Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
292
Sauðfénaður.
lenskar ær og var þá stofnað fjárræktarbú á Elliðavatni.
»Hastfer lét byggja sér stofu rnikla og fjárhús var bygt
fyrir hjörð hans. meira en flestar kirkjur hér á landi og
al-þiljað. Hastfer var ákaflega mikill vexti og haldinn ærið
sterkur, en hægur og einfaldlegur i framgöngu; hann var
hér nokkra hríð. en kona hans skemur, þvi hún undi sér
ekki*.1) Þegar Hastfer fór, skyldi hann eftir þjón sinn til
að annast sauðféð. Arið 1760 kom Hastfer aftur út hingað
með aðstoðarmanni sinum, Hróbjarti Sigurðssyni stúdent,*)
og fluttu þeir með sér spænska hrúta, var sagt að þeir hefðu
sýkst á leiðinni, og var þeim kent um fjárkláðann, sem
síð-an fór um alt land og gerði hið mesta tjón á árunum 1762
— 1780. F. W. Hastfer samdi ritling um sauðfjárrækt, sem
lagður var út á íslenzku að tilhlutun stjórnarinnar.3) I riti
þessu eru ítarlegar reglur um kynbætur og margar
nytsam-ar bendingar um fjárrækt. Frá fjárbúinu á Elliðavatni
voru bændum boðnir kynbótahrútar til kaups og notuðu
nokkrir sór það fyrstu árin, en svo fór alt i kaf i
fjársýk-inni og allar kynbótatilraunir urðu að engu.
Landsnefndin mikla, sem stjórnin setti 1770, til þess að
rannsaka hag íslendinga og ástæður i verklegum efnum,
átti lika að gera uppástungur um bætta kvikfjárrækt. Ut
af skýrslum og rannsóknum þeirrar nefndar spruttu margar
tillögur, sendiferðir og bollaleggingar. Pórður Thoroddi
dvaldi 1773 — 1779 með stjórnarstyrk í Svíariki til þess að
kynna sér búnaðarmál, einkum sauðfjárrækt, og var siðan
*) Árb. Esp. X, bls. 50. Sbr. Safn III, bls 50-51. Útgjöld
stjórn-arinnar við fjárræktarbúið á Elliðavatni urðu 6215 rdl., raikið fé í þá
daga. Lovs. f. Island IV, bls. 104.
s) Vatnsfjarðarannáll 37ngri.
s) F. W. Hastfer: Hugleiðingar og álit um stiptan. lögun og
meðböndlan eins vel tilbúins schæfferies eður gagnlegrar
sauðatvng-unar og fjárafla á íslandi. Kmhöfn 1761 8vo, 62 bls. Hastfer barún
var merkismaður að mörgu og hefir meðal annars samið ágæta
rit-gjörð um alment ástand íslands í þá daga; hann var Islendingum
mjög vinveittur. Hastfer dó í fátækt 20. febrúar 1768. Meira um hann
í Landfræðissögu íslands II, bls, 248—250, Lovsamling for Island III,
ble. 236-37,-285—86, 433—35; IV, bls. 104.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
