Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
200
Fedraheimen.
19de Juli 1879.
Kr. Dick til do. i Aas, Kapell. Hesselberg til
do. i Vaaler, Kapell. J. Quisling til do.iFyris-
dal, Prest i Lunde E. Smith til do. i Laardal;
Kadet Mamen til Sekundloytnant i Fotsolket.
Avikil hev fengjet Prest H. G. Hansen i
Thveit og Distriktslcekjar O. R. S. Haslund i
Vatsoy
Sjkm Fot Jord. Jden siste Tid hev mange
mott upp ved Bythinget ·i Kristiania og gjort Eid
til Riksskipnaden, mest Gardeigarar fraa den yttre By.
Yver deim, som gjorde Eid Tysdagenisyrre Vika,
uttalad eit Par Herrar bak i Thingsalen det Ynskje,
at dei snart maatte faa seg » jau Fot .Jord«’ i Fe-
draheimen; det var det Harald Godwineson i gamle
Dagar vilde-gjem Harald Hardraade av Eng-
land· Kristianialvvur likar ikkje, at Smaasolk gjer
seg røysterettuge.
J Kristiallia hadde dei nyst Repræsentant-
mote bl. A. um Namn paa ny Kyrkjelag (Menig-
heder). Det var syreslegjet Betlehem, Nazaret o. s. b.
Advokat Stang kunde upplysa, at det fraa tri-
steleg Synspunkt var nokot i Vegen fyr aa
bruka »Nazaret« som Namn paa eit Kyrkjelagi »
Kristiania; dei vedtok disyr NamniRodelykkja, Kam-
pen o. s. fr.
Pressa. ,,Frederiksstads Tilskuer« er med
Hus og Trykkverk seld til Hr. Hallvard Stabell i
Eidsberg, kjend som politisk Vakstrcevsmann.
Laagmaalet fyr Lærarløni vart endeleg aukat
fraa 6 til 8 Krunur Vika ogso i Rogaland iaar.
Hadde den nye Logi voret gjeldande, som tel, men ikkje ·
veg Røysterne, hadde Aukingivortet negtad: 17 Ord-
forarar roystad fyr (med tils. 14 prster) og 17,
deribland den valde Uppmann, imot (med tils. 11
R.). Me lukkynskja Rogalandsfylket med denne
Gjerdi. — J Best-Agder var det ved Fylkesthinget
3 Menn, som vilde ganga attende til 6 Krunur,
men Skulenemndi fyrebudde Saki til Gravleggjing,
og dei gruske 3 sylgde til Gravi«
Hr. Yucrlrcrar K.Knudsen,Hovding fyr det
dansk-norske »Maalstrcev« i Norig, skriv i ,,Dagbl.«
bl. A.: »Det er, som Ordtokjet lyd: di meir Ein
bannar Fanden, dibetre trivsthan. ,,Landsmaalet«
vert ikkje veikare, men heldersterkare Aar etter
Aar. Kvisyr? Fyrdi Motstandarame av detta
ikkje mannar seg upp og tek i Bruk det einaste
Medel mot det, som det er Forslag i, nemleg aa
gjeva det ein Medtevlar, taka seg av det
dansknorske Maalstrcev, -i Gjerning som i
Ord, i Staden fyr med Hr. « Storm aa tala fyr
detta, men inkje gjera.« . . . Er detta den same
Knudsen, som hev skrivet eit langt Kapitel med
Yverskriftz »Kvisyr kann ikkje alle Maalstrcevarar
vera Vener?« No tykkjest han halda seg til den
Setning: skist og hersk! Det ser iallsall ikkje ut
fyr, at han gled seg yver, atLandsmaalet vert
sterkare Aar etter Aar. Kvifyr er han ikkje
glad i det? No daa Maalmennerne er komne so
langt, at dei vil arbeida saman med Maalstrcevars
arne?
