Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
268
Unclirlendi.
hrauniö þröngvaði ánni upp að hlíðinni tók bæina af, svo
það varð eftir eldinn að iiytja þá upp á heiðarbrúnina.
Allur efri hlutinn af landspildu þeirri, sem takmarkast af
Skaftá, Landbrotsvötnum og Kúðafljóti, er þakinn hraunum,
gömlum og nýjum, en rúmur þriðjungur af flatarmálinu,
neðan við hraunin að sjó, eru sandar. Gamla hraunið hefir
að öllum likindum komið úr Eldgjá á Skaftártunguafrétti,
og eru allmiklar likur til þess, að það hafi runnið á 10. öld
og breytt mjög landslagi á þessu svæði. Fyrir gos þetta
hefir Skaftá runnið i mörgum kvislum yfir Meðalland og
nokkuð af Landbroti og þar þá verið óbyggilegt land að
mestu, fjörður hefir ef til vill gengið inn, þar sem Skaftárós
nú er og Landbrotsvötn, upp undir Kirkjubæ. Hraunið úr
Eldgjá rann svo yfir sandana fyrir neðan Siðu og fylti
fjörðinn, og hét land það, er svo myndaðist i fornöld,
Ný-komi, en nú Landbrot1). Ofan á þessu gamla hrauni rann
svo Skaftárhraunið 1783 og þekur nú meira en helming
þess, mest er nýja hraunið að vestanverðu og svo fram með
Síðunni næst Skaftá, allur austurhluti gamla hraunsins hefir
haldist óbreyttur. Suðvestur af hraunbreiðum þessum, frá
hraunbrún að sjó og vestur að Kúðafljóti, er Meðalland,
þar eru graslendur eigi alllitlar fyrir neðan hraunin og
sumstaðar dálítið mýrlendi, þvi mikill vatnsagi er hér
al-staðar undan hraunbrúnunum, en á hinn bóginn eru stór
flæmi nær sjó þakin roksandi; mega heita eyðisandar
al-staðar með sjó á þessu svæði, og eru þeir víðast mila á
breidd, en bæirnir eru fjærri sjó, nálægt hraunum og
kvisl-um Með ströndu heitir Meðallandssandur. og austar
Sjávarmelar við Eldvatnsós og Máfabót milli Skaftáróss
og Yeiðióss. Meðallandið er marflatt og mjög sendið, enda
er jarðvegurinn langt niður ekkert annað en eintóm forn
roksandslög, roksandurinn er smágjör svartur vikursandur;
sandbyljir eru þar tiðir. Grasið er viðast gisið i Meðallandi
og sumstaðar eru roksandsþúfur með melgresi. Sveitin
Um þetta liefi og ítarlega skrifað í Geogr. Tidsskrift XII. 1894
bls 219-220.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
