- Project Runeberg -  Københavns Raadhus : opført 1893-1905 /
218

(1908) [MARC] Author: Francis Beckett - Tema: Architecture and Construction
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Bilag - IV. Résume du text danois

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.

k e n n u n g s o w o h l u n ter d en F a c h le u te n , d ie se in e n a u sg e z e ic h -
n e te n H o lz k o n str u k tio n e n ih re A u fm e rk sa m k eit s c h e n k te n , a ls
b ei d em P u b lik u m , w e lc h e s sic h iib er d en fe stlic h e n u n d farb en -
p rå ch tig en A u fb a u freu te. D ie A u sste llu n g sb a u te n w a r e n g en a u
a u f d e m se lb e n G elå n d e au fgefiih rt, a u f w e lc h e m sp a ter d as R a t-
h a u s sich er h e b e n so llte (F ig. 54). B e i der en d g u ltig e n K on k u rren z,
w e lc h e a u f d ie S k iz zen k o n k u rre n z fo lg te, g e w a n n M artin N y r o p
zw a r n ic h t d en er sten P r e is , ab er se in P ro jek t w u rd e d o ch m it
der h o c h ste n A u sz e ic h n u n g b elo h n t, u n d m an b e s c h lo s s , d a ss er
ein n e u e s P ro jek t a u sa rb eiten so llte (F ig. 44. 45. 55. 56). D ie s e s
w a r im Jah re 1892 fertig. D ie S ta d tv e r w a ltu n g iib ertru g ih m dar-
a u f im J u li d e sse lb e n J a h res d en B a u d es n e u e n R a th a u se s. D ie
B a u su m m e w u r d e a u f 3 7 «M illio n en K ro n en v e r a n sc h la g t, a lso a u f
ca. ein e M illio n K ro n en m eh r a ls u rsp riin g lich a n g e n o m m e n w ar.
U n ter N y r o p a rb eiteten a ls B a u fiih re r der A r c h ite k t E m il Jor-
g e n se n . D er stå d tisc h e In g e n ie u r G. C. C. A m b t h atte die L e itu n g
d er In g en ie u r a rb eiten . A m 10. D ez em b er 1892 w u r d e d er erste
S p a te n stic h g eta n , am 21. J u n i d e s fo lg e n d e n J a h res w a r die A u s -
g ra b u n g d e s B a u g r u n d e s b e e n d e t, u n d am 22. N o v e m b e r w a r e n
die F u n d a m e n te g eleg t. A m 28. Ju li 1894 w u r d e der G r u n d ste in
im u n te r ste n K ellerra u m d e s T u r m e s g e le g t, im S o m m er 1898
w a r d ie H o lz k o n str u k tio n d e s T u r m h e lm e s g erich tet, ab er erst im
J a n u a r 1899 w a r die K u p fe rb ed a ch u n g d e sse lb e n h e r g e ste llt, s o -
d a ss die G eriiste en tfern t w e r d e n k o n n ten . D er K o p e n h a g e n e r
R a th a u stu r m ist d er h o c h ste T u rm in D an em ark . S e in e H o h e
v o m S tr a sse n n iv e a u b is zur S p itze der W e tte r fa h n e b etragt
105,61 m.. w o v o n 67,32 m. a u f d a s M a u erw erk k o m m en . D er
T u rm h at ein 4,55 m. h o h e s F u n d a m e n t a u s B e to n , d e s s e n o b erste
F la c h e 3,14 m. stark ist. D a s G ew ich t d es T u r m e s h at m an a u f
5 M illio n e n 285,500 kg. b erech n et. D ie S ta rk e der M au er ist u n te n
2,35 m ., o b en am G e sim s 1,18 m. Im In n ern d e s T u r m e s b efin d e t
sic h a u sse r d er „B iirgertrep p e" , w e lc h e die v e r sc h ie d e n e n S to c k -
w e r k e im V ord er- u n d im H in te r -G e b å u d e m itein a n d er v e r b in d e t
(F ig. 80-87. 90. 91), d a s m it e le k tr isc h e r K raft g etr ie b e n e U h rw e rk ,
w e lc h e s n a ch a u s s e n n a ch a llen v ier S e ite n Z ifferblatter hat. Im
T u r m h e lm sin d die fiin fG lo c k e n a n g eb ra ch t, w e lc h e n a ch je d e m
V ie r te lsc h la g u n d a u sserd em u m 6 u n d u m 12 U h r ihr h a rm o n i-
s c h e s S p ie l er to n en la sse n (F ig. 86-88).
