Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
112
Fedraheimen.
9de April 1879·
Gud vilde syna Moses Storstigi i Skapningi
i eit snoggt Umsyn, var det daa nokon betre Maa-
te til enn fyr kvar Æva aa syna sram liksom eit
Maalarstykkje, somi eit Samsyn kunde visa, kor
langt Berkjet til dei ymse Tider var sramstiget.
Kvar av desse Maalingar var daa fyr Mose Augo
som ein Dag; men i denne eine Dagen var alle
Dagarne i den same Lan samla. Millom desse
Dagarne var daa Natt, men i koar Natt var alle
Næterne i same Stan skildra. Desse Maalingar
skreid fyrst fram fyr Augo hans, og so sidan hev
han etter Minnet skrevet det upp. Med dette er
det slett ikkje sagt, at Moses sjolv plent ialle
Smaagreiner hev fullskynat desse Bilcete, liksom
det helder ikkje syr Profetariie stod i Berrsyni alt
det, Aanden skautdei i Hugenkj Berre denne Stor-
tanken hev voret sullklaar syr Moses, at Gud er
det einaste sanne Bæseii, han er Upphavet til det
heile Verk og alle dess·Delar·
Paa denne Maaten kann me skyna, at det
berre kunde vera dei mest audsynte Dragi i kvar
2Eva, som kunde skilast av Augat og ovra sea i
Maalingi. Soleids det fyrste Dyr- og Plante-
livet paa Havbotneii, det lpynde seg undan Syni;
fyrst daa det gjordest storvoret, soleids som i Kol-
tidi, kunde det verta sjaalegti Bilcetet. Likeins
hev det seg med Havdyri»og Fuglarne i dei
næste Ævurne og Landdyri og Menneskjet i den
siste Æva; me maa hugsa, me stend srain fyr Verkjet
til ein Maalar ogikkjetil einNaturgrundar. Naar
me held paa dette, mun dei straks salla hurt, dei
Vandarne, som kunde meinka oss Trkrii paa, at
denne grunnseste Soga er ei gnddomeleg Opm-
berring. (Meir)
· J fyrre Blodet, Side 106, fyrste Rad Stykkje
6, Lina 6 stend det Georgia, det skal vera: Geologia.
Fraa Bygderne.
Frosta (Or eit Brev fraa Matias Skard).
Paa Folkehogskrileii her er det 18 Gutar no;
men i alt hev det voret nokre og tjuge. Flestalle
legg seg med stor Kjærleik (og Framgang) etter aa
skriva Morsmaalet sitt. Fleire av deim var reine
Motmenner mot Maalsakji, daa dei kom; men syrst
dei sekk høyr«a Sanningji um det, var dei vundne;
og Kjærleiken veks under Arbeidet med aa læra
aa skriva det rett. iaar dei kjem, hev dei no alle
ifleire Aar havt »offentleg« Undervisning i aa
nydeleggjci Maalet sitt i Muim og serleg i Peri, so
dei liksom kjenner det paa seg, at det aa skriva
»er en særdeles ophøiet Kuns«, som ingen Ting
hev aa gjera med Morsmaalet. iaar deiso syrste
Gongen skal skriva norsk — jau, daa moter ein
Knotet og Unaturen. Sliktsyner inkjeso godtiFra-
mandmaalet; men naar dei so skal skriva dei Ord-
lag og Setningar, som dei segjer ——— dei kann·
det inkje; dei oaagar seg inkje rett til helder; for
den norske Skulen hev daa lært deim ein Ting i
norsk, ogdet er aa vera bljuge fyr detMaal,
ho Mor talar. Største Strcevet i norsk er det
aa faa utor deim att denne Vlygsla. Færdeifyrst
heilt Mod paa aa vera seg sjølve, so lærer dei smaatt
um Senn aa kjenna, kvat det er, som inkje haver
inn. Etter som det djupare Livet i Gutom bryt
fram og gjeng i det norske Straumfaret, lausnar den
dansknorske Isen, um han saag ut aldri so tjukk——
og so gjeng det med honom som med all annan
Js i Vaartidi· Her ligg som sagt meste Arbeidet.
