Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
248
r
dag, út vegin 10 pund af smjöri. A stórum íslenzkum
heim-ilum, segir hann, sé allt of margt vinnufólk; aó hafa of margc
í heimili, sé að eins ill venja.
Horrebow segir, að það sé algengt að heyra á íslandi,
að foreldrar lofa guð, ef þeir missa börn sin, hvert eptir
annað, það þykir ósvinna, að hafa aðra skoðun en þá, að
foreldrar eigi að þakka guði, ef þeir eignast engin börn, úr
þvi þeir geta, hvort sein er, ekki fætt þau og klætt.
Aðal-orsök apturfararinnar telur Horrebow vankunnáttu íbúanna,
þeir kunna ekki að bjarga sér, kunna engar iþróltir né
hand-iðnir, þeir kunna ekki að rækta jörðina og ekki einu sinni
að brúka hendurnar til almennrar vinnu; hann heldur þó, aó
ísland gæti blómgvazt eins vel og Noregur, ef Islendingar
fengjust til að læra eitthvað. Horrebow segist hafa hitt marga
skynsama menn á þinginu og hafi þeir flestallir örvænt
um hag landsins, en Skúli Magnússon fógeti hafi þó haft betri
vonir; segir hann, að þeir hafi búið saman á Bessastöðum.
Horrebow ritar siðan alllangt mál um verzlunarfélagið og
minnist síðan nokkuð á skólalærdóminn; hann stingur upp á,
að á biskupssetrunum séu stofnaðir nokkurskonar prestaskólar
(sem hann kallar Gvmnasia), og þar eigi þeir, sem útskrifazt
hafa úr latinuskólunum, en ekki hafa efni á að sigla, að læra
guðfræði og læknisfræði, því mjög mikil nauðsyn sé að fjölga
lækningafróðum mönnum. Höf. getur þess einnig, að íslenzk
löggjöf sé i hinni mestu óreglu, hann vill því láta flýta fyrir,
að samin sé og útgefin islenzk lögbók.
F. W. Hastfer (1722—1768), sænskur barón, var, sem
kunnugt er, sendur til íslands 1757, til þess að líta eptir
fjár-ræktinni og koma þar á fyrirmyndarbúi til fjárræktar.
Hast-fer var ágætlega að sér í öllu því, er snerti fjárrækt og
bú-skap1; að hann einnig hefir litið glöggu auga á ástand Is-
Fridrik Wilhelm Hastfer, sonur Gustafs Berndt H., var fæddur
9. okt. 1722, var framan af æfinni fyrirliði í liði Svía, en fór svo til
Danmerkur og dó í Kaupmannahöfn 176S. Bók hans »Omstándlig
underráttelse om fullgoda fárs ans och skötsel*. kom út 1752 og á
dönsku í Kmh. 1756; rit þetta var lagt út á mörg tungumál, og þótti
eitt hið bezta rit um fjárrækt, jafnvel fram á 19. öld. Á íslenzku kom
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
