Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Tilhleyping
321
undan henni ræti að minsta kosti 3 vikum fyrir burð«,
seg-ir sira Guðmundur Einarsson,1) en Olafur Stephensen2) segir,
að hún eigi að vera brúnslétt í miðgóe, en hreinlega
bjór-hál3) á sumarmálum; á 18. öld var sauðfé gefið minna en
á 19. öld.
Nú eru menn alment farnir að athuga betur og vanda
timgun sauðfjárins. i fyrri daga gekk alt slikt hugsunarlitið
og af handa hófi. Hrútarnir voru oftast látnir ganga lausir
saman við ærnar um fengitimann og var þá ekki hægt að
ráða neitt við hverjir einstaklingar völdust saman og var
þá loku skotið fyrir allar kynbætur; þetta kvað viða
við-gangast enn.4) Sumstaðar var það þó algengt að sauma
fyrir hrúta, þegar þeir gengu með ám um þanu tíma, var þá
annaðhvort prjónaður smápoki festur við kviðinn eða þá
speldi úr horni, leðri eða tré saumað fast i ullina.6)
Skyn-samari bændur velja sér nú hrúta af góðu kyni, menn liafa
alloft hrútasjningar og kaupa hrúta úr öðrum sveitum eða
svslum.6) Lika er nú fremur en áður séð um. að hrútarnir
séu ekki of ungir. I gamla daga notuðu menn oft lamb-
’) Um sauðfénað 1879, bls. 12—13.
2) Gl. Félagsrit V, bls. 100.
3) Fitumerki á sauðfé hafa að foruu fari verið talin íimm og
auð-kend með sérstökum nöfnum og haldast þau enn allvíða til sveita.
Olafur Stephensen lýsir merkjum þessum svo; r-brúnsléttur er sauður
sá á hverjum bringukolisbrúnin báðum megin fram og aftur er jöfn,
slétt og ska:-’* alaus, svo vel flýtur yfir alla liðu hennar. Pegar fyrsta
skarð finst í bringukoll að framan næet hálsi, er sauðinn farið að
skarða, er hann þá þeim mun megri orðinn. Pegar til þriggja eða
fleiri skarða finst aftur eftir briugu, en bjórinu eða skinnið er vel
laust við bringuteina, svo þvi verður ei einasta nuddað frá, heldur
finst hold eða feiti enn þá undir því á bringuteinum sauðarins,
kall-ast hann bjórháll. Megi finna til allra skarða i bringunni, og sé þau
farin að vera djúp, þá bláskarðar hann, þá heitir og að liann sé
kom-inn á nierg, það er, hími í að vera mergjaður. Merglaus er sauður sá,
sem ei kemur standandi niður, er hann er látinn detta meðalmanni
af bringu til jarðar« (Gl. Félagsrit V, bls. 102-103).
*) Búnaðárrit XXVIII, bls. 128.
5) M. Stephensen í Veterinair-Selskabets Skrifter I, bls. 180.
6) Sbr. Búnaðarrit XXVIII, bls. 127—128. Freyr XIII, bls. 14
—15. Almanak fjóðvf. 1917. bls. 41.
21
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