Dctl uUc Kbcdidetl i Ggypti hev gjevet Av-
kall paa Halvparten av Civillista (Kongeløni) si;
han hev ikkje Harem (fleire Konur) og er ein sedad
Mann med europeisk Daning.
Gaava. ProvstBugge i Gran, som nysst
tok Avskil, hev sendt Universitetet 4000 Kr. til eit,
Legat, som skal bera hans Namn. Renturne skal
brukast til Hjelp aat ein verdug, men trengande
Studerande syrst og sremst av Hr. Bugges Ætt.
Det er ein av Hr. Bugges Lærlingar fraa den
Tid, han var Prosessor elder Rektor, som hev gjevet
Pengarne.
Hr. Sokncprcst O. Olllfscn skriv i ,,Roms-
dals Budstikke« um Politik og Kristendom soleids:
»Naar Gin ser igjenom dei fleste frilynde Blad,
stoyter Gin, rett som det er, paa Stykkje, som vitnar
um, at Kristendomens guddomelege Sanning vert
forkastad. Fyr berre aa nemna ein Tings Naar
Ein ser dei hatefulle Uttalar mot Prestarne,
kvat annat vitnar dei um enn Hat til Kristus
sjale Dersom det var Tale um einlkilde, uver-
duge Prestar, um deira Vantar,«ja daa var det
ei heilt onnor Sak, men dei fell yver Prestarne i
. det Heile som Herrens Tenarar, fell yver deim,
nettupp fyrdi dei vil gjera sin Herres Gjerning,
og daa, segjer eg, er det Hat til Herren sjølv, som
driv deim.« Er Mannen galen? A. H.
Eitl Hr. Hv. hev i det amerikanske Blad
,,Norden« teket Ordet fyr, at det i kvar einaste
,,Menighed«·« vert stiftat Skular, som gjev Under-
visning i baade Religion og Commonskulens Fag,
so Borni i vaar ,,egte lutherske Kyrkja» (av Ohio-
Synoden) aldri vert sende i Commonskulen.
Utlaudet. Sluten av Talen aat Ferry i det
franske Folkething. Han trudde, sagde han,
at han syrre Dagen hadde ført fram Røynslor,
so som kravt var. Korleids skulde no Ministrarne
og Regjeringi te seg framsyr desZse RoynslorP
Skulde ho, som Lamy hadde meint, fyrst og fremst
vaka yver Samlagssridomen fyr alle og mota
Aagripi fraa Jesuitarne berre med Vanvyrdsla?
Det gamle Styrestell hadde Verjor imot Faaren
fraa Kyrkjemagti, som det moderne Samfund vantad.
Det sinnst ikkje lenger nokor absolut Magt, men ei
Regjering, studd paa den aalmenne Meining. Naar
no Foreldri tykkjer Mun i aa faa lært upp Borni
sine i det gamle Styrestellet (Staak paa Høgresida),
so kunde andre falla paa aa stifta Handverkar-
skular, som gav ei Upplæring, som var Kommunen
til Lags. Kunde Gin hava Von um, at Verkning-
arne av den svarte Jnternationale skulde gjerast
meinlause ved Jtaki aat den raude Jnternationale?