A b g e so n d e r t v o m R a th a u s d u rch ein e k u rze S tr a sse h in ter
d e m se lb e n lieg t n e b e n d er H a u p tfe u e r w a c h e ein k lein e r G e-
b a u d e k o m p le x , w e lc h e r d a s K e s s e lh a u s , d a s die H e iz u n g d e s
R a th a u se s b eso rg t, u n d d en S ta ll flir die P o lizeip ferd e e n ih å lt.
D ie s e B a u lic h k e ite n (F ig. 104-109) k o n n te n im H e r b st 1899 in G e-
b ra u ch g e n o m m e n w er d e n . S c h o n 1896 w a r iib r ig e n s d er g a n ze
R a th a u sb a u u n ter D a ch , ab er erst im L au fe der Jah re 1900 u n d
1901 k o n n te n die sta d tisc h e n A e m te r in ih re n e u e n R a u m e e in -
zieh en , u n d im J a n u a r 1903 k o n n te n die S ta d tv e r o r d n e te n d en
S itz u n g ssa a l im M ittelg eb a u d e in G eb ra u ch n eh m en . A ls e n d -
lich a u ch der F e stsa a l v o lle n d e t w a r, k o n n te die S ta d t K o p e n -
h a g en d ie E in w e ih u n g ih res n e u e n R a th a u se s am 12. S e p te m b e r
1905 fe stlic h b eg e h e n . B e i der e n d g u ltig e n A b r e c h n u n g zeig te
e s s ic h , d a ss d ie D u rch fiih ru n g d e s R a th a u sb a u e s im g a n zen
6,804,352 K ro n en g e k o ste t h atte. In d ieser S u m m e ist je d o c h d er
W e r t d e s B a u g r u n d e s ein b eg riffen , der a u f a n n a h ern d 2 M illio n en
K ro n en a n g e se tz t ist, u n d die H e r ste llu n g der U m g e b u n g e n d es
R a th a u se s, w e lc h e g e g e n ein e h a lb e M illio n g e k o ste t hat. D a s
u r sp r iin g lic h e P ro g ra m m h a tte v erla n g t, d a ss der A r c h ite k t a u ch
V o r sc h la g e m a ch en so llte fur die A n la g e d er U m g e b u n g e n . V o r
d er F a ssa d e d e s R a th a u se s u n d d em k le in e n V o rp la tz an der
F a ssa d e (F ig. 224.225.273.274) h at N y r o p ein e V ertiefu n g a n le g e n
la s s e n m it g em u ste rte r P fla ste r u n g , die so g e n a n n te „ M u sc h e P ,
w e lc h e d en U m sta n d v er b e rg en so li, d a ss d er P la tz v o r d em R a t-
h a u se g e g e n d ie s e s e tw a s g e n e ig t ist. A n der s iid w e s tlic h e n L a n g -
se ite d e s R a th a u se s b efin d et sic h ein e G a rten a n la g e, die v o n d em
L a n d sc h a ftsg å r tn e r E d u a rd G la sel a u sg efiih rt is t, u n d d ie a u f
drei S e ite n e in g e fa sst w ird v o n ein em h o h e n G itter m it E ck p a -
v illo n s. A u f d em P la tz z w isc h e n der „ M u sc h e P u n d d em G arten ,
v o r d er n o r d lic h e n S c h m a lse ite d e s G a rten s, ist ein B r o n z e sp r in g -
b ru n n en , d e r „ D r a c h e n b r u n n e n “, errich tet (F ig. 162-169), der n a ch
M o d e lle n d e s A r c h ite k te n T h o r v a ld B in d e sb o ll u n d d es M alers
J o a k im S k o v g a a r d a u sg efiih rt w u rd e. W e n n m an v o n d er o b e n -
g e n a n n te n g e sa m te n B a u su m m e a lle s a b rech n et, w a s n ic h t u n -
m ittelb a r zu m R a th a u s s e lb s t g eh o rt, so b elau ft sic h die S u m m e
fiir d en B a u u n d die A u s s ta ttu n g d es R a th a u se s a u f ca. 4,700,000
K ro n en . U n ter d en k iin stle r isc h e n M itarb eitern N y r o p s m iisse n
die B ild h a u e r A n d e r s B u n d g a a rd , w e lc h e m der g r o sste T e il d er
p la stisc h e n Z u ta ten in G ran it v er d a n k t w ird (F ig. 68-72.82.84.119.
