Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
238
Fedraheimen.
27de September 1879·
ikkje tenkja oss det paa annan Maate· For der-
som han ikkje var rædd, so vilde han strida likso
hardt fyr si »Tru« som me syr vaar, meiner me-
Heile Tingen er·den: me — sorstend ikkje den
Synsmaaten, at ,,Sanningi er relativ.«
Etter det eg no hev lagt ut, trur eg, at Lesa-
ren lettare vil forstaa meg, naar eg tek paa att
med det, me her skal hava fyr oss: det Politiske.
For her segjest detpaa same Maaten, at Sanningi
er relativ, og her kann me alle vera med, kor lite
me enn kann vilja vera med paa Setningen i det
Gudelege. .»»
Det er ikkje so, som Chr. Bruun trur, at
,,(Zorunnspursmaalet« i Politikken er det um Nik-Ep-
formerne og kven av dei er den ,,sanne.« Me er
komne framum den Tidi, daa Folk ,,trudde« paa
Riksformer og meinte, at alt var gjort med aa
kastaelderinnsetja ein Konge. Grunnspursmaalet
i den nye ,,realistiske« Politikken er det um —
Folkebaten.
Det spyrst ikkje lenger um min og din per-
sonlege politiske »Kjepphest.« Det spyrst i sullt,
ramt Aaloor um, kvat som er mest gagnlegt fyr
Folket, ,,til mest Gagn syr dei sleste·« Og daa
er det greidt, at likso visst som kvart Folk og kvar
Tid liver under ulike Vilkor, likso visst maa desse
ulike Vilkor krevja ulike Statsformer Ein kann
altso ikkje lenger segja: den og den Riksformi er
absolut den rette, d. v. s. den rette fyr alle
Folk og alle Tider; Ein lyt nogja seg med aa
segja: den Riksformi er rett, som høver best med
Tid og Tilstand. Men den er den rettaste, som
hører best til dei beste Tilstand, kann Ein leggja til.
Ein Mann lioer i eit Kongedome Han er
komen til den Trui, at Republikken, paa den Maa-
ten som her er sagt, er den rettaste elder sannaste
Riksform· Men det er ikkje dermed sagt, at han
strakst trur seg aa hava Rett til aa lysta Herskjold
mot Kongedomet. Han maa syrst spyrja seg fjølv,
um Folket er »so langt komet,« at det hev Bruk
fyr ei ny Riksform, elder um det kannhenda ligg
,,fo langt atterut,« at her trengsttusund Ting syrst,
syrr det kann vera Meining i aa tenkja paa slikt
som aa skista Rikssorm» Finn han no, atdetsiste
er Tilsellet, og er han sjølv ein Manii med god poli-
tisk Moral, — so vil han loyalt boygja seg fyr
det Naudsynlege, syr det som han ser tener Folket
best, og istadenfyr aa rida villtpaa sin eigen Kjepp-
hest, vil han taka i og arbeida, der Arbei-
det trengst. —
Romantiske Jdealistar vil segja: Mannen er
uærleg, Mannen er utan Mod; han loyner sine
Meiningar fyr aa vinna seg sjolo sram; han løn-
ner sine Meiningar syr dess lettare aa narra Folk
med seg. Men andre vil kanskje i jamn Prosa
segja som so: Munnen er ein praktisk Kar, som
tek det Arbeidet, Tidi hev aa bjoda, istadenfyr aa
vasa Tidi burt med Spursmaal, som —— ikkje er
uppe!
— Berre i det Tilfellet vil ein slik Mann
kjenna seg skyldig til aa reisa Kamp mot Konge-
domet, naar han trur aa sjaa, at detta er so utlivt
og fo storknat, at det stengjer fyr den solkelege
Utvikling elder liksom ikkje gjev Folket Rom til
aa veksa. Daa maa han lysta Merket, iallfallsegja
fraa til Folket um det, som han trur aa hava set.
Men det er og det einaste, Ein hev Rett til aa
krevja av honom.
(Meir.)
O
T
Presteii M. B. Bye.
Den fyste Gaang eg Deg sekk sjaa
J gamle ijrkja vaar,»
VaarPrest Du skulde vera daa,
Eg minst dce som igjaar·
Aa blug aa aalvorsleg Du sto
Vaar gamle Hyrding nest;
Aa snart me fann, at Du var go ·
Aarett ein Herrens Prest.
Du fram for ijrkjelyden steig
Aa brann for Herrens Sak.
J Bøn paa dine Kne Du seig
Aa var ein Hyrding vak-
Aa fast Du fram si- Flokkjen tro
Mce Andlit mildt aa ljost,
Aa bau oss Kvila trygg aa go
Upp til vaar Frelsars Brjost.
Aa Ore stroymde djupt aa mildt,
- Um titt i heilag Harm;
For Nestens Frelse sterkt og stillt
Det glodde i din Barm.
Du var ein Kristen go aa varm,
Dertil Du var ein Mann· ·
Titt Dagsens Strid deg gjorde harm,
Den Du fann mindre fann.
Men um ein stundom mot Deg strei,
Ein endaa var din Ven-
Du Slangeklokskap aller lei,
Din Veg gjekk beint sram, den·
Titt sallt doe tungt sor Hugjen din,
Aa Heimlov snart Du sekk;
·Men saart det skar i mangt eit Sinn,
Daa Du ifxaa oss gjekk.
