Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
75
surtarbrandi, at því stjórnin hélt aö hann gæti oröið að
not-um, bæði sem árepti á byggingar, til smiðakola og
rauða-blásturs.1 Nefndin gat eólilega ekki snúizt við að skoða
surtarbrand á fjarlægum útkjálkum og því var Christian
Ziener, sem lika var frá Kongsbergi í Noregi, sendur um vorið
1775 til að skoða surtarbrand á Vestfjörðum, einkum kringum
ísafjarðardjúp og Aðalvík,2 þar er surtarbrandur nærri sjó og
hugði stjórnin þvi að þar væri hægast að vinna hann og
flytja. Ziener átti að skoða þykkt og lengd
surtarbrandslag-anna, steinalög í kring og milli þeirra og leggja ráð á hvernig
skyldi ná surtarbrandinum og vinna hann. Auk þess átti
hann að athuga önnur steinefni, sem að gagni mættu verða.
Chr. Ziener ferðaðist um þau héruð sem tiltekið var,
skoð-aði surtarbrand i fjöllum og lýsir hverjum fundarstað
sérstak-lega og allvel eptir því sem þá var hægt. Rannsóknir Zieners
sýndu það berlega að ekkert -útlit var til þess að
surtar-brandurinn gæti komið að neinu verulegu gagni nema fyrir
r
bændur þá sem næst bjuggju.3 Arið 1778 lét. stjórnin ókeypis
útbýta nokkrum járnkörlum og skóflum til bænda í
Isafjarðar-sýslu, sem næst bjuggu surtarbrandi, því í þá daga vildi
stjórnin með föðurlegri forsjá bæta allt og laga; og leiðbeina
mönnum og hjálpa mönnum jafnt í smáu sem stóru.
Ennþá eitt var það sem landsnefndin átti að gjöra
ráð-stafanir um og það var saltbrennsla á íslandi, í þá átt höfðu
þeir Eggert og Bjarni þegar gjört tilraunir, og eins og kunn-
’) 1760, 25. marz, veitir stjórnin 200 rd. til þess að gjöra tilraunir
með kolanám í Norðurmúlasýstu og sama ár er talað um einhvern
Lars Olsen Hurtifeldt, sem átti að skoða steinkolanámur á íslandi og
fékk að láni jarðnafar þann, sem geymdur var hjá vísindafélaginu; það
hefh’ ef til vill verið nafar sá sem þeir Eggert og Bjarni notuðu.
Lov-samling for Island III. bls. 390—91.
2) Ziener skoðaði einkum þau surtarbrandsfjöll er síra Snorri
Björnsson lýsir í Deo, regi, patriæ, bls. 362—371.
3) Chr. Zieners Beskrivelse over nogle Surterbrands-Fielde i Island
saa og nogle Steder hvor jernhaltig Jord er funden. Aptan við
ferða-bók Olavii. bls. 735—756. Sbr. hdrs. M. Stephensens nr. 55, fol.
Islandske Maanedstidender 3. Aarg., bls. 128—133. Erindisbréf Zieners
dags, 21. apríl 1775. Lovsamling for Island IV, bls. 133—37.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
