Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
246
Xautpeiiiiigsrækt
mögur og illa til höfð og illa farið með þau á leiðiuni til
kaupstaðarins.1)
Eins og sést á skýrslunum hór á undan, er kálfatalan
töluvert mismunandi á ýmsum árum og stafar það vist af
árferði og heyskap, hvað mikið er upp alið. Með kálfa er
alment svo farið, að þeir eru teknir frá móðurinni og aldir
upp á mjólk hennar eða annara kúa og þykja þeir vel
ald-ir, ef þeir fá 4—5 potta mjólkur á dag i hinar fyrstu 6—
8 vikur,2) siðan er mjólkin smádregin af þeim og þeirn þá
gefið ýmislegt skol og matarleifar. og þvi haldið áfram með
heygjöfinni. unz þeir eru missiris eða jafnvel ársgamlir.3)
Bolakálfar, sem geltir eru á fyrstu viku. eru kallaðir
bás-geldingar og verða þeir feitari en kálfar, sem siðar eru
vanaðir. 4) Þá eru kálfar, sem að ætlun almennings eigi
geta lifað nema um tíma, kallaðir stagkálfar.5) Mjög
van-skapaðir kálfar fæðast við og við.6) Líknabelgur var fyrr-
Sbr. Isafold X, bls. 35. Frönsku herskipin urðu á sumrum að
fara til Skotlands frá Reykjavík til þess að kaupa naut, bin islenzku
naut voru sjaldfengin og þóttu útlendingum illa æt. Magnús
Einars-son: Blóðug meðferð (Freyr II, bls. 41-44). Nýtt Kirkjublað IX, 1914
bls. 112.
2) Guðm. Einarsson: Nautpeningsrækt bls. 15.
3) Um uppeldi kálfa. Búnaðarrit I. bls. 108-120: XXII, bls. 40
—41. G. E. Nautpeningsrækt bls. 13—17. Klausturpóstur III, bls.
181-183, 188-194 Ný Félagsrit XXIV, bls. 33.
*) Ferðabók E. Ól. bls. 189.
5) Snorri Jónsson dýralæknir segir uni stagkálfa í ritgjörð sinni:
Husdyrbold og Husdyrsygdomme i Island (Tidskrift for Veterinærer
2. R. IX. Kbhavn 1879) »stagkálfur er et Almueudtryk hvorved menes
en Kalv. der ved Födselen skulde have en Stræng (stag) udspændt
indvendig imellem For- og Bagparten. hvcrved Kalven krympes
sammen. Denne Fejl skal gjöre Kalven ubrugelig som Tillægsdyr og
forhindre den i at bröle, eller göre Lj’den besværlig og afbrudt. Det
er derfor en almindelig udbredt Skik blandt Almuen. at löfte den
nyfödte Kalf op ved Bagbenene, hvorved »Strængen« (hvis den er
tilstede) skulde briste og Ondet hæves. Selv har jeg aldrig set
saadan en »Stagkalv« og hvad der ligger til Grund for denne
besyn-derlige men gængse Almuetro, er mig ubekjendts.
°) Lýsingar á slíkum kálfum eru meðal annars í l’jóðólfi VIII,
bls. 80, íslendingi yngri 1875, bls. 56, Norðanfara XV, bls. 63,
Fjall-konu 1903, bls. 107, í Annálum Gunnlaugs Porsteinssonar og
Hall-dórs Porbergssonar við ár 1646 og víðar.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