Aa vitje oss blei inkje av;
Din Gravkross no er re’st»—»
Du lae ne din Hyrdingstav
Aa blei ein hogre Gjest.
Fraa Verdi, som titt sallt deg sur
Aa saadd mae Klinte stri,
Du steig som Fugl fraa tronge Bur
Mot Himlen loyst og fri.
Eit hjartugt Takk me seia maa
For alt du her oss gav.
Gud styrkje Viv aa arme Smaa,
Gud turke Taara av!
Jorund Telnes. «
Kristinuiasden 26de September 1879·
Tl1itlgval. Fraa Romerikssylket vart den 23de
valde til Thingmenn: Kaksrud med 44 R.,
Sverdrup 41, Bonde Gunnar Frilset 37, Bonde
Hans Furulund 35 og Riksrevisor H. E. Berner
med 24 R. —— Bøl)n sekk 17,Berger 14,Hagberg
6, Selboe 5 R. Til Varamenn valdest:Lærar H.
J. Næss (serfkildt Val) med 20 R., Bonderne A.
Olsen Udnces, J. Schea, A Bohn og A. Berger.
—- Valmennerne var 46. —- Romeriksbenken vert
soleids sett med berre Vinstremenn, og det dugande
Menn. J Kristiania finnst det Folk, som krosfar
seg yver detta Valet, mest syrdi Berner vart vald
og Selboe kastad. — FraaStavanger og Han-
—-
j ·- —-
Scld til den Voudc.
(Ved Forf. til «Av laak Ætt« og ,,E-in Fritenkjar«.)
1.
1.
Futen Niels Pederson var ein streng og sterk·
Mann. Han gjorde aldri meir godt, enn han var
noydd til, men so gjorde han helderikkje meir vondt,
enn at det gjekk an, sagde Folk. Han var ikkje i
Grunnen· umtykt, men Folk hadde Age syr Futen sin.
Naar han kom gangande i store Stig, hog og
gruv, med fvcere Aksler oglangt graattHaar under
ei diger svart Skinnhuva, so gjekk Folk or Vegen
og helsad som paa ein Konge. Vart han vond,
kunde han sjaa slik paa Folk med sine graae koasse
Augo,( at dei skalv under det. Munnen hans var
fast, liksom hoggen i Stein, og det fanst ingen,
som hadde set Futen smila. Han var faamcelt men
hardmælt, og det, han hadde sagt, stod.
Niels Pederson var Enkjemann Dei, som
minntest Kona hans, sagde, at ho hadde voret utor
Ho var sjeldan aa sjaa, og mest aldri med Kyrkja»
Dei som tente hjaa Futen, meinte, at ho dreiv paa
med ymse Ting, som ikkje maatte vitast, og daa
ho var daai, kom det ut eit Ord um, at den Voude
hadde vist seg i Sjukestova same Notti som ho foor,
og daa forstod alt Folk, at den myrke, strenge Fru
Margreta laut hava selt seg til den Bonde.
Med henne hadde Futen ei Dotter, som heitte
Gunhild, og som i alle Maatar liktest Moer si,
berre ho var ljosare og gladare. Men det kom væl
av Ungdomen, sagde Folk.
Daa Gunhild var tie Aar, hende det ein Dag,
at ho saag ei Katt-Ula, som sat paa Husmonet.
Ho gjekk inn og fortalde Moer si detta. Moeri
svarad ikkje, men vart kvit som eit Lik· Morgonen
etter var det, at ho lagdest i Banesott, og fyrr
Vika var ute, hadde ho sloknat.
Sidan vaks Guuhild upp reint paa fri Fot.
Faeren brydde seg ikkje um henne og var dessutan
lite heime. Ho soor og slaug i Skog og Mark og
sekk Ord fyr aa vera ein vill Unge; dei einaste,
ho hadde Umgang med, var Tenestfolket, som for-
"talde henne Sogur og lærde henne Bygdevisur.
Maaten fager, men myrk og med ugodslege Augo. s Av dei sekk ho og einkvar Gongen hoyra underlege
Segner um Moer si, altid med det Tillegget, at
det »berre var Folkesnakk og slettikkje fannt«, men
likevæl fortalde paa ein slik Maate, at ho halvtum
halvt trudde dei. Hellest vaks ho upp med liten
Kunnskap i dei Ting, som andre Folk heldt fyr
um-aa-gjera; soleids vart det sagt, at ho knapt nok
kunde Fadervaaret, daa ho stod fyr Presten· Ho
var sramifraa fager, frisk og stautz men i Augo
hadde ho nokotvillt, som gav Minniiig um Moeri.
Fyr Presten gjekk ho, daa ho var femtan Aar-
Ho hadde ikkje stort Lag med den andre Ungdomen,
daa dei fleste var rædde henne; men fo var ho og
like sæl. Berre ei av Gjenturne brydde ho seg
um, og det var Signe Lid; for henne hatad ho.
Signe Lid var væn og ljos, blid i Aasyn, mild i
sitt heile Lag; Gutarne likad henne sramifraa.
Baard Neset var og ein av dei, som hadde eit
godt Auga til Signe. Men just detta var det,
som Gunhild ikkje kunde lika. Naar Baardsat og
saag burttil Signe, sekk holiksotn Bringeverk. Ho
lagde seg meir og meir etter aa draga Baards
Augo til seg. Baard forstod tilslutt detta og totte
det var gildt· Det var altid ein hcev Ting aa
v era væl umtykt av væne Monar; men det laur
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