Det vilde vera stor Daarskap, sor full Lærefridom
vilde spela heile Upplceringi i Henderne paa Jesu-
itarne· Det var sannt, Republiken hadde vunnet
yver eit Samband, som dei klerikale Parti var med
ogspelad ein vigtug Rolle i, men det varikkje nokon
Grunn til aa leggja ned Vaapni. Ein fekk ikkje
gløyma, at Frankrike hadde vortet frelst berre ved
ei Rlsyst i Yvertal, og at Freiftnaden den 16de
Mai nære ved hadde vortet eit Statskup (Sam-
tykkje fra Vinstre). Det vore daa altfor lettoinnt
fyr det klerikale Parti, um det skulde vera so, at
( det berre turvte koma til Republiken, so skulde det
strakst eiga sull Tillit. Den store Mugeii afLands-
folket leet segikkje lokka, for det hadde gjoymt paii
Minni fra 1789, og Grunnsetningarne fraa den Tidi
var eit Evangelium fyr det, men so var det ikkje
med Byborgararne. Var det aa ynskja eit Sam-
fund, der Landsfolkssonerne utgjorde tvo fiendlege
Læger? Kravi aat den aalmenne Trygd galdt det
um i syrste Romet. Negjeringi maatte faa Rett
til aa løysa upp eit Samlag som Jesuitarne, som
forgifter den franske Ungdom (Jllslegt Motmcele
fraa Høgre). Det galdt altsaa ikkje um Samlags-
retten, men um Lærefridomen. Ein kann taka
srami mot Bøker, um det knip, men ikkje imot
Lærararne, utans dei gjerer eit Brot. Men det er
ikkje Forbroti, som er faarlege, men Tilstemni.
Til aa hindra, at desse Tilstemni gjerer si Verk-
ning, er det berre ei Raad aa taka til: aa stengja
dei heilage Samlagi ute fra Skulestellet· Det
var sagt, at Logframlaget rokk ikkje til, at Samlagi
kunde skista Namn og dylja seg. Jesuitlaget dyl
seg ikkje; det hev stødt sagt, at det vil vera det,
det er,- elder og ikkje vera, og Royndi hev synt,
at dette Ordet vart trutt etterlivt fra 1828 og 1848.
Det er sramleides paastadet, at dei godkjennde
Samlag er vunne fyr Jesuitsystemet. Det er ikkje
so. Det store Fleirtalet av Katholikarne vil ikkje
inokon Maate venda att til det gamle System
(Uro fraa Høgre), og i denne Stemna er Upp-
læringi styrd i dei katholske Skular· Regjeritigi
hev aldri tenkt paa aa føra nokon Krig
imot Katholikarne; det vilde vera vitlaust. Ka-
tholikarne hev sin fulle Fridom. Katholicismen
er fri og uppskipad og hev eit Budget paa 54
Millionar. Hev han Rett til aa segja, at han
vert sorsylgd? (Samtykkje fraa Vinstre.) Dei spyr,
kvat Skuleministeren vil gjera med dei Born, som
hati stengjer Skularne fyr, og det hev voret sett
upp eit Reknestykkje, som var eiHeimloysa. Einlaut
fyrst sjaa burt fraa dei ikkje-godkjennde Samlag,
som fostrar upp Smaagjentor. Desse Samlagi
kunde verta godkjennde. Det same kunde gjerast
med andre Samlag. Men yver Jesuitarne var
Domen fellt· Det var altso Tal um 16000 Sku-
leborn. Ein Deil av desse vilde ganga til Sku-
larne aat dei godkjennde Samlag, men elles var
Statsmg Heradsskularne alt no i Stand til aa
taka imot 29000 Skuleborn, utan at det vart inn-
sett ein einaste ny Lærar. Det var dessutan sagt,
at Logsramlaget kom-i Utidom, at Republiken var
for ung til aa taka paa seg ei slik Tyngd. Men
vart det ikkje nokot gjort no,— fekk dei aldri nokot
gjort. Det er i Ungdomen Regjeringarne skal gjera
Storverk. Um 10 Aar vil Spursmaalet vera uløy-
sande. Naar ein tenkjer yver dei Skuldingar, som
dei sett kram, lyt ein skyna, at det er paa hog
Tid aa gjera nokot. Dei republikanske Veljarar
ventar med Utol ei Avgjerd, og det ·er ingen Ting
aa ottast av Motfylkingarne· J 80 Amt hev dei
fengjet Underskrister paa Bønskristerne, fyrdi dei
sette ut, at det var Tal um aafordriva dei miskunn-
same Syster. (Samtykkje fraa Vinstre.) Mange,
som hadde skrivet under, tok attUnderskristerne sine,
daa dei fekk vita Sanningi. Det vilde kannhenda
vera vel so lettvinnt aa sjaa paa i Ro og Mai,
men det vildeikkjesamstava med Thinget si Skylda.