Det er mindre vandt med det aa læra deim i det
store aa skrioa kvart Ord etter ei Maallaera· Eg
-«) 1 Pet. 1,10——12.
kjenner, at det vilverta stor Framgang, naar Barne-
skulen au vil læra Borni praktisk, heilt ut aa
hogvyrda i Staden syr vanvyrda sittMorsmaal. —
Dei skriv kvar sitt Bygdemaal, so det er daa inkje
»lavet«; og dei skriv allesaman Ordi etter ein
Gfammatik —— og ved det syner det seg greidt syr
kvar, som vil sjaa, at dei skriv eit Maal, same
norske Maalet, anten dei er fraaHaalogaland elder
Raumsdal Gg skal looa fyr, at um dei les Stilarne
aat kvarandre, skal dei alle vedkjenna seg det som
Maalet sitt. Gg hev meir og meir røynt, at det
er laus Tale, denne, Motmennerne fører om ,,Di-
alektforskjelligheder««, som skal gjera Landsmaalet
umogelegt. Likeins denne Talen um det ,,lavede
Sprog« — dei kann driva paa elder slutta med
honom, som dei synestsjolve. Den, som kjenner til
Livet paa Landsbygdom, der det er oakjet — han
ser inkje so stor Man i det Slag Motstand lenger.
Ja, naar Ungdomsflokken her syng »DetMaal, du
gav meg, gamle Mor« elder »Maalet hennar Mor-
me vil aldri, aldri gløyma« ,— so synest dei meg
aa leggja inn ein Kjærleik, som eig meir Livskraft
og Sigerslovnad enn alle Motlegg like fraa ,,Morgen-
bladsfilososens« og ned til Hartvig Lassens.
»Ja høer det syng«i kvar ei Trengjaz
Snart skal i Foss det sram seg sprengja«
Og daa du skal, vaar gamle Mor,
din Lovsoiig faa med eigne Ord.
—Fraa 14deMai skal eg hava Gjeuteskule minst
tvo Maanadar. Hjaa Hagerup paa Storlein, gjil–
daste Bondeti i Bygdi, skal Skulen vera, og der—
fcer Gjentorna lm au.
KulorJ kjem venteleg same Tidi til aa hava
Guteskule paa Vigtni.
’Ki-i»ftiaiiia, den 4de April 1879. »-
Embætts-Utuemningae 5te April: Kop-ell-
Kr· N. Kristensen til Sokneprest i Holme;
Prest Fr. Wexelsen til resid· Kapellaii ved
Throndheiiiis Domkyrkja; resid. Kapell. i
Strindi O. A. T. Krogness til resid. Kap.ell.·
ved Fruekyrkja i Throndheimx Sokneprest
til Bakklandet A. K. S. Johnson til Sokneprest
i Jlen, Throndheiiii; Kaad. J.C.T. Selmer
til SokneprestiH øgSfjord; Sokneprest i Soleim
J. K. E. Kierulsf til Sokneprest i Sæheini;
Kand. C. H. Krohn til Sokneprest i Altenz
Kapell· E. R. Olfen tilSokneprest i Siredal.
Brigade-Auditør H. M. Fleiseher til By- og
Raadstovskrivar i Kristianssaiid· ·
Jordskjclte. Siste Laurdag (5 April) Kl. 2.
55 Min. merkte dei ein Jordskjelte i Kristiania,
Aker og fleire Stader;.Støyten var ikkje sterk, riste
berre lauftstandande Lampur osb·
Bjornstjerue Bjornson hev skriver eit Brev
til ArbeidarsamsrindetiKristiania; det vart uppleset
der i eit Meste Sunndag Kvelden var. Skalden
takkar Songsamlaget syr dess Hyllest og Samfundet
syr dess Tilstuttning i Flagsaki. ,,Under det reine
norske Flag skal me ein Gong naa Sjolvstendets
heile Ærekjennsla; fyrst naar me vert heilt norske,
kann me verta heilt frie«. Han upplyser, at det
ikkje er sannt, som. Formannen Boeck hadde sagt,
at Boeck haddesokt Bj. fyr aa tala uin hans Fore-
drag, men ikkje voret so heppen aa raaka honom
heime; han hadde voret heime heile Tidi fraa
han kom til Byen, til Flagmetet varthaldet· Bj.
hadde fjxilv avsagt det Fyredraget, han haddelovat
aa halda, fyrr det kom Brev med Forbod fraa
Boeck, men Bodet um dette maa ikkje vera stam-
komet. Bj. hadde ikkje visst, at Republikken høyrer
til »Dagens Stridigheder« her i Landet no, elder
cetlat aa tala um aa innfora Republikken hjaa oss;
han hadde helder ikkje visst syrr, at detidetnorske
Arbeidarsamfund var uloglegt aa tala um ei Stats-
form, som gjev Orden, Fridom, Upplysning, Vel-
være aat meir enn 70 Millionar Menneskjur. Hr.
