsett ao Selboe
o. .fl; det er iGrunndragi likt det Aallske og gjev
Rvysterett ikkje til tenkjande Menn, men til Jord-
veg, Skipspart, ymse andre Eignelutar og dilikt·—
Løns-Nemndi syreslcer som Etterlpn fyr Kaptein
Prahl hans fnlle Gage 3520 Krunur. 3 av
Medlemerne (Møller, Scehlie og Vindal) vil likvel
ikkje ganga lenger enn til 2800 Kr., Regjeringi
hev fyreslegjet 2400 Kr-
Um dei 1er Embsctte i Skulestyret, som
Regjeringi syreslær, skriv Bladet ,,Norge« paa Lag
soleids: Kyrkje-Dept. utviklar, korleids Skoleverket
stendigt krev aukad Kontrol av Riksstyret, og mei-
ner endaa, at Skulekontoret burde sundbytast i tvo
Kontor, eit fyr det lægre og eit fyr det høgre
Skuleverk, kvart Kantor med sin serskilde Ekspedi-
tionschef, Bureauchef o. s. fr. ——— —— Me kann
nog skyna, at eit Riksstyre,. som ligg soleids i Se-
len og hev eit so »anstrengt for ikke at sige over-
anstrengt Dagverk« som dei norske 2 Drottsetar og
9 Riksraadar, stendigt treng til aa auka Embcet-
tesverket. Det norske Folk skal styrast paa alle
Leider, og daa det folkelege Sjvlvstyre, som kjennt
er, stend i rak Strid med det bureaukratiske Regje-
ringsstyre, so gjeld det fyr Regjeringi aa faa Sy-
stemet fest, so Folket ikkje skal koma i Vane med
aa tenkja og styra for mykje paa si eigi Haand-
Difyr krevst det altid fleire og fleire Embættes-
menn, og Folket, som trur langt meir paa Regje-.
ringi enn paa sin eigen Dugleik til aukat Sjølv-
styre, gjev mest altid sitt Jaminne til, at-Kontro-
len vert styrkt. So er Regjeringi so venleg og
legg fram statistiske Verk, som viser, kor usegjeleg
annsamt Embættesmennerne vaare hev det: dei hev
fleire Tusund Ckspeditionar um Aaret, og fo er
alt so godt og vel og tryggt. Reiknekunsti kann
ikkje ljuga, sa Guten, han reiknad ut, at han var
eldre enn Far sin. Men det er dessverre eit litet
»Men« ogso ved detta: det er nemlig ein faarleg,
sælande sløg Fyr, som dei kallar Administrations-
Djevelen. Han hev stor Hug til altid aa blanda
seg upp i det, som tvillaust vilde ganga best
utan hans Medverknad, og me fyr vaar Part
trur, at Styret er meir enn sterkt nog i Skulever-
kei, og at ein sterkare Kontrolher vilde gjera meir
Skade enn Gagn. Di fleire Ekspeditionschesar og
Kontor, Skuleverket fcer, di sterkare vil Styret tryk-
kja sin Stempelpaa Skulen og gjera ’n »uniform·«
Mekr derved vil Skulen missa den siste Rest av
Fridom og Utviklingskraft; det vil inkji Bruk verta
fyr deri einskilde Lærars serlege Gaavur, og det
kalde System vil kua alt Liv iSkulen, nydeleggja
Sjolvstendet hjaa Lærararne, drepa alt Tiltak under
eit Tvangsok av Former og Kontrol, og uppelska
eit Skulelærarstand likso stivt og statsskulemaatigt
som eit preussisk Herkorps og vel so det. Menn
som Hertzberg og Saxe kann vera so dugande og
gaaverike dei vil, dei bør ikkje difyr gjeoast Magt
og Rett til aa paatrykkja heile vaart Skulelcerar-
stand deira Syn paa Skule og Kyrkje. Vil Ein tyna
Livet og Sjvlvutviklingi i Skule og Folk og app-
elska det til —· ikkje aa vardveita sin Borgarrett
etter Grunnlogi, men — aa boygja mjuk Rygg
under Vureaukratiets Formyndarskap, daa gjeng
tvillaust den beinaste Veg til Maalet gjenom dei
Aatgjerder, som Styret her gjev ossi Von og
inokoii Mun alt no krev gjenomfprde· Det vil
taka Tid aa saa Systemet sullt utviklat, sorstend
seg, men den Sekretærposten, som no vert kravd
til Hjelp fyr EkspedionschefHertzberg, er eit fyrste
Stig framimot detta Maalet. Det vil Storthinget
skyna, og det vil bua seg deretter. Det nye Sku-
lederektpr-Embcette, som ogso vert fyreslegjet, dreg
i same Stemiie og vil»vandt i Thinget faa nokon
stor Styrke fyr sig."
Me trur ikkje helder, at her er Naud paa aa
umdana det eentrale Skulestyre; aa skilja den hegre
og den lægre Skulen enno meir fraa ein annan er
sjolosagt reint gale; helder maa dei arbeidastsaman.
Betre enn aa droyma yver slikt vrire det, um Sty-
ret tenkte paa Umdaning av Seminarskularne, som
tarv Umbot paa mange Maatar. Lærar-Emiiet
maa faa meir Hjelp i Eeeregreiney som er naud-
synlegt Grunnlag fyr harmonisk Aalmenn-Daning
enn det til dessa hev fengjet. Hev ikkje Leeraren
Aalmenndaning, so han kann mcela seg med kven-
helst, og det av det Slag, som hover fyr Folkesla-
len og Livet, so vert det aldri nokot til Gagns av
Skulen.