126. 175-77. 179. 190-91. 227. 237-39. 282-83), u n d d er D e k o r a tio n s-
m aler J e n s M o ller-J en sen g e n a n n t w e r d e n , w e lc h e r die m aleri-
sc h e A u sta ttu n g d er K orrid ore etc. g e le ite t h at (F ig. 142-149).
D ie D e k o r a tio n e n , d eren M o tiv e oft d em P fla n z e n - u n d d em n ie-
d eren T ie r le b e n d e s M eeres e n tn o m m e n sin d , w u r d e n in W a s -
serfarb e a u f d en tr o c k e n e n P u tz g em a lt (al se c c o ).
A ls d er e n d g iiltig e E n tw u r f N y r o p s in der S ta d tv e r o r d n e te n -
v e r sa m lu n g zu r o ffe n tlic h e n V e r h a n d lu n g sta n d , h ielt m an sic h
d ariib er a u f, d a ss d er E n tw u r f n ic h t in ein em b e stim m te n h i-
sto r isc h u n d lo k a l g e s c h lo s s e n e n S til d u rch g efiih rt w ar. D ie s e s
ist in der T a t a u ch n ic h t der F ail. V o n d en W e r k e n d er d am a-
lig en u n d der e tw a s a lteren d a n isc h e n A r c h ite k tu r er w a rte te
m an , d a ss sie d a s G ep rage d e s e in e n od er a n d eren b e stim m te n
iib erlieferten S tile s tra g en so ilte n . A b e r in N y r o p s E n tw u r f er-
k a n n te m an d eu tlic h e E in flu sse n o r d ita lie n isc h e r B a c k ste in g o tik ,
u n d d er H a lb sto c k m it d em ru n d en B o g e n fr ie s, der d en V o rd er-
b au o b en a b sc h lie sst, ist ein M o tiv , w e lc h e s der K u n stle r ein er
G ru p p e d a n isc h e r b u rg a rtig er G eb a u d e d e s 16. J a h rh u n d ert e n t-
n ah m , w a h r e n d d ie G e sta ltu n g d er F e n ste r r e ih e im H a u p tg e -
s c h o s s o ffen b a r a u f M o tiv e n o r d isc h e r R e n a issa n c e zu riick zu -
fiih ren ist. Im S til d e s R a th a u se s w a r so m it w e d e r die E in h e it
d er Z eit n o c h d e s O rtes in n e g e h a lte n . A b e r o b w o h l m an m erk en
k o n n te — w ie ein er d er F a c h g e n o s s e n N y r o p s w a h r e n d d er D e -
b a tte in d er S ta d tv e r o r d n e te n v e r sa m m lu n g b e to n te — d a ss N y -
rop se in e A u g e n g eb ra u ch t h å b e, so k o n n te d o ch v o n u n m ittel-
b a ren E n tle h n u n g e n k e in e R e d e sein . E r h a tte e s v e r sta n d e n ,
d ie v e r sc h ie d e n e n E in d riick e m itein a n d er zu v e r sc h m e lz e n , so -
d a ss d er E n tw u r f s c h lie s s lic h ein g a n z p e r so n lic h e s u n d s e lb -
sta n d ig e s G ep ra g e erh ielt, w e lc h e s d er A u ffa ssu n g d e s K u n s t-
lers v o n ein em R a th a u se en tsp ra ch , w ie ein s o lc h e s in D a n e -
m ark s H a u p tsta d t a u s s e h e n m u sste .
