Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
NM
edraheimen.
Eit Blad aat det norstke glolket
Kjem ut kvar Onsdag og Laurdag.
Pris fyr Fjordnngaarett
Kr. 1,10 (= 33 ß) ned
Porto og alt. Betaing
fyreaat. i
Onsdag den 5te Marts 1879.
- » » — - —–,-—
Lysingar kostar 10 Ørc
(3 ß) Petitlina, og daa
etter Maaten fyr større
Bokstavar.
Tvo Sætersdnlske Kjencpiir
1. Vond-Aasmuiid Rygnestad·
Rhgnestad heiter ein Gard elder ei Grend,
som ligg ei Mil Veg nord israa Balle kyrkja.
Denne Grendi er ingjerd av skogkledde Aasar
paa alle Kantar; berre Stol, ein Bergtop ei halv
Mil i nordaust, som liknar ein Kuldbestth er skog-
snaud. Beiiit i aust under Stol er Helgeberg;
det er ein Fjordung fraa Rygnestad og dt. Grendi
er hardla bratt og røysutt; ho hev flere einskilde
Gardar, og ein av dei kallast Nordi-ard. Der
bndde det ei ti, tolv«ManZaldrar sida1 ein Mann
som het Aasmund, og daa han var hlder vond-
lyndt, kallad dei honom Vond-Aasm.nd. Paa
Garden stend enno tvo»»gilde Loftzsech Stabbur,-
som han hev bhgt. Det eine er trisag det andre,
Nyeloft, tvihogt· Timbret er no zildt i baade
Lofti, men i Nyeloft er det Bas; Har Hogd gje-
rest av berre tvo og ein halv Stokk endaa Gjeita
er avoksad, so det er att berre «skir Malmen, og
til Dorgap er avhogget den eine Sokken og lite-
grand av den undre og øvre Stakke. Timbret er
mest kolsvart av Solhite og Elde g hardt mest
som Stein. Endaa, fortel dei, koyde Vond-Aas-
mund dette-Timbret uppsyr Bakke ned ein liten
Fole, og sjolv sat han jamvel upaa og kyjyrde
seg; han kunde meir en mata se, den Karen«
Kring desse Lofti bygde han mane Svaler og
Gangar; han skulde jamvel hava Bangar under
Jordi millom Husi sine; ja sume sgjer endaa at
han hadde ein underjordisk Gang rdt til Helge-
berg, som ligg ein god Fjording i tst fraa Ryg-
nestad; for der hadde han eit KoenIz sume segjer
det var Kona hans, som han haddeivatseg andre
segjer det var ei Frillaz denne Kvina het Helga
og sraa henne hev Fjellet sitt Nam1« Veggjer og
Tak i Yperhpgdi paa Nyeloftklceddhan med Maa-
larstykke, som han hadde havt med zg fraa Hol-
land; der hadde han truleg vores med Kristian
den andre, daa han flydde dit fraaOanmarkj for
daa Aasmund var framifraa stor 1. sterk, vardt
han teken inn i Konge-Livvakti. et er mange
høglcerde Menn, som heo voret uppBoftet og bis-
nat paa desse Tavlurne,sog sume h) bodet mange
hundrad Dalar syr dei, er det sagtum dei vilde
selja dei; men det hev dei aldri vilt; denne Ætti
held so paa det gamle. Mor hev vrtalt meg, at
ho kann minnast eit Gudebilæte, Jm stod inni
Stova der, og dei fekk inkje Lov tiaa kasta det
ut, so lenge Farmor mi livde;——s-eg ættast paa
Farsida fraa Vond-Aasmund.
Gingong i Ungdomen var VonLlasmund med
i eit Slagsmaal i Sagneskard ved Kyrkja; der sekk
han eit Saar paa Haandi, og det blodde sterktz daa
kom der fram ei Gjenta, som reivad Haaiidi hans.