Bj. liker ikkje, at Hr. Boecks Negting strakst vart
send »Morgenbladets« Redaktør, hnskjer Arbeidar-
samsundet meir Sjolvstende og sann LErekjennsla
paa Formannsplassen og lovar aa halda eitFyre-
drag seinare; han vil bjoda det, som er baade
Samfundet og honom verdugt, dersom det liter paa
honom-,
B. Vjarnsous siste Verk Leonarda er um-
skrivet paa Tydsk ao Theaterdirektoren i Wien
Heinrich Laube og skal spilast i Wien og Munchen·
Nylands metalliske Verkstad i Kristiania hev
stansat sine Betalingar. J eit Mote tok Kravs-
havarne den Raadgjerd aa halda Forrettningarne
gangande til dess det kanii verta haldet ein Gene-
ralforsamling. Skuldi er 800,000 Krunur og Ar-
beidartalet 250, men heo voret større.
Bl)-Skiperplclliscitti i Flagsaki er no pren-
tad som Storthingsdokument. Meser, at Skiprarne
i Langesund hev eit eiget Flag med Trikolor,
Union og eld gam alt Skjold merkj e! Skiprarn
i Risoyr segjer seg samde med Sjomannssamlagi i
Kristiania« og Tunsberg i, at Forslaget er ein »blot
og bar agitatdriskTilstelning«, men dethev
SjomannslagiiKristiania og Tunsberg ikkje sagt-
Fraa Gøteborg gjekk Fredag den 4de April
354 Mennesijr til Amerika fra Sverig og Finn-
land fyr dei tronge Tider Skuld-
I det tydske Riksthing er utlagt 250 tydske
ogutlendske Dagblad og derattaat ei Mengd Vike-
blad, illustrerade Blad, Flogvitsblad og Tidsskrif-
ter. Riksthingmennerne foer mange Blad sritt.
Vladct 1’0rdre«sortalde, at dei burtviste Kom-
munister, som hadde fengjet Lov til aa koma heim-
att, ropad »Live Kommunen"! strakst dei trod i
Land i Havre. Detta er ikkje sannt. Bladet er no
sett under Tiltale syr Lygni·
Mitlom Bolivia og Chili ser det ut til aa
vilja koma til Krig. Peru hev gjengjet imillom
fyr aa faa dei tvo Nepublikkar sorlikte, men Utan
Nytte. Orsaki er eit Tollspursmaal.
ctlcaratseimen
eit srilyndt Folkeblad paa norskt Maal, kjem ut i
Kristiania kvar Onsdag og Laurdag og kostar med
Postpengar 2 Kr. 20 Ø. fyr Halvaaret. Det inne-
held: Forteljiiigar (nye og umsette), Dikt, Folke-
Eventyr og Segner, Avhandlingar um Dagsens
Spor-Smaal, Reise- og Naturskiloringar, Skik-Ar-
tiklar, Brevsendingar, Nhtt fraa Jnnland og Ut-
land, Rispur o. m. Ymse Stykkje er paa Bygde-
maal.
Dersom Ein tingar og betalar syr heile 1879
no strakst, kann Ein faa heile Aargangen 1878
fyr ein Pris av Kr. 2.40, so langt Upplagetrekk
Betalar Eiii syr 6 Ekspl., foer Ein det 7de sritt,
Prøve-Rummer kann Ein faa, naar Ein skriv um
det til Ekspeditioneii. — Brev um Prøve-No. er
ikkje portofrie.
Ein kami tinga Bladet paa alle Postbas og
Brev til »Fedraheimens Ekspedition, Kristiania«’
Pengar maa fylgja.
— Naar dti sender Pengar til Fedrahei-
men, fo faa altid Postkvitterirtg fyr dei.
Dersom daa ikkje Bladet kjem umei 14
Dagars Tid, so skriv til Ekspeditionen Um
det, og send Kvitteririgi, so skal Eksp sjaa
aa gjera Greida·
Næste No. av «Fedrah." kjemOnsdag
16de April.
o
Kristiauia. Trykt i ngvokds Voktkykk"ekt.
(Jernbanegata No. 6·J
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
