Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
13de September 1879.
Fedraheimen«
231
Kasteino. »Aa, klent te Kara Nordbaggadn, naar
dei kji ha likar gjera iVegenl«« skriko Svenskadn,
daa dei saago han Tosteim for han va berre ein
liten Vagg han, maa veta. Dce bar ihop mce Karo
paa fljogande Tima; dei streitest aa tokost eit Vel
so, o tjaasta o pusta- som Sauidn, naar dce ce
varmt i Visere om Sommaren; men før nokon vis-
ste taa di, stondo Langskjenkadn aat Gulsone ende
beint upp i Være som ei Kluftegron — grytte so
han Tostein ’n ifraa se, so han trilla burtigjono
Markji som eitKjevle, snudde se om o meinte paa
gøngji, før hati trudde, dae va Slutt paa Leikji.
Men no vart Gulson ill aa rende paa han Tostein
o te svarpe aa slaa. Svenskad11 huga o gaula
o lo’o. ,,Gje, som du fær,Halli11g, gje, som du
fcer,Tostein!« skriko Norskadn. Dei heldos eitTak
so, men ress som dce »·va soor Gulson i Galdeti,
so dce gol i hono. Daa dæ lei paa lite, reiste han
Tostein se upp att o karra attende tesN·zeirsko·
Gulson laag like still: Svenskadn loto bera haii
taa Palle i ei Bleie· Ei Viku ette laag han Lif-
Jngjin taa dei hadde Verju paa se.
Hogsknlcfcrdi til Danmark.
(Av Oddmund Vik).
(Slutten).
Dei gode Tybuarne stod ferdugemed Vognerne
sine syr aa henta oss. Me koyrde V-, Dansk Mil
til Samningshnset i Silstrup, Flcigg heile Vege11
og framme venlege Folk. ,,Velkomen« stod det
yver Dyri med Vokstavar av Blomar, og Blomarne
laug inkje; for inne var sett fram dei beste Retter
·ein kunde ynskja seg. Veggerne var prydde med
Kranfar og Bilcete, og Flaggi hekk millom alt.
Det samnadst mange Folk til, og fo vart det Mote
nte paa Garden med Talar og Songar. Meti
Ungdomen troyttest av so mykje god Kast, og so
kom Dansen· Det gjekk svært so gildt til. Dei
unge Danske Sveinar og Moyar dansad: »Aa so
vever me Vadmaal, aa so slcer me til saman«, og,
det var baade fint og lett gjort. Me fkildesttidleg
denne Kvelden; sume sekk Heim i Byen Tisted lika
ved og andre rundt ikring hjaa Bonderne Dei
var i Ty knapt so sprakaiide livfulle som paa Mors
- men meir aaloorsame av seg. Kom einfyrstiRoda
med deim, so var det greidt aa skyna, at deifylgde
med. J Ty hadde dei og voret med um Ansgars-
Kyrkja paa Mors; men naar Presten var i Ty,
maatte han halda»Tenesta i Folkekyrkja, og ingen
kunde hindra det. — Torsdagsmorgonen kom me
saman i Skogen ved Tisted og varttrakterade baade
med Ands- og Likamsfoda i det store Gamanshuset
der. Byfolket var mykjeso gjestmilde, det skalvera
visst.« Me gjekk ikring i Skogen, og rett som det
er, raakar me paa ei Bilcetstytta av ein elder annan
dugande Mann. Stytta av« den store Folkelnysaren
Kristen Kold var ingen Stad aa sjaa, men sho kjem
kannhenda: dei gloymde daa ikkje aa fortelja, kvar
hati var sodd i Byen.