Frankrike hev ikkje gjort tvo store Umstvytar fyr
aa koma under det klerikale Herredome paa nytt
Lag. Det ’vilde vera i hogste Maate uklokt aa
gjeva den franske Ungdom i Henderne paa dei Eve-
lege Motstandarar. av "Republiken. (Samtykkje
fraa Vinstre.) Naar eit slikt Spursmaal er sram-
sett, maa det løysast; vert ikkje Artikel 7 (som for-
- byd dei ikkje-godkjennde Samlag aa halda Skule)
vedteken, kann Soga segja, at Jesuitarne i 1879
under Republiken fekk den Jnnvigsla dei vantad·
Tru det fannstnokon srilynd Mann, som vilde taka
paa seg eit sliktAndsvar framfyr Historia og siSam-
tid. (Livlegt Samtykkje fraa Vinstre og Centrum.) ———
Logi vart, som syrr nemnt, vedteki med stort Yder-
tal i Folkethinget. Seinare hev ho voretumtingad
i Senatet; men her er det mindre likt til at ho
skal ganga igjenom. Av den Nemndi, som hev
havt Logsramlaget til Dryfting, er 5 Medlemer
imot og 4 fyr Logi· Dei avgjevne Røyster svarar
til 136 Motstandarar og 123 Vener av Logi. J
Avdeilderne av Senatet forsvarad Waddington Løg-
sorslaget imot det Motlegget, at det var faarlegt
fyr Fridomeii aat Huslydarne· Forslaget hev ikkje
annat Maal enn aa taka imot eit Tilstemne, som
stendigt hev vist seg fiendlegt imot Regjeringarne,
og ei Læra, som er Fornegtitigi av dei moderne
Tankar· Denne Læra er Logi meint paa aa døyva.
Det tydske Riksthinget er no upployst.
Fyrre Onsdagen heldt Bismarck ein stor Talei
Tollspursmaalet. Fyrst daa synte det seg til Full-
nad, at Brotet millom honom og dei Nationallibe-
rale er fullkomet og ubotande. Toll-Logi vartved
andre Gjenomgangen vedteki med 211R.mot 122·
Det Tollpaalegget, som fyr Norig hev mest paa
seg, er Paalegget paa Tollen fyr hyvlat og sagat
Trevyrkje. Det gjerer so mykje, at Utforsla til
Tydsklaiid av tilverkat Tre er aa kalla stengd fyr
oss. J Frankrike skal det vera ei Rørsla, som
gjeng i same Stemna. ·
Liket aat Keisarprinsen kom til England
Torsdagen den 10de Juli. Laurdagen den 12te
vart Syrgjesesten halden i Chislehurst. Bland
deim, som var med, er nemnt Kronprinsen av
Norig og Sverik.
« Lyst-nydt
,,Norsk Maallcera elder Grammatik 1
Llllldsllmlllet ved Kr.M.Hcegstad, Skulestyrar,
Namsos 187s9» Pris 50 Øyrur. -
Naar du legg 55 Øyrur inn i betalat Brev,
adr. til Utgjevaren elder Bokhandlar Vold i Namsos«
foer du Boki fritt tilsend med Posten. Paa 10 det
11te sritt.«« .
M. Hcegstad.
— Naar dn sender Pengar til Fedrahei-
men, so faa altid Postkvittering fyr dei.
Dersom daa ikkje Bladct « kjem um ei 14
Dagars Tid, so skriv til Ekspeditioncii um
det, og send Kvitteringi, so skal Eksp sjaa
aa gjera Greida.
Kristiania. Trykt i Ringvolds Boktrykkeri.
(Jernbanegata No. 6«)
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