Det vert fortalt, at Lord Beaconssield vil
uppgjeva Posten som Drottsete. Dronningi skal
alt ha sagt Takt-
Etter Sttlllrt Mill er det ’funnet eit nytt
Skrift um Socialismenz det skal utgjevast sanistun-
des paa Gngelsk og Fransk.
Dnrwilk, Huxlcy, Tyndall, Derektvrarne fyr
10 av dei store offenlege Skular og ei Mengd andre
hev inngjevet Vpnskrift um, et Grekisk vert stroket
som Vilkor fyr aa skrivast inn i fleire Fakultet.
Fraa Yttrc Holmedal vert det fortalt, at
det den 5de Febr. fannst Smaadust paa Snjoen
liksom fyr nokre Aar sidan etter dei vulkanske Ut-
brot paa Jsland, men ikkje so mykje som den Gan-
gen. Dusten vil verta undersøkt.·
Utlaudct. Austrike hev fenget nytt Mini-
sterium. J Grunnen er Ministeriet det same, som
det syrr var; det hev berre fenget eit nytt Namn
og ein ny Formann. Millom den fraagjengne,
Auersperg, og hans Ettermann, Stremayr, er det
ingen politisk Skilnad, og truleg kjem ikkje det nye
Riksraad til aa reisa nokot politiskt Spursmaal i
Riksthinget; det vil faa aa greida Budgettet og
Hersetningsforslagi og halda Riksoerket gangande
so lenge. Ministeriet Auersperg hev voret vonoin
lenger ved Styret, fraa November 1871 til Fe-
bruar 1879, altsaa 874 Aar. Men sidan ifjor
dette Bilet, hev fyrst Auersperg voret meint paa
aa ganga ifraa, so snart dei kunde sinna ein, som
vilde stiga att i Staden hans-. Tri Gonger hev
han i Aaret 1878 søkt Avskil, men koar Gong hev
Keisaren bedet honom aa verta ved Styret, imin-
sto fyr ei Tid. Ministerkrisen hev soleids vart
eit heilt Aar. Den nye Riksraadsformann Stre-
mayr (fodd 1823) hev voret Regjeringsmedlem
fraa 1870. Han høiner til dei Konservative, og
han skal vera Ros verd fyr det, han som Minister
hev gjort fyr Skulen.
Keisar Aleksander av Ryssland hev
sendt ut ei Kunngjerd til Folket um den endelege
Underskriving av Fredsemja og um,, at Trapperne
snart er ventande heim. Til Slut heiter det um
Utvinningarne av Krigen: »Fraa denne Tid er
framfyr alt det fulle Sjolvstendet aat Rumænia,
Serbia og Montenegroz godkjennt, og desse Fyrste-
dømi hev fenget sitt Velde aukat. Nord-Bulgaria
er upphavt til eit friraadugt Fyrstedome, dei turkiske
Festningar der vil verta nedlagde. Ein stor Deil
av Sud-Bulgaria hev, med DiamnetLlust-Ru1nelia, sen-
getSjglvstyre under ein kristen Landshooding; Turkiet
hev bundet seg til aa gjeva dei andre Landsliiterne sine
iEuropa nye Styresskipnadar, og endeleg er den Lu-
ten av Bessarabia, som vart skild fraa Rysslaiid ved
Parissemja i 1856, vortet attgjeven aat Ryssland·
Vaare Eigoridetasiatiske Turkihev vortet utvidkade
ved Tillag av Kars, Ardal)an, Batuni og deikring-
liggjande Landsluter. Dette er Utvinningariie av
den Krigen, me no hev gjort fraa oss.«
Pesten skal ikkje hava vist seg i dei sidste 3
Vikor burte ved Astrakan og der, som han fyrst
braut ut. Men igaar vart me skræmde med eit
Telegramm um, at ein Mann iSt. Petersborg
hadde fenget Pesten, og daa hadde han ikkje so
mange Dagsleider att, fyrr han kunde naa oss og.
Seinare kom det likevel Tidend um, at det Tilfelle,
som hadde vist seg, ikkje var Pest, men aalmenn
Jnflammatioii; seinste Telegrammet segjer Syfilis.
Jkdrnheimen
eit frilyndt Folkeblad paa norslt Maal, kjem ut i
Kristiania kvar Onsdag og Laurdag og kostar med
Postpengar 2 Kr. 20 Ø. syrHalvaaret. Det inne-
held: Forteljingar (nye og umsette), Dikt, Folke-
Eventyr og Segner, Avhandlingar um Dagsens
Spursmaal, Reise- og Naturskildringar, Skalk-Ak-
tiklar, Brevsendingar, Nhtt fraa Jnnland og Ut-
land, ledige Lærllrpoftar, Rispur o. m. Ymse
Stykkje er paa Bygdemaal·
Dersom Gin tingar og betalar fyr heile 1879
no strakst, kann Ein faa heile Aargangen 1878
fyr ein Pris av Kr. 2.40, so langt Upplagetrekk·
Betalar Ein fyr 6 Ekspl., foer Ein det 7de fritt.
Prøve-Rummet kann Gin faa, naar Ein skriv um
det til Ekspeditionen. — Brev um Prøve-No. er
iklje portofrie.
Gin kann tinga Bladet paa alle Posths og
Brev til »Fedraheimens Gkspeditiom Kristiania«’
Pengar maa fylgja.
— Naar du sender Pengar til Fedrahei-
men, so faa altid Postkvittering fyr dei.
Dersont daa ikkje Bladet kjem um ei 14
Dagars Tid, so skriv til Ekspeditionekt um
det, og send Kvitteririgi, fo skal Eksp. sjaa
aa gjera Greida. -
Kristiania. Trykt i Ringvolds Boktrykkeri.
(Jernbanegata No. 6«)
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