»Aetiv« laag fyr Bryggja og ventad oss, og
me maatte av Stad. Ei Mengd med Folk
paa Bryggja, og det var Handtaking, Blomar
og »Farvell« utan Ende. Og naar me foor, var
det Veifting og »Hurra!« so lenge me hoyrde til
koarannan« Den norskssvenske Konsulen Jensen i
Logstor hadde bedet os koma innum ogsaa os
Middag der. Det vantadikkje paa Flagg, og no
var det Norske reint vortet. Ein Prest helsad
os paa Vryggja, og siden bad Jensen os upp i
Husi sine. Men der vart me ikkje so lenge;
me maatte inn i Garden. Der hadde dei
sett upp slikt eit vænt Telt, at eg mest laut
tenkja paa Valhall; Treet i Midteti vantad
ikkje, og det bar Blomar i Mengd, fint og lett
var alt. Me sette oss til Vordi, som stod
rundt Teltet, men daa me skulde sjaa oss fyr, laag
der Norske Flagg paa Benkjerne. Garden utan-
syre var stappad med Folk, og midt i Teltet stod
Gjenturtie fraa Sundby Høgskule, som hadde sett
Mote med oss her. Eg gloymer ikkje so lett, kor
fint alt gjekk fyr seg her. Gtter kvar Tale
kom dets ein- Song, mjuk og varm. Men me
maatte lenger. Me lagde til i Aalborg, og vart
mest tykne fyr det dei ikkje tok imot oss —
me var so, alt for goth vane no. Etterpaa
sekk me vita, at me kom, fyrr dei hadde ventat oss-
Dei sylgde oss daa kring, so me sekk sjaa alle dei
gamle Husi etter Kristiati 4 og so Kunstsamningen.
J Aalborg tok me«Farvel« med deim, som hadde
sylgt oss fraa Mors og Ty;- Konsul Jensen var
med oss lika til Vende-Syssel og heftest der ein
» Dag. Paa Jarnvegsstationen hekk endaa Kongs-
stasen; Kongen hadde netupp voret og opnat den
nye Brut. Gg var um og vilde gjera meg godt
av all denne Stasen, men so kom eg til aa fjaa
etter Flaggi. Ja, der var ei Mengd av deim,
baade Danske og Svenske, men ikkje eit einaste
Norskt. Nei var me so smaa, at me kunde romast
so vel i berre Firkantenl Detta var nokot aa
tenkja paa. Hogskuleleerar Himmelstrup fraa Ste-
num Hogskule matte oss her, og no skulde me
nordyver. Me steig utor Vognerne paa Vronderslev
Station, og her var det atter Folk fyr aa taka
mot oss. Soleids matte Terkelien, som er Styrar
av Stenum Høgskule. Me koyrde ei snaud Dansk
Mil til Stenum. Der var alt gildt aa sjaa til.
Til Skulen hoyrde tvo gilde Hus og ein fin Hage.
Paa den store Stongi midt i Hagen hekk eit svært
Danebrogsflagg, tvo mindre hekk ved Ledet, og
Raustet av Floyarne hadde kvar sitt Flagg, dets
eine Danskt og det andre reintNorskt. Her budde
me alle saman paa Skulen, so dei hadde innpaa
100 Menneskjur i Huset, for der var 50 Skule-
gjentur. Um Kvelden var me ute og song. Det
var mykje, so Danskarne song vaare Songar· Fleire
—og daa mest av Vjornsott —, som er litet songne,
hadde dei fagre Tonar til. Jkkje nokott Stad eg
høyrde, song dei so fint som her. Kannhenda det
var den Tingen, at dei i Vende-Syssel er meir
sterke i sitt Lag enn andre Stader i Danmark.
Fredag Fyremiddag heldt Terkelsen Fyredrag paa
Skuleti um Sokrates. Jau, han sekk baade Mei-
ning og Liv i det! -Slik som han der talad um
det »livande Ord««, heve me vel snaudt nog Rett
til hjaa oss endaa. «
Paa Ettermiddag var det Mote med Tale paa
Tale, godt Vedr var det, og alle var so glade.
So var det burt paa Leikoollen, og der gjekk det
med Liv skulde eg tru. Sidan um Kvelden var
det Fest, mange talad og daa iser Prestar. Eg
nemner berre Pastor Jakobsen, som talad um Inte-
songen: »Jyden han er sterk og sei.« Han sette
si Von til det, at dei som vilde nokot godt fyr
Danmark ikkje vilde gjeva upp Trui og Arbeidet i
myrke Tider.
Jmotthiddagsleite koyrde ei lang Rekkja med
Vogner til Vronderslev Station· Heile Hogskiilen
var med og elles mange andre. Fyrste Vogni hadde.
reint norsk Flagg, og Storsteluten av dei andre Da-
fager Gudstenesta der. Nettttti som eg skulde inn,
kom det dragande ei 4—500 Soldatarz Helvti av ·
dei gjekk i den reformerte og Helvti i denkatholske
Kyrkja. Daa eg saag dei klayvdest i tvo Flokkar,
kvar med sine Offiserar, vart eg reint kald med ein
Gong. Detta var inkje aa »samla seg« iBøn,
verre kunne det inkje vera, um. det var tvo Gudar.
