Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
18
rúss og deilur*.1 Þó prestar á 17. öld væru lærðir, fróðir
og siðavandir margir hverjir, þá fór prestastéttin engan
veginn varhluta af spillingu aldarinnar; má sjá þess ótal
dæmi í ritum, bréfabókum og annálum þeirra tíma, að prestar
stóðu jafn lágt í siðferði eins og leikmenn; það ervarla hægt
að ljúka upp bréfabókum biskupanna, svo menn ekki reki
sig á siðferðisbrot presta og er sjaldan tekið mjög hart á
því. Síra Þorsteinn Oddsson prestur í Skarðsþingum féll
þrisvar í hórdómsbrot og hélt þó prestsembætti.2 Einar
prestur Torfason á Stað í Steingrímsfirði »hafði kunnur orðið
að hórdómi, en vafið lengi að konan lýsti hann, fyrst með
þögn hennar og síðan með lýgi á annan og tekið hana sjálfur
til aflausnar, hafði hann flækt það mál lengi með krókum og
kyndugum brögðum*.3 Síra Einar missti þó ekki prestinn,
en varð að sækja um annað brauð (Stað á Revkjanesi).
Ótal svipuð dæmi mætti telja, eí þörf væri. Ekki var tekið
ti) þess, þó prestar væru hneyxlanlega drykkfelldir, er opt
talað um drukkna presta og drykkjuslark þeirra og annara
embættismanna. í annál Halldórs Þorbergssonar4 stendur:
»1652: kennimaður einn fargaðist sjálfviljugur af brennivíni*
Síra Páll Gunnarsson í Stafholti dó 1696 af drvkkjuskap í
Hjarðarholti;5 Þórður prófastur Oddsson reið drukkinn á stag
milli húsa og meiddist til bana.6 Síra Jón Sigurðsson á
Breiða-bólsstað skrifar sjálfur, að hann muni ekki með vissu hverju
’) Safn til sögu íslands II. bls. 772.
J) Stjórnleysi í kvennamálum var arfgengt í ætt hans. Þorsteinn
Guðmundsson, þriðji og síðasti maður þórunnar á Grund. atti 5 eða 6
launbörn. eitt þeirra var Oddur prestur í Tröllatungu. hann nauðgaði
systur sinni, sem var barn að aldri, og missti prest og var dæmdur af
Oddi Gottskálkssyni 1554 í Spjaldhaga. útlægur úr Norðlendingafjórðungi
og átti að missa hægri hönd, en bæði eyru, ef hann gyldi eigi ráðspjöll
fyrir stúlkuna. Páll Stígsson náðaði Odd og fékk hann síðan
Trölla-tungu. Síra Oddur átti 3 sonu, síra þorstein. er fyrr var getið, Nikulás
og Jón; Nikulás átti 4 launbörn;Jón átti barn með systur konu sinnar
og fyrirfóru þau barninu. Ann. Björns á Skarðsá, bls. 183—85.
3) Árb. Esp. VII. bls. 93.
4) Hdrs. J. S. nr. 313-4°, bls. 119. Sbr. Árb. Esp. VI. 152.
5) Hestsannáll. hdrs. J. S. nr. 39. fol.
6) Fitjaannáll, hdrs. J. S. 238-4°. Árb. Esp. VIII. bls. 96.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
