Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
BEFOLKNING.
533
armodi paa henderne; arbeidslønerne var so smaa, at det var
ikkje anten til aa liva eller døy av. Og det skilde kva alder
det var.
«De kann so idde same korne
ein gomol aa so ein ung»,
sa dei.
Det gjaldt so mykje paa foreldri, — kva dei vilde; aa gifta
seg mot dei, det slapp ingen av med: «Den som gjipter seg
mot forello var’ alli langliva,» sa dei.
Alle gamle ætter var baade skyld og syvja heile dalen yver.
Og skyldska var so lang daa; um dei var ikkje ko «frenda», var
det kjærlegare. Trimenniugar var som næraste skyldfolk, — dei
var meir skylde en syskenborn er no. Folk kom til kvarandre
so mykje daa; dei totte formykje unelegt aa vera ihop.
Kjer-ringarne samlast um kveldarne og kvad, og dansa kringum aaren.
Trettor vart skilde etter gamle heimlege rettar. Hadde dei
drogor um ein teig, daa møttest dei paa teigen og slost, og den
som var betre maatte hava han. Den som hogg i annars skog
«sill’ reise de uppte trjaa gongu me grøn’e topp’e» — bøta ut
verdet tri gonger. Fyrst dei slost, daa hadde dei denne retten:
aldri handyvle i greidt slagsmaal, og aldri leigekyr; det var
van-ærlegt aa bita og spenna og klora: «Bit’e gjer hesten, spenner
gjer merri, klorar gjer katten; men slaa og skjote aa haardrage,
de gjer karann’», sa hyklaren. Rettarne under eit kalla dei
heimeretten.
Det var ei plage med alle dei nye rettarne dei braut innpaa
dei. Bjørguv Uppstad var so uti det paa utmannbygdi, — han
sat paa Gautestad i Evje det siste: «Her e kji verandi i Evje
sokn; fokk bruke lovi!» sa han.
Dei dreivst unaadeleg av karsstykkje. Dei for utyver
bygderne med livet i neven og prøvdest. Bjørguv Uppstad herdska
utyver heile Nordlandet og Austlandet. «Vend!» ropa dei til
han daa han tok paa heidi; «dei drepe deg!» sa dei. «Ko agtar
eg livi av a stort namn aa rykti!» sa Bjørguv. Dei var so øre;
fyrst skeid-dagen kom, —1 dei var so øre, at dei fekk aldri sova
um næterne. Der var daa skeid til kvar haust i kvar sokn heile
dalen utigjenom. Fælaste skeidet var i Valle. Daa samlast alle
som heldt seg gode karer; — det er so: alle kjempor søkjest.
Og det var yver alle ting so gama som dei daa hadde; dei etja
armodi var paa Ilenderne: armoden stod tor døren. — idde = ille: ilde.
— sleppa av med: slippe ustraffet fra. — syvja: besvogret. — frende: fjern
slægtning, i fjerde led. — formykje: overvættes. — uneleg: hyggelig. —
skilja: dømme. droge: strid. — vera betre: seire. —- sill’: skulde. —
handyvle: haand værge. — leigekyr: hemmelig reserve. — skjota: puffe, støde.
— utmanribygd = blaamannsbygd. — av (a stort namn): sammenlignet med.
— ør: hidsig, lidenskabelig. — skeid: hestekamp. — etja: ægge, ophidse.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