So kom eg til aa tenkja paa det og, at eg inkje
hadde Pengar paa meg, og den som vil ganga i
ei engelsk Kyrkja, lyt hava Pengar· Det er so
mange »friviljuge« Offer baade til det eine og an-
dre, so ein vert til Spott, um ein er pengelaus.
Detta var nettupp i den Tidi, daa Russen heldt
paa og skulde taka Plevna, og Gngelsmennerne var
endaa meir gudelege i den Tidi enn elles og osrad
myket til Missionen, so Gud skulde gjera so vael
og lata Muhamedanarne vinna paa dei Kristne.»
Eg hadde inkje Hug paa aa kuvenda, fo Folk
saag paa det, og dermed gjekk eg inn. Eg lagde
Merke til, at alle, som kom inn, boygde det eine
Kneet, naar dei kom eit Stykke burtimot Alteret,
um det var syr Presten elder fyr ei sztdr av Ven-
gen til Erkeengelen Mikael, elder fyr det Sverdet,
som Bileatn ynskte han hadde havt, daa han inkje
hadde nokot til aa drepa Eslet med, veit eg inkje.
Eg freistad paa aa gjera som alle hine, men eg
vart so stinn i Beinet, nett som eg skulde til. Eg
var komen i det kritiske Sur-laget, ingenting likad
eg. Git Songarkor song falskt, eg vilde inkje tru
det i Fyrstningi,111en detvar so. Presten stod stam-
syr Alteret med Ryggen til Folket, men ender og daa
snudde han seg um, gjekk eit Steg til hogre og
eit til oinstre, slo ut med Armarne, og slo ihop
Henderne, og so gjorde han heilt utn att. Han
hadde inkje voret ille til aa dansa Franscese, tenkte
eg. Daa han kom paa Preikestolen, talad han
fælt godt paa ei Vis, men egtotte han var kunstig.
Kvar Gong han nemde Kristi Namn, lettad han
paa Kalotten’, men inkje, det eg saag, naar han
nemde Gud. Han lagde ut um Domedag, so det
var ei Bisn aa hoyra paa. Han fortalde um kor-
leids Guds Born stod upp fraa dei daude, naar
Doms-Bas11nen let, og at dei skulde havajustsame
Kjotet paa seg (og so tok han eit Tak i Armen
sin og riste), som dei hadde her i Verdi, og det
stod slik Ange av dei og slik Glans, so dei kunne
inkje kjenna seg sjolve att, so gilde var dei. Dei
gudlause skulde og standa upp og bu i same Krop-
pen som her paa Jordi, men Kroppen deira skulde
» vera reint roten og fnll av Verk og Pine, og det
skulde standa slik Jlltev av han, at det inkje var
til aa halda ut, og daa skulde dei segja til Gud-
,,Me kann inkje bu i denne Kroppem« men Gud
skulde svara, at han hadde skapt Kroppen til eit
Herrens Tempel, men dei hadde sjolve gjort detta
Templet til ein usyseleg Bu-Stad. So gav Pre-
sten seg til aa tala um Helvite og preikad, so det
gruste i meg, um eit stort Hav av brennande Bek
og Tjora, der dei fordomde skulde ceveleg pinast;
han preikad, so eg totte eg kunne hoyra det brann
og putrad og kokad og sand — han tok alt reint
etter Bokstaven. Det baud imot i Fyrstningi, men
han talad so varmt, at han reiv megsmed seg,
men daa eg hadde hoyrt paa detta ei Stund, kom
det liksom ein Tyngfel yver meg, kann henda fyr
di det leitad fo paa aa fylgja med paa det fra-
mande Maalet. Eg heldt paa og skulde somna av.
Til inkje aa dubba, so Folk saag paa det gjorde
eg nokot, som eg sann paa eingong eg var i eit
Selskap og hoyrde dei las upp »Keiser og Gali-
loeer.« Daa sette eg Pipehovudet mot Læret og
studde Hovudet mot MunnsBitetz kvar Gang eg
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
