Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Nionde häftet - Sigbjørn Obstfelder. Nokre minne frå personleg venskap og samver. Av Sven Moren
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Sven Morén
kan fri meg ifrå. Og han fortalde at han på
si Amerika-ferd hadde reist på 3:dje plass
— ilag med berme frå månge land. Dei låg
på golvet, stuva saman som sild i tunne.
Han pintest kvar natt og fekk ikkje blund
på augo. Det verste var endå ikkje at utyet
beit so fælt, det verste var lukta — den
ufyselege sniken av ureine kroppar og
munnar og allslags uty. Og han fortalde om
op-haldet sitt i Amerika. Det var ei lidingssoge.
Han arbeidde i fabrikkar og verkstader der
sola aldri skein. Og han gløymde seg bort
medan han arbeidde. Han såg sola som bivra
utanför dei dimme rutene. Han såg ei ung
og vakker dame som steig fram i solskinet.
Ho var som ei herleg rytme i den kvite
vårdagen. Da kom diktet over han — som ei
open-berring og som ei utløysing:
Hun skal klæ sig i blått!
Hatten renunkel!
Han vart galen av det innestengde slitet i
maskinhallene. Og diktet sprang uvyrde og
djervt fram av det:
Fanden i støbejernslagrene!
Uroa, fatigdomen, slitet, angesten pinte han
stødt. Første boka hans vart til under dette.
Kjensla var so vak og var. Ho bivra som ei
naken nerve for det minste. Difor fekk versa
denne andpustne rytmen som høgg av ei
strofe halvferdig. —
Seinare arbeidde han meir målmedvite
med ordet. Og leid med det. Fordi det var
so ufullkome. Og just fordi han kjende kor
vanhjelpen han var med ordet tydde han til
musikken. Tonane var rikare enn ordet,
femnde over større vidder og løyste ut det
som ordet aldrig kunde nå:
»Hvad kan jeg for at jeg er orddigter —
når det som jeg intensest føier, som bringer
min hele organisme i svingning og fylder mig
med skjælven om natten — når det ikke
kan udtrykkes i ord ? Jeg må ha det udtrykt
-—- så sandt jeg lever!–Jeg må synge
det ud. Jeg tænker over hvad ord jeg kan
bruge, men ingen træffer det, det er ikke det.
Nei, det er de bevægelser, som det vækker i
mig. Og det er musik.»
Den som har høyrt Obstfelder spela, helst
når han var åleine, gløymer det aldri. Han var
ikkje god å få til. Fela var ein heilagdom.
Som diktet. Det kosta å røre henne. Ho
kravde alt eller inkje.
Eg minnest frå ein fest i Elverum. Vi fekk
han med dit. Eg gøymde fela hans under ei
tropp til det leid på natta. Med kunster og
knep fekk vi Obstfelder dit — og la fela op i
hendene hans. Der stod han og kunde
ingenstad koma. Og so måtte han til. Det kom
stilt og sårt rislande ut i den skome julinatta.
Folkevise, slått, salme. — Ei rik og sår
kunstnarsjel som song ut or sin eigen saknad.
Han hadde godt av det. Det var ei utløysing.
Han vart friåre etterpå, vart gladvær, svallug.
Han gav seg jamvel med i dansen. —• Tænk
så snilde alle mennesker er i natt, sa han. Vi
skulde gå ein tur. Vi møtte ei ung
valdris-gjente. Ho var åleine og ukjend og vilde heim.
Eg kom soleis på det og sa: —- No kan de to
slå lag og gå ned til Glåma og sjå på
solrenninga. — Dei gjekk. Og kom att da
morgonsola låg raud over skogane. Sæle som to
barn. Han takka meg mykje for dette sidan.
Jamvel i sine siste brev — frå utlandet —
skreiv han om dette sæle møtet med
skuld-laus ungdom og med våren — so vill og veldig
som våren kan vera just her attmed den ål vake
storelva i den drøymande storskogen.
Ein grå haustdag fann eg fram til
Obstfelder i Oslo. Han stod berrføtt midt på golvet
med fela. Og tonane fyllte liksom heile huset
og den grå haustmorgonen. Augo hans stirde
bortdrøymde på meg som kom inn, men
hendene slepte ikkje taket før han var ferdig.
Da kom han imot meg og smilte og tok
omkring meg. — Kjære er du i byen? No
kom du just tilpass. Eg er rik, sjå her! Han
hadde 300 kroner. Han hadde nyleg sendt ut
»To noveller» og vunne gull og ære. Han vilde
endeleg låne meg 100 kroner. Eg måtte ta
imot 30. — Fordi du og dine foreldre har
været så snilde mot Signe, sa han. (Signe var
syster hans, ho var heime hos oss i Trysil eit
halvt års tid.) Og no skulde vi ut og få oss mat,
ordentlig mat, på ein restaurant nede ved
Stortorget. — For der er ingen dekadenter,
sa han, der er friske folk som kjem ifrå sitt
ærlege arbeid. Eg blir so i ulage når eg møter
desse kunstnarane som sit og ventar på
inspirasjon på kafé. Nei, inspirasjon kjem
når ein er åleine, eller der folk arbeider.
Og so fekk vi mat. — Det heter
Chateaubriand, sa han, men det er godt for det.
Synes du ikke? No skulde han kjøpe seg nye
skor, sterke lærskor. — Tænk så deilig det
må være å få gå tør og varm på føttene! Ja,
han var rik og raust den dagen og full av
482
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
