Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
212
Sel
r
fjár*.1) Olafur Stephensen hafði líka búfé sitt i seli og svo
gerðu flestir framfaramenn á 18. öld.
A 19. öld lögðust selin því nær algjörlega niður, og
r /
nú munu selstöður nærri hvergi vera til á Islandi.2) A
ferðum mínum 1881—98 fór eg mjög víða um beitarlönd
og heiðar, en man ekki til að eg findi eitt einasta sel, sem
enn var notað sem sumarhús frá aðaljörðu, en eg kom i
allmörg sel, sem voru orðin að sérstökum heiðarbýlum eða
kotbæjum; slik seljakot eru algeng viða um land. Hve
af-armikla þýðingu selin hafa haft á fyrri öldum. sést af
hin-um óteljandi seljarústum, sem eru dreifðar um afdali og
r
heiðar um alt Island. Selstöður og nýbýli hafa verið
ná-tengcl hvert öðru, og á halllendum og útskæklum
hálendis-ins eru mjög viða dreifðar rústir eyðibæja og selja, hvað
innan um annað, enda hefir notkun þessara fjallhúsa skifst
á ýmislega, sel og beitarhús orðið að sjálfstæðum býlum o.
s. frv. I bygðum sjást þess lika ótal dæmi, að sel hafa
breyzt i sjálfstæðar jarðir og þær sumar allstórar; örnefnin
eru liinn Ijósasti vottur þess, hve miklar breytingar stöðugt
hafa orðið i þvi efni.
r
I byrjun 20. aldar hafa ýmsir búmenn hvatt til þess,
að selstöður væru teknar upp að nýju, án þess þó nokkur
sýnilegur árangur hafi orðið af þeim upphvatningum.
Hug-mvnd manna hefir verið sú, að tekin væru upp selstcðubú
i félagi. Sigurður Sigurðsson gerði 1902 áætlun um kostnað
við félagssel og komst að þeirri niðurstöðu. að það sé
efa-samt, hvort þau borgi sig, nema ef ostagjörð væri þeim
r
samfara,8) en i þeirri grein eru Islendingar, sem kunnugt
er, langt á eftir öðrum þjóðum. Nokkrum árum siðar (1908)
ritaði Torfi Bjarnason lika um samlagssel, var heldur bjart-
’) Æfisaga Jóns Steingrímssonar, Rvík 1915, bls. 22S.
s) Sig. Sigurðsson segir í Fjallkonu 1902, nr. 13, að nú muni
vera 3 eða 4 menn á öllu landinu, sem hafa i seljum, og valda því
alveg sérstakar ástæður. Arið 1900 tóku 3 bændur í
Hrunamanna-hreppi sig saman og höfðu ær sínar. rúmar 200 að tölu, í seli.
3) Sigurður Sigurðsson: Selstaða og sauðamjólk (Fjallkonan 1902.
nr. 18 og 14). Sbr. Austri X, 1900. nr. 14. ísafo’ld 1902, nr. 8.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