Daa sagde Aiismund: »No hjelper Du meg; eg
skal nog eingong hjelpa deg alt-« Gi Tid etter
vart Aasmund utskreven til Soldat, og han laut
daa sara til Danmark. Medan han var der, sekk
denne Gjenta fraa Sagneskard ein Friar, og For-
eldri hennar trugad henne til aa svara honom
ja. Korleids det var elder inkje var, so sekk Bond-
Aasmund spyrja dette i Utlandet, og daa romde
han radt or Kongstenesta. Uppigjenom Dalen fraa
Kristianssand, elder der denne Byen no ligg, reid
han so sort, at han sprengde sjau Hestar, som han
tok der han fyrst raakad dei; det er 14 Miler sraa
Kristiansssand til Balle. Hit kom han nett den
Dagen, Brudlaupet hennarskxilde’ vera· Brudgo-
men hadde heime paa Nomeland paa Vestledi aat
Elvi, og der stod Brndlaupetz for der er det For-
eldri til Brudgotnen, som gjer Brudlaitpet. Brudi
hadde denne Dagen slik ein Tungje og eit Fyre-
bod um eitkvart sers Hende, og det gjekk so stolt
trautt med at faa klæda og fli henne til ijrkje-
ferdi. Daa dei stod ute i Tunet og reidde seg
til aa rida til Kyrkja, saag dei paa Brudlaups-
garden ein raudklædd Mann koma ridande i flju-
gande Tan nordyver Harstadbergi paa øystre Sida
aat Elvi ein Fjordungveg utanfyre. Dei vart hel-
der ottefulle av denne Syni og undradstpaa, kven
det kunde vera· "
Men lenge turvte dei inkje vera i Uvissaz for
nett daa dei var aat aa rida utor Tunet, var denne
Ridaren midt inne i Flokken, og deivartstandande
som fjetrad allesaman. Vond-Aasmund —- for han
var det, han reid i Herklcedi sine —- hadde seg
burt aat Brudi, tok henne av Brudehesten og sette
henne frammanfijr seg paa sin Hest og sagde, at
den, som vaagad seg, kunde berre freista aa taka
henne atter. Men ingen knatt i seg, og ingen tykte
verdt aa royna seg her, og so sor han avstad med
Brudi· Sume segjer han reid med henne heim til
Nordigard paa Rygnestad, andre segjer, at han
forde henne uppaa Helgeberg og gjoymde henne der.
No skulde dei taka Aasmund og sora honom i
Straff, fyrdi han hadde tomt or Krigstenesta, og
Futen og Lensmannen for daa upp til Rygnestad
syr at fullfora dette. Men daa dei kom, sette han
upp ei Mælestong eit Stykkje fraa Nyeloft, stellde
seg so ved eit Glugg i Loftet og radde derifraa
heile Mælestongi med Piler io tykt som dei kunde
standa, og sagde at soskulde han gjera med Futen
og Lensmannen og, ifall dei inkje sekk seg av
Garde og let honomi Fred. Daa vart dei rædde
og snoggad seg burt det meste dei vann. Sidan
sendde dei Bod, at han skulde koma paa Tinget·
Ja han tok Øksi si og hadde seg adstad. Han
gjekk ini Tingstova og sette seg paa ein Stol
fram med Døri med Oksi under seg. Daa han vel
hadde sett seg, gav Skrivaren eit fyresagt Teikn,
og Tingfolket styrmde kring honom syr aa taka
honom, og det var paa eit hangandeHaar, at han
hadde vortet yvermannad; men so var han so hep-
pen aa faa Tak i Øksi si, og dermed jagad haii
dei paa Din-i kvar einaste ein; men Futen, Skri-
varen og Lensmannen smaug inn under Bordet.
Daa han hadde skrcemtnt Aalmngen« gjekk han inn
aat Bordet og stod yver dei med Oksi og hotad
og skjemde. Dei bad so vent som dei kunde, at
han vilde spara dei, dei skulde aldri meir gjera
honom nokot Mein. Endeleg lethan dei sleppa og
reikad heimatt likso fri og byrg som han var ko-
men. Meii no vardthan lyst utloeg elder fredlaus,
og han hadde mange Uvener, so det var nog av
dei, som freistad at gjera det av med honom.
Men han hadde so mange Hus, Svaler og loyiide
Gangar, at dei aldri kunde saa Tak i honom, og
so var han so framisraa hæo til aa skjota baade
med Boge og Byrsa, atdei var inkje vidare hngad
paa aa koma honom for nære helder. Byrsa var
litet kjend og nyttad endaa, so dei trudde mest ho
var allmegtug; di sekk dei seg Byrsa og til aa
skjota paa Husveggjerne hans, idi dei meinte, at
Kulurne nog skulde sinna honom. Men det lukkadst
do inkje fyr dei; han doydde Sottdaude tilslutt.
" Vetle Tungnvard.
-
11. Vond-Aasmund Berge
var sraa Valle i Sætersdalen· Han budde paa ein
Gard, soin heiter Berge og ligg haagt upp fraa
Daleii i ei Hallheid. Han var LensmanniBygdi.
Nordansraa yver Heiderne kom eingong ei Hcer as
,,Blaamenn«,k) som deikallad Hyringanm og vilde
taka inn Balle. Den Tid var det so, at den, som
var Lensmann ogso skulde vera Styresmann fyr
Bygdefolket i Ufredstider. Hyringarne sende 3——4
Maria til Berge fyr aa saa drepetVond-Aasmimd
i Løynd.
Desse kom til Berge og gav seg ut syv-Heste-
handlarar. Dei raakad Vond-Aasmund. »Vil du
selja Hesten din?" spurdedei. »Ja,« sagde Bond-
Aasmund· »Kore heve du honom?« »J Skogen,«
svarad han. »Du lyt henta honom heim, so me
faa skoda honom.« Vond-Aasniund tok ei stor
Boloks og ruggad upp yver Vakken. »Ko kan du
gjera med Øks, naar du vil etter Hesten?« spurde
-I-) Folk auftanfraaz dei var blaaklædde.
«kAccrgs
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
