Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
43
sýna ágætlega hugsunarháttinn og aldarandann og set eg því
hér stutt ágrip af hinum helztu.
Séra Guðmundur Einarsson á Staðarstað (f 1648)
merkis-prestur, frændi Guðbrandar biskups, samdi fyrsta galdraritið
og var það einkum stýlað gegn »F,jandafælu« Jóns
Guðmunds-sonar lærða. Særingarkvæði þetta hafði Jón ort 1611, til þess
að koma fvrir apturgöngu á Snæfjöllum við Isafjarðardjúp.
Guðmundur Einarsson skiptir riti sínu1 í tvær deildir, er hin fyrri
um galdra almennt, hin seinni um »Fjandafælu«
JónsGuðmunds-sonar. Fyrst talar sira Guðmundur uin höggorminn o: kölska,
hvernig hann gangi réttur fram með sínu at’kvæmi og hvetji
harðstjóra og stórhöfðingja til ofstopa og hræðilegra
grimmdar-verka, en segirsvo, að höggormurinn gangi optar í hlykkjum og
bugðum og reyni að eyðileggja guðsríki með því að uppvekja
villumenn, »kéttara« og galdrabelgi, og gjörir djöfullinn á þann
hátt meiri skaða, en þegarhann gengur réttur. Upp á réttan gang
höggormsins tekur hann til dæmis grimmdarverk ýmsra
róm-verskra keisara gegn kristnum mönnum og önnur illvirki
annara harðstjóra, og segir svo: »allir þessir fyrnefndu tyrannar
hafa herfilegan clauða fengið og eru nú í eilífum kvala eldi og
loga með sinum föður djöflinum og reykur af þeirra pislum
mun uppstíga um aldur og að eilífu«. Þar næst telur séra
Guð-mundur upp nöfti djöfulsins og útlistar þau, talar svo um
slægð hans i því að tæla menn frá guðsríki, og um þau
vél-ræði, sem hann brúkar til þess að »forfalsa« guðsorð; tekur
hann fyrst ýms dæmi úr ritningunni um vélar kölska, og talar
svo um slægð hans á seinni tímum »er hann gengur með
sínum lygaöndum í lærdómsins bugðum og krókum upp og
niður um jörðina, að villa alla veraldarkringluna ef hann
gæti, og draga mannkyndurnar með sér i eilífa glötun«. Því
næst telur séra Guðmundur ýmsa villumenn og
villukenn-ingar að fornu og nýju og segir að djöfullinn hafi lika hér á
’) In versutias serpendis recti et tortuosi, það er lítil hugrás yfir
svik og vélræði djöfulsins, sem stundum gengur réttur, stundum
hlykkj-óttur að spilla mannkynsins sáluhjálp. Samanskrifuð af Guðmundi
Einarssyni 1627. Hdrs. Bókmf. Kmh. nr. 93-4° og 130-4°. Ny kgl.
Samling, nr. 1848 C. 4°,
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
