Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
edraheime
Eit Blad aat det norske joltm
MMW
Kjem ut tvar Onsdag og Laurdag.
U-
de 59.
Porto og alt-
fyreaat.
Betaling
Laurdag den 20de September 1879.
Lysingar kostar 10 Øre
(3 ß) Petitlina, og daa
l etter Maateii fyr større
1 Bokftavar.
ZLE Aarg.
Segner fraa Gndbrandsdal.
Per GhntEkt
No, daa han Per Gynt er ut i vide Verdi
komen og er vorten ein namnspurd Mann, so kunde
det kanskje vera Moro fyrsume aa sjaa, kvat Sam-
bygdingarne hans veit aa fortelja um honom. Han var
ein rik, megtug Manii og bndde paa Nordgard
Haagaa i nordre Frons Hovudsokn (Søthorp) og
aatte eit breidt Stwk fraa Fjell til cha i beste
Søthorpbygdi, der Haagaagardarne no ligg. Han
dreiv mykje paa Fisking og Skjotitig, og det er
trulegt, at han vankad mykje inni dei store Fjell-
viddom milloin Gudbrandsdal og Opsterdal og
nordhver aat Rondom; det er mange gjilde Fiske-
vatn der og lugumt Reinssjell, og so ligg Sætri
··aat Hsaagaa·spaa«·idei««·Kantsoin» Men likaso rimelegt
er det, at han foor mykjeiVestfjellomz bnrtiVing-
stervatnom og nordyver aat Gjende; for Sothorp-
ingarne hev havt mykje Drift der i Vingstervatnom
i gamle Dagar og hev det tildels enno. Det er
ikkje so lett aa segja, kvat Tid Per Gytit livde;
men skal ein retta seg etter ei Segti uin ’n, so hev
han voret til i deiTidom, daa det enno var«Skog-
gangsmenn, ved 1680 elder so paalag. Segni er
fortald so: J Jol-Ottun kom det ein Kongens-
Kar (ein Loytnant fraa Skaaden segjer sume) til
honom Per og bad han fylgja seginn yver Fjellet;
han hadde drepet ein Mana, og so vilde han røma
inn paa Røyrosz det var Fristad der den Gongen.
(Det er ei Segn til her fraa Fron, som nemner
Reyros som Fristad. Det hev kanskje voretFristad
paa fame Maaten som Tolvmilskogen og mange
andre Skogar og Fjelldalar var det i dei Tidom:
eit Stelle, der Brotsmenn tydde aat og ofta slo
seg i Hop til betre aa hytta seg motHemnarar og
den harde Naturen-)
Han Per gav seg med og fylgde honom kav
inn paa Skjerheldhø-i; det skal vera umlag fire Mil
dit fraa Bygdi. Fraa denne Høi ser ein nedyver
aat Øysterdalskanten; der fkildest dei aat, og han
Per for heimyver att. Det var godt Skidfore, og
daa han Per kom farande ned hver Bakkarne uvan-
for Haagaagardarne, tykte han Skiderne gjekk so
godt, at han sekk Hug til aa staa kav ned paa
Flata istadenfor aa svinga inn i Garden. Det er
eit langt Stykkje ned paa Vollarne og dugeleg
bratt, so det finnst vel med Naud nokon, som staar
paa Skid der nedyver no, men han Per gjorde det
og bar Skiderne uppyver att. Gndaa leid det ikkje
meir Kvelde, enn att dei sovidt hadde faatt’ paa
Mjolkegrynsgrhta, daa han kom inn.
· k) Les ,,Gjynt««.
Ein Gong var han reint uheppen, han heldt
paa fiska. Han kunde bera seg aat korleids han
vilde, so fekk han ikkje Beinet, men det var fullt
med Fisk, som foor spelad seg ned med Baaten.
Rett som han fat der kjeid og sint, so var det lik-
som nokot frelste til og lo bakafyr han. Daa han
snudde seg og saag attende, so sat der ei· oveleg
ven GjenteiBakstamnen og skrattad aat ’om. Haji
Per skynad, at det var Huldri, og vontest at det
var ho, som gjorde, at han ingen Fisk fekk· Han
baud henne baade det eine og det andre, soframt
ho vilde vera snild Gjente og ikkje skipla Fisket for
honom, men ho lo berre aat honom. ,,Seg fraa
kvat dn vil hava daa«, sa’n. »Fcer eg vera Gjenta
di so.« »Ja daa, det skal du gjerne faa vera;
men dit lyt koma att-i Morgo Efta, fo skal me
talast meir ved; no lyt eg siska.« Huldrivart burte,«
og han Per fekk reint overlag mykje Fisk. Kvelden
etter kom ho att. Per var leid detta og freistad
haala seg anda, men Huldri dreiv beint paa han
og sa’: ,,,Dn lovad meg nokot i Gaardu.« Men
so tok han Per til eit stygt Forbannels paa, at
det hadde haii alder gjort, og han gjorde seg so
tygg, at Hnldri vart rædd og strauk att. Sidan
var han mykje etterhengd av dei Underbnande.
