Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Afrakstur kúabúa
267
heimilisfólkiö þurfti til daglegrar neyzlu. í fornöld var
nautakjöt fæða allmargra manna, líkt og sauðakjöt siðar,
en úr þvi hefir dregið, eftir því sem aldir liðu, og nú er
kjötframleiðsla nautgripa litil, aldir aðeius upp nokkrir
kálfar hér og hvar, sem eru seldir eins og tveggja ára í
kaupstaði og sævarþorp. fess þýðingarmeiri hefir mjólkin
jafnan verið; af henni fæst margt til viðurlífis, nýmjólkin
til neyzlu og i mat, rjóminn i kaffið, smjör, skyr, áir, sýra,
ostar og ábristir, flautir i gamla daga o. fi. Ennfremur
fæst skæðaskinn af káifum og öðrum nautgripum.
Kýr hafa jafnan verið mjólkaðar tvisvar á dag, kvöld
og morgna, viðast árið í kring i fjósinu, en þó sumstaðar
úti á sumrum. Mjaltaaðferðin (togmjaltir) hefir viða þótt
óhentug og óþrifaleg,1) mjaltirnar viðast framkvæmdar með
röngum handtökum og af lítilli þekkingu.
Landbúnaðar-félagið og búfræðingar hafa á seinni árum gert ýmislegt
til að bæta úr þessu og kenna mönnum rétta aðferð, hefir
árangurinn orðið nokkur, en þó minni en skyldi;
mjalta-kensla hefir verið höfð bæði syðra og nyrðra á
búnaðar-skólum og annarstaðar.8) Meðferð mjólkur hefir á seinni
árum tekið miklum framförum og er þekking i þeirri grein
smátt og smátt að breiðast út um landið.
Mjólkin á Islandi hefir vanalega verið sett í
ferstrend-um grunnum trétrogum, 3—4 pottar í hverju; kúamjólkin
er látin standa 24—36 klukkustundir, sauðamjólkin 36 — 48
stundir,3) svo er »rent«, troginu hallað á eitt hornið og
undanrenningunni lielt undan, svo rjóminn verður eftir.4)
A seinni árum er farið að nota útlend mjólkuríiát. Frá
aldaöðli hafa verið notaðir strokkar með bullu. sem hreyfð
») Sbr. lýsing í Búnaðarriti XVII, bls 87.
s) Um mjáltir á kúm sjá Magnús Stephensen i Veterinser-Selskabets
Skrifter I, bls. 229, Búnaðarrit I. bls. 120-136; XXI. bls. 103-125;
XXII. bls. 42; XXIX. bls. 132. Freyr VIII. bls. 33-37; XI. bls. 17
—23. Sig- Pórólfsson: Hegelunds mjaltalagið á kúm (Almanak
þjóð-vinafélagsins 1903, bls. 77—78).
3) Andvari VIII. bls. 120.
4) Rjómaíörin innan á troginu eftir bið hærra yfirborð eru sum-
staðar kölluð »rjómagaflar«.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
