Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Mjólkurhæð kúa
265
landbúnaðarskóla á Hörðalandi mjólkuðu kýrnar i 5 ár að
meðaltali 997 potta árlega, og i þvi héraði yfirleitt var
mjólkurhæð kúa milli 400 og 1000 potta. A búnaðarskóla
i Stafangursamti mjólkaði bezta kýrin 1879 2300 potta, hin
lakasta 1145 potta og allar að meðaltali 1577 potta. en það
ár mjólkuðu kýrnar töluvert betur en árið fyrir.1) í
Svi-þjóð er mikill blendingur af útlendum kúakynjum og sum
mjólkurhá. og þar er eitt innlent gamalt fjallakyn norðan
til (Jámtlands-Racen). kollótt, hvitt með svörtum og
brún-um blettum, þyngd þess er 180—250 kg. og meðalársnyt
12—1400 kg.
Meðgöngutími kúa er fullar 40 vikur, þó eiga kýr
full-burða kálfa enda 2 vikum fyrir 40 vikna tal og margar
hafa yfir 1, 2, já enda 3 vikur. Kýr eru jafnast einkelfdar,
þó það beri stundum við, að þær séu tvikelfdar.
Naut-peningur er tíðast fullvaxta og kominn i fult gagn frá 5 —
7 ára gamall og fer að fella af eftir það hann er 12 ára;
20 til 25 er hæsti aldur.8) Nú þykir viðast mikið varið i
það, að kýr sjeu snemmbærar, en ekki virðist mönnum
hafa þótt það svo þýðingarmikið fyrr. Pað er tekið fram
í Jónsbók,3) að löggild kýr skuli hafa »kelft um veturinn
eftir Pálsmessu« (25. janúar). Eftir Grágás átti kýrin að
vera kálfbær í fardögum. Um þetta segir Páll Yidalín:4)
sBurðartími kýrinnar er svo gagnvænlegastur einu búi. að
hún hafi borið kálf um veturinn eftir Pálsmessu og þaðan
frá til sumarmála; hafnast hún þá ekki fyrr að eðli réttu
en í fyrsta lagi 10. febrúar og ekki síðar en 10. maí. ef
menn skuli i fardögum vita, að hún hafi fest fang og só
með kálfi, sem þó á í fardögum vist að vera, þvi annars
bætist hún 12 álnum fyrir fangleysi, svo sem almenn venja
er á þessum timum. Yerður þá burður kýrinnar að
vetr-inum eftirkomanda aldrei fyrr en 10. nóvember og aldrei
siðar en 10. febrúar, það er einhverntíma í þorralok . . . .
r) Arnljótur Ólafsson í Norðlingi V. 1880, nr. 11—12 Þar er
fleira fróðlegt úr skýrslum um búskap Norðmanua.
G. E. Nautpeningsrækt bls. 8.
s) Jónsbók Ó. H. bls. 228.
4) Fornyrði lögbókar bls. 298-299.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