Ein Kveld vart han reint i Beit for deim i Bui
si; dei la, seg attpaa Ljorholet, so Reiyken vart so
stinn, at det mest ikkje var buande der. Per hadde
hoyrt sagt,« at dei var rædde Retyken av brennt
Braud, og han brennde npp næstan alt Braudet
sitt, og det hjelpte; dei vart burte fraa der daa.
Men som han stod og tullad paa Grautgryta, so
foor Deri upp, og daa han saag seg attende, fekk
han sjaa ein Nase so stor og tjnkk som ein Mjøl-
pose. ,,Ser dn Nasen eg fører, du,« sa Trollet.
,,Ser dti Snpa eg rører du«, sa ’n Per og opste
ei Sleiv med kokande, halvstinn Graut burtiNasen
paa det. Men daa vart det Leven i Haugom og
Urdom ikring, sume storskrattad og ropte GuriSup-
tryne, snme greet og jamrad seg.
Ein Gong fekk han sjaa tvo Huldrer, som drogst
Ryggjartak. Han stillte seg nærare og gjoymdeseg
bak ei Kjørr og saag paa deim· Rett som detvar,
so la’ den eine den andre aat Marki, so det sokk
i henne. ,,Saagst du meg, du Petter Hagen: eg
tok ho, so Skræn (Skorne) stod høgt, eg.« Skratt
og Staak vart deti alle Haugar. Um Bjonnskjot-
ingi og Boygen fortel dei likaeins paalag, som As-
bjørnsen fortel det etter Per Fugelskjelle« Dei
andre Reglur, som haii fortel Um han Per Gynt,
er tildels kjende her; men dei hengikkje iHop med
Namnet hans. Det finst ei Byrse i Bygdi, som
skal have hoyrt Per Gynt til.
Havfrnga paa Furusjocn.
Jnnpaa Kvamskjoleii er det eit Fiskevatn, som
heiter Furusjoen. Der bndde det ei Havfrugei
gamle Dagar, men det er nog lenge sidan. Ho
var so ooeleg ven til aa syngja, at ingen hadde
hoyrt slikt, men det var saae sont var lagje til aa
faa høyra det. J dei ljose Snmarncetom, naar all
Tiiig var stilt paa Fjellet og Sætroin ikring, og
Sjøe11 laag speglcmde klaar, daa var det, at ho
dukkad upp og spelad og song. So var det ein
Koeld, at ein av Mennom, som sætrad der paa
Kjolen, kom gangande framnm der. Han hadde hoyrt
Segni, men ikkje trutt større paa det; men Nott
som stillast var det,» og han fekk Htig til aa sjaa
burtaat· Og som han kom bnrtaat Batnet, so fekk
.han sjaa Havfriiga sat ntpaa der; ho hadde fagert,
ntslegjet Haar og ·Gullharpe· Tonarne drog seg
uppyver mot ’om, og han vart standande reint for-
binad. Han hadde hoyrt, at Havfruga gav kloke
Svar paa vande Spnrsmaal, og det vilde han no
freista ho paa. »Kvat er sterkaste til Tusreimer,«
ropad han. ,,Kalvhals, din Tosk,«· sa’ ho, Hari skaut
hver ho; siime fegjer, at han skant ein Gullkam ut
or Haaret paa henne. Det var for ho ikkje skulde
trolla han fast, at han skaut. Men daa ikvatt ho
vondt. Ho lettad seg upp og strauk, niedaii ein
fkjerande Song gjekk yverVatnet: FarocelFlokog
Furusjø og Vulntjonner baaet — ingen heppen Mann
paa dine Gard—innan nie Led. Sidan hev ingen
hoyrt ho der, men i Vatsbreddi sette ho att Slag
etter seg i ein Stein, og det syner enno. Dei
Gainle fortel·.. at det hev. gjenget paa Skakke paa
den Garden sidan, men det skal ogso vera ved det
Leite, at Forbanningstidi er ute no, segjer dei.
0. A-
Svar til Hr. Kyst)
Hr. G. i- Fedraheimen er harm over Slutnin-
gen af den Tale om Friheden, som jeg holdt paa
sidste Lillehammer-Møde. Han mener at jeg der
har optraadt paa en uforsvarlig Maade overfor
vort politiske Venstre. Jeg skal først have paatvun-
get Venstre Meninger som det ikke har, ogsaa
anket over at det ikke vedkjender sig disse Menin-
ger. Paa denne Maade skal jeg have gjort hele
Venstre til en Flok af Løgnere og Rædharer.
Havde jeg gjort dette, saa havde G. havt god
Grund til at være harm. Men jeg har ikke gjort det.
Min Anke var ikke rettet mod hele Venstre M),
k) Bedes optaget i Oplandeties Avis og i andre Blade c
som kanste har optaget G.s Angreb.
M) Talen findes i Oplandenes Avis, Tillægsbladet No.
9—11; se navnlig No. 11. ’
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
