- Project Runeberg -  RIT eftir Jónas Hallgrímsson / V. Smágreinar Dýrafræðislegs efnis, Ævisa A o. fl. /
175

Author: Jónas Hallgrímsson
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.

— 175 —

hann nefnir á bls. 106 (sbr. Bj. Sæm., Fisk., bls. 280—81).*) —
14. 1., „markið hvata", þ. e. kynferðismerkið ♂ . — Bls. 100.
„Sædyfli"; Bj. Sæm. nefnir ættina, sem er 5. ætt af sömu deild,
skötuselsætt, skiptir henni i 3 ættkvislir og nefnir þá 3. sædyfli,
en hina fyrstu, sem hann telur skötuselinn til, kjaftagelgjur
(bls. 194—206). — Bls. 101. „Geirnefur, geirnyt"; fyrra nafnið
er hið rétta nafn á þeim fiski, sem Jónas á við, en geirnyt er
annar fiskur, sá sem Jonas nefnir hafmús (sjá bls. 111, efst),
enda hefir honum verið kunnugt um það (sjá bls. 112).
Geir-nytin heitir ekki „hemirhamphus" á latinu (sbr. 1. og 7. 1.),
held-ur er það annar fiskur, er svo heitir nú. Geirnefurinn, sem
Jonas á við og nefnir öðru nafni geirnyt, heitir scomberox saurus
á latinu; en Bj. Sæm. skýrir svo frá, að nafnið hemirhamphus
hafi einu sinni verið „látið tákna eitt þroskastig hornfisksins"
(sbr. bls. 333 og 336); því hefir Jónas sett þetta latinska nafn
við þennan geirnef, sem hann vill kalla geirnyt; sbr. næstu
tegund, hornfisk, sem hann kallar einnig geirnef, öðru nafni. Bj.
Sæm. telur geirnefinn til l.ættkvislar, en hornfiskinn til 2.
ætt-kvislar af geirnefsætt, 6. ætt 1. deildar af liðgeislungum.
Hornfisk jar verður hér nú aldrei vart, en geirnefur finnst hér stöku
sinnum. — Bls. 102. Bj. Sæm. nefnir silungaættina laxaætt og
telur hana 1. ætt 2. deildar liðgeislunga. Hann skiptir henni likt
og Jónas, i 2 ættkvislir, laxa og loðsíli; til 1. ættkvislar telur
hann 3 tegundir, lax, urriða og fjallbleikju, sem svara til 1., 3.
og helzt 6. tegundar hjá Jónasi. Af urriða telur Bj. Sæm. 3
af-brigði, sjóurriða, sem er s. s. 2. tegund hjá Jónasi, lækjasilung,
sem er 4. (og 5.) tegund hér, og vatna-urriða, sem er 3. tegund
hér. Af fjallbleikju telur Bj. Sæm. einnig 3 afbrigði, sjóbleikju,
vatnableikju og dvergbleikju; Jónas greinir ekki fyrri afbrigðin
tvö sérstaklega að, en á við þau með nöfnunum „sjóbirtingur"
(og „sjóreyður") og „vatnasilungur" (og „rauðbirtingur" og
„reyður"), en 3. afbrigðið er 8. tegundin hjá honum. —
„Brand-kóð", 5. tegund hjá Jónasi, telur Bj. Sæm. vera eitt nafnið af
fleirum á lækjasilungi, en „blásili", 7. tegund, eitt af fleirum á
vatnableikju. — Orðin innan hornklofanna i 9.—10. 1. eru ekki
í ehr. — Bls. 103. Jónas telur 2 tegundir af loðnu, en fyrri
tegundin hans er ekki nefnd af Bj. Sæm.; telur hann „loðsíli" eitt
af nöfnum loðnunnar. — Sama máli er að gegna um sildina, bls.
103—104; Jónas nefnir „kópsíld" sem sérstaka tegund, en Bj.
Sæm. getur þess nafns sem eins af nöfnum sildarinnar, segir

*) í greininni: Af eölisháttum fiskanna, bls. 87, haföi Jónas
nefnt skötuselinn blágómu. Sbr. næstu ætt.

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Sun Dec 10 07:24:53 2023 (aronsson) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/hjrit/5/0387.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free