D er G ru n d riss ist ein R e c h te c k , d e s s e n L a n g se ite n 127,11 m.
m e s s e n , w a h r e n d die L a n g e d er V o rd er seite 71,24 m., die d er
R iic k se ite 70,77 m. b etragt. D er V o rd erb a u , d a s e ig e n tlic h e H a u p t-
g eb a u d e , b e ste h t a u s e in em V o r h a u s u n d z w e i S e ite n fliig e ln , w e l-
ch e m it d em M ittelb a u d en iib e rd eck ten H of, die „ R a th a u sh a lle" ,
u m s c h lie s s e n (F ig. 223-40. 280). Im E r d g e s c h o s s u n d im e r ste n
S to c k im V o rd erb a u b efin d e n sic h A m ts s tu b e n ; im er sten S to c k
a u f d er e in e n S e ite d e s H a u p te in g a n g e s h a b en a u sse r d e m d er
B u r g e r m e iste r d er e r ste n A b te ilu n g u n d d er b etreffen d e S ta d tra t
ih re A m tsr a u m e ; zu d ieser A b te ilu n g g e h o r e n d a s S c h u lw e s e n
u n d die S ta tistik . A n d er a n d eren S e ite h a b e n der B u r g e r m e iste r
d er z w e ite n A b te ilu n g u n d d er S ta d tra t d e r se lb e n ih re R a u m e
(F ig. 230-32). D a s R e s s o r t d ie se s B u r g e r m e iste r s sin d die F in a n -
zen d er S ta d t. Im z w e ite n S to c k sin d d ie F e str a u m e u n d die G e-
sch a ftsz im m er d e s S ta d tv e r o r d n e te n -V o r ste h e r s u n d d es O b er-
p r a sid e n te n n e b st d en a n s to s s e n d e n V o rzim m ern (F ig. 250-78).
D a s H in te r g e b å u d e b e ste h t a u s e in em Q u erb au u n d z w e i S e ite n -
flu g eln , w e lc h e m it d em M ittelb a u d en o ffen en m it G a rte n a n la g en
v e r se h e n e n H o f u m s c h lie s s e n , der d u rch ein E in fa h rtsto r in je d e m
der S e ite n fliig e l zu g a n g lic h ist (F ig. 171-78. 281). D a d a s G ela n d e,
w e lc h e s d as R a th a u s u m g ieb t, v o n v o r n n a ch h in te n ab fallt, ist die
E ta g e d e s H in te r g e b a u d e s, die d em K e lle r g e sc h o ss d es V o rd er g e-
b a u d e s en tsp rich t, ein e P a r te r r e -E ta g e , w e lc h e flir S c h r e ib stu b e n
etc. b en u tzt w e r d e n k a n n . D a s H in te r g e b å u d e ist iib erh a u p t d er
e ig e n tlic h e A r b e itsb a u , in w e lc h e m sic h die m e iste n K o n to re b e -
fin d en . H ier b e fin d e n sic h a u sse r d e m d ie A m tsr a u m e d e s B u r -
g e r m e iste r s d er d ritten A b te ilu n g (d e sse n D ie n tsb e r e ic h d a s
A r m e n w e s e n ist) u n d d e s S ta d tr a te s u n d d es B u r g e r m e iste r s
der v ie r te n A b te ilu n g , d es „ te c h n isc h e n B u rg erm eisters" n e b st
S ta d tra t (F ig. 130-60). A lle A m tsr a u m e im R a th a u se sin d m it
D e c k e n in F o rm fla ch er g em a u erter T o n n e n g e w o lb e v e r se h e n ;
d er F u s s b o d e n ist e n tw e d e r m it B r e tte r d ie le n o d er a u f ein em
B e to n g r u n d m it L in o le u m b eleg t.
Im K eller, im E r d g e s c h o s s u n d im e r ste n S to c k d es M ittel-
b a u e s b efin d e n sic h d a s A r c h iv d e s R a th a u se s u n d ein M u -
se u m ssa a l, im z w e ite n S to c k im N iv e a u m it d en F e str a u m e n
d e s V o r d e r g e b a u d e s d er S a a l d er S ta d tv e r o r d n e te n , in w e lc h e m
d ie se in G e m e in sc h a ft m it d em M a g istra t ih re o ffe n tlic h e n S it-
z u n g e n a b h a lte n (F ig. 243-44). M it g u tem B e d a c h t h at m an d iesem
S a a l se in e n P la tz in der M itte d er g a n zen B a u a n la g e g e g e b e n iib er
d em A r c h iv u n d d em M u se u m ssa a l: die le b e n d e G e g e n w a r t b e -
fin d et sic h iib er der V e r g a n g e n h e it (F ig. 210-21). D ie F e n ste r sin d

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Fri Jan 5 01:50:07 2024 (aronsson) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/raadhus/0230.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